به دلیل شرایط خاص کشور از ابتدای اسفندماه، شیوع ویروس کرونا و تعطیلی برخی از بنگاه ها به ویژه در بخش خدمات، امکان تکمیل اطلاعات برای همه واحدهای موردنظر در طرح میسر نگردید ، لذا گزارش این ماه بدون ارائه تحلیل بیشتر وبه طور خلاصه تهیه گردیده است. در مورد تعمیم نتایج طرح به ویژه در کل اقتصاد نیز با احتیاط بیشتری باید تصمیم گرفت.

بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب‏وکار ایران در بهار ۱۳۹۹، رقم شاخص ملی، ۶/۰۱(نمره بدترین ارزیابی ۱۰است) محاسبه شده که تا حدودی از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (زمستان ۱۳۹۸ با میانگین ۶/۰۵) بهتر است.

• در بهار ۱۳۹۹، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه

۱- غيرقابل پيش ‏بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات

۲- دشواری تأمین مالی از بانک ها

۳- بی ‏ثباتی سیاست‏ها، قوانین و مقررات و رویه ‏های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار

را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی نموده‌اند.

• بر اساس یافته‌های این طرح در بهار ۱۳۹۹،استان‌های سیستان‌وبلوچستان، تهران و کرمان به‌ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب ‏وکار و استان‌هاي آذربایجان غربی، زنجان و مرکزی به‌ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب‏ وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.

• براساس یافته های طرح، میانگین ظرفیت تولیدی(واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت کننده در طرح در فصل بهار معادل ۳۵/۵۷ درصد بوده که نسبت به همین میزان در زمستان گذشته(۴۰/۳۴ درصد)، با کاهش تقریبی ۵ واحدی مواجه شده است.

• از آنجایی که شیوع ویروس کرونا، تمامی فعالیت های اقتصادی در این فصل را تحت تاثیر قرار داده بود، در این دوره ، فعالان اقتصادی با امتیاز میانگین ۷/۱۰ ، میزان تأثیر این ویروس بر کسب و کار خود را ارزیابی نمودند. لازم به ذکر است که شاخص کل کشور ، شاخص استانی و سایر شاخص ها نیز در این فصل با درنظرگرفتن این عامل محاسبه و گزارش شده اند.

• بر اساس نتایج این پایش در بهار ۱۳۹۹، وضعیت محیط کسب‏ وکار در بخش کشاورزی (۶/۰۹) در مقایسه با بخش‌های خدمات(۶/۰۸) و صنعت (۵/۸۷) نامناسب‌تر ارزیابی شده است.

• در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه بندی استاندارد ISIC.rev4 ، رشته فعاليت‌های

۱- سلامت انسان و مددکاري اجتماعي ۲- فعالیت حرفه‌ای، علمی و فنی ۳- حمل و نقل و انبارداری

دارای بدترین وضعیت محیط کسب‏وکار و رشته فعاليت‌های

۱- هنر، سرگرمی و تفریح ۲- اداری و خدمات پشتیبانی ۳- مالی و بیمه

بهترین وضعیت محیط کسب‏ وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی درکشور داشته‌اند.

• وضعیت محیط کسب وکار کشور برحسب تعداد کارکنان شاغل در بنگاه های بر اساس نتایج بدست آمده به صورت بنگاه های با ۶تا ۱۰ نفر کارکن (۶/۱۸) دارای بدترین وضعیت و بنگاه های با ۵۰ تا ۱۰۰ کارکن(۵/۸۳) دارای بهترین وضعیت محیط کسب وکار نسبت به سایر بنگاه ها ارزیابی شده اند.

• وضعیت محیط کسب وکار کشور برحسب سال تاسیس بنگاه اقتصادی در کارگاه‌های ۶ تا ۱۰ سال دارای بدترین وضعیت (۶/۰۸) و در کارگاه‌های کمتر از ۲سال دارای بهترین وضعیت (۵/۷۸) ارزیابی شده اند.

• بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب ‏وکار ایران در بهار ۱۳۹۹، عدد ۶/۱۰ (عدد ۱۰ بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (زمستان ۱۳۹۸ با میانگین ۶/۱۹) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادي عدد ۶/۳۰ است که در ارزیابی فصل گذشته عدد ۶/۳۹ حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادي عدد ۵/۹۳ است که در فصل گذشته عدد ۶/۰۲ ارزیابی شده بود. بر این اساس، همانند فصل گذشته محیط جغرافیایی با عدد ۵/۳۴ و محیط مالی با عدد ۸/۳۲ به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. لازم به ذکر است که شاخص شین به دلیل درنظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه ، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.

همچنین در فصل بهار۱۳۹۹، میزان آسیب وارده بر کسب وکارها از شیوع ویروس کرونا در استان های اردبیل(۸/۵۵) هرمزگان(۸/۴۴)، خوزستان(۸/۱۵) و خراسان شمالی(۸/۰۰)، بیشترین مقدار و در استان های سمنان(۵/۷۵)، قم(۵/۸۵)، زنجان(۵/۹۳) و مرکزی(۵/۹۸)، کمترین مقدار نسبت به سایر استان ها توسط فعالان اقتصادی ارزیابی شده اند.

بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب ‏و کار ایران درزمستان ۱۳۹۸، رقم شاخص کل، ۶/۰۵ (نمره بدترین ارزیابی ۱۰ است) محاسبه شده که بدتراز وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۸ با میانگین ۶/۰۳) است. همچنین این ارزیابی بیانگر آن است که از دید فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، در اکثر استان­ها، وضعیت بیشتر مؤلفه‌های مؤثر بر محیط کسب وکار ایران در زمستان ۱۳۹۸، تا حدودی نامساعدتر شده است.

· در زمستان ۱۳۹۸، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه

۱- غيرقابل پيش ‏بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات ۲- بی ‏ثباتی سیاست ‏ها، قوانین و مقررات و رویه ‏های اجرایی ناظر بر کسب‌ وکار۳- دشواری تأمین مالی از بانک ­ها را نامناسب‌ترین و سه مولفه :۱- محدویت دسترسی به آب ۲- محدویت دسترسی به حامل های انرژی(برق ، گارز و گازويیل و ...)، ۳- محدودیت دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت را مناسب­ترین مولفه های محیط کسب وکار کشور نسبت به سایر مولفه ها ارزیابی نموده اند. قابل ذکر است که در ۴دوره نخست اجرای این طرح، دشواری تامین مالی از بانک ها به عنوان نامساعدترین مولفه کسب وکار ارزیابی شده بود اما در ۱۰ دوره اجرا از پاییز ۱۳۹۶ تا پزمستان ۱۳۹۸ ،غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات ، نامساعدترین مولفه کسب وکار ارزیابی شده است.

· بر اساس یافته‌ های این طرح در زمستان ۱۳۹۸، استان ‌های سیستان و بلوچستان ،تهران و کردستان به ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب‏ و کار و استان‌ هاي مرکزی، آذربایجان غربی و قزوین دارای بهترین وضعیت محیط کسب ‏و کار نسبت به سایر استان ‌ها ارزیابی شده ‌اند.لازم به ذکر است که به دلیل همزمانی اجرای طرح در کشور و شیوع ویروس کرونا ، تعداد پرسشنامه های تکمیل شده در برخی استانها به حد کفایت نبوده ، لذا نتایج استانی طرح در این دوره باید با احتیاط بیشتری مورد استفاده و استناد قرار گیرند.

· بر اساس نتایج این پایش در زمستان ۱۳۹۸، وضعیت محیط کسب‏ وکار در بخش خدمات در مقایسه با بخش های صنعت و کشاورزینامناسب تر ارزیابی شده است .

در بین رشته فعالیت ‌های اقتصادی ، رشته فعاليت ‌های ۱- سایر فعالیت های خدماتی ۲- اداری و خدمات پشتیبانی و۳- ساختمان به ترتیب دارای بدترین وضعیت کسب ‏و کار و رشته فعاليت ‌های سایر فعالیت های هنر ،سرگرمی و تفریح ۲-املاک و مستغلات و ۳- آموزش به ترتیب بهترین وضعیت کسب ‏و کار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت ‌های اقتصادی درکشور داشته ‌اند.

· بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب ‏و کار ایران درزمستان ۱۳۹۸، عدد ۶/۱۹ (عدد ۱۰ بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۸ با میانگین ۱۵/۶ )است.میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد۶/۳۹ است که در ارزیابی فصل گذشته عدد۶/۵۰ حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد ۶/۰۲ است که در فصل گذشته عدد۵/۸۷ ارزیابی شده بود . نگاه اجمالی نشان می دهد محیط جغرافیایی با عدد ۵/۳۹ و محیط مالی با عدد ۸/۶۰ به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده اند. همچنین در این گزارش میزان ظرفیت فعالیت برای ۱۸۸۰ بنگاه اقتصادی به طور میانگین ۴۰/۳۴ درصد و شاخص ملی محیط کسب وکار با احتساب اثر کرونا معادل ۶/۱۰ محاسبه شده است .

بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب ‏و کار ایران در پاییز ۱۳۹۸، رقم شاخص کل، ۶/۰۳ (نمره بدترین ارزیابی ۱۰ است) محاسبه شده که بهتر از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (بتابستان ۱۳۹۸ با میانگین ۶/۰۷) است. همچنین این ارزیابی بیانگر آن است که از دید فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، در اکثر استان ها، وضعیت بیشتر مؤلفه‌های مؤثر بر محیط کسب وکار ایران در پاییز ۱۳۹۸، تا حدودی مساعدتر شده است.

• در پاییز ۱۳۹۸، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه

۱- غيرقابل پيش ‏بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات۲- بی ‏ثباتی سیاست ‏ها، قوانین و مقررات و رویه ‏های اجرایی ناظر بر کسب‌ وکار۳- دشواری تأمین مالی از بانک ها

را نامناسب‌ترین و سه مولفه :‌۱- محدویت دسترسی به آب ۲- محدویت دسترسی به حامل های انرژی(برق ، گارز و گازويیل و ...)، ۳- نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار و ارائه خدمات و محصول را مناسب¬ترین مولفه های محیط کسب وکار کشور نسبت به سایر مولفه ها ارزیابی نموده اند. قابل ذکر است که در ۴دوره نخست اجرای این طرح، دشواری تامین مالی از بانک ها به عنوان نامساعدترین مولفه کسب وکار ارزیابی شده بود اما در ۹دوره اجرا از پاییز ۱۳۹۶ تا پاییز۱۳۹۸ ،غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات ، نامساعدترین مولفه کسب وکار ارزیابی شده است.

• بر اساس یافته‌ های این طرح در پاییز ۱۳۹۸، استان ‌های جهارمحال وبختیاری ،تهران و البرز دارای بدترین وضعیت محیط کسب‏ و کار و استان‌ هاي آذربایجان غربی، گیلان و زنجان دارای بهترین وضعیت محیط کسب ‏و کار نسبت به سایر استان ‌ها ارزیابی شده ‌اند.

• بر اساس نتایج این پایش در پاییز ۱۳۹۸، وضعیت محیط کسب‏ وکار در بخش خدمات در مقایسه با بخش های صنعت و کشاورزینامناسب تر ارزیابی شده است .

در بین رشته فعالیت ‌های اقتصادی ، رشته فعاليت ‌های ۱- آبرسانی ،مدیریت پسماند ،فاضلاب و فعالیت های تصفیه ۲- اطلاعات و ارتباطات و ۳-آموزش به ترتیب دارای بدترین وضعیت کسب ‏و کار و رشته فعاليت ‌های سایر فعالیت های خدماتی، مالی و بیمه و فعالیت اداری و خدمات پشتیبانی به ترتیب بهترین وضعیت کسب ‏و کار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت ‌های اقتصادی درکشور داشته ‌اند.

• بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب ‏و کار ایران در پاییز ۱۳۹۸، عدد ۶/۱۵ (عدد ۱۰ بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (تابستان ۱۳۹۸ با میانگین ۶/۲۲ )است.میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد۶/۵۰ است که در ارزیابی فصل گذشته عدد۶/۳۴ حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد۵/۸۷ است که در فصل گذشته عدد۶/۱۳ ارزیابی شده بود . نگاه اجمالی نشان می دهد همانند فصل گذشته محیط نهادی با عدد ۵/۵۱ و محیط مالی با عدد۸/۵۴ به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده اند. همچنین در این گزارش برای نخستین بار،موانع و مشکلات محیط کسب وکار شرکت های دانش بنیان نیز گرارش شده است.