مرکز پژوهش های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
در پنجاه و هفتمین گزارش از این سلسله گزارش ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیشبینی های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ ترین نهادهای اقتصادی بین المللی، در قالب داده های تازه مورد واکاوی قرار گرفته اند.
در بخش تحولات جهان، آمریکا به منظور جبران کاهش تولید نفت روسیه فروش برنامه ریزی شده 26 میلیون بشکه نفت خام از ذخایر استراتژیک نفت این کشور (SPR) را در دست اجرا دارد. فروش این میزان از نفت، حجم ذخایر استراتژیک آمریکا را به حدود 345 میلیون بشکه کاهش خواهد داد. در خبری دیگر سفیر روسیه در ریاض، اعلام کرد که صادرات محصولات کشاورزی روسیه به عربستان سعودی در سال گذشته با افزایش بی سابقه 49.9 درصدی مواجه شد و به نقطه عطف یک میلیارد دلاری نزدیک شد. در همین راستا، همکاری مسکو با ریاض در بخش کشاورزی، یکی از کاتالیزورهای اصلی برای توسعه کل روابط تجاری و اقتصادی میان روسیه و عربستان به شمار می‌رود. اتحادیه اروپا قصد دارد با اعمال تحریم های مالی جدید، ایجاد محدودیت های تجاری و ممنوعیت خدمت به اتباع روس عضو هیئت مدیره شرکت های زیرساختی مهم اروپایی مانند شبکه های برق، به مسکو ضربه وارد کند. اما در یک سالگی جنگ اوکراین، تغییرات زیادی در جهان اتفاق افتاده به طور مثال ژئوپلیتیک انرژی به شدت دگرگون شده است. کشورهای نفتی خاورمیانه و تولید کنندگان مهم گاز از برندگان این جنگ بوده اند. در این میان ایران یک بازنده بزرگ است. در حالی که این تحول می توانست ایران را به بازار جهانی انرژی بازگرداند، اما تصورات اشتباه در مورد زمستان سخت اروپا و نیز تداوم وضعیت تحریمی و نااطمینانی تشدید شونده، عملا حذف ایران از بازار جهانی انرژی را تثبیت کرد. این در حالی است که حتی روسیه در پیامد تحریم های شدید توانسته به صورتی نسبتا موفقیت آمیز بازارهای انرژی خود را به سوی شرق تغییر جهت دهد و در بازاری مانند چین جایگزین ایران شود.
در تحولات منطقه ای عربستان سعودی با بهره گیری از مازاد دلارهای نفتی خود، به سمت تولید خوردوهای برقی گام برداشته است. طرح تولید خودروهای برقی، بخشی از تلاش‌های جاه طلبانه این کشور برای تنوع بخشیدن به منابع درآمدی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. در تحولی دیگر شرکت خطوط دریایی عربستان خبر بازگشایی یک خط سرویس جدید میان قاره‌های آسیا و اروپا به عنوان بخشی از برنامه توسعه شبکه خطوط خود را اعلام کرد. هدف از توسعه این خط جدید حمل و نقل، تقویت زنجیره‌های تأمین و تنوع بخشی به مسیرهای حمل و نقل برشمرده شده است که به طور مستقیم آسیا و اروپا را از طریق بندر جده به هم متصل می‌کند. این خط جدید، می تواند عربستان سعودی را به یک مرکز لجستیک جهانی که هند، چین و اروپا را به هم پیوند می دهد، تبدیل کند.
داده‌ها نشان می‌دهد که در ماههای گذشته ترکیه یکی از پنج صادرکننده برتر به روسیه بود و این کشور در سال 2021، رتبه یازدهم را در بین کشورهای صادرکننده به روسیه، یعنی بالاتر از ایالات متحده، فرانسه، ژاپن، لهستان و ایتالیا به خود اختصاص داده بود.
توافق بر سر پروژه اتصال برق بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و عراق، تلاش افغانستان برای تداوم ارتباط ریلی با ازبکستان، حمایت 54 میلیارد دلاری شورای همکاری خلیج فارس از کشورهای منطقه و سپرده گذاری یک میلیارد دلاری عربستان در بانک مرکزی یمن از دیگر اخبار مهم منطقه است.