مرکز پژوهش های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
در پنجاه و هشتمین گزارش از این سلسله گزارشها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیشبینی های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ ترین نهادهای اقتصادی بین المللی، در قالب داده های تازه مورد واکاوی قرار گرفته اند.
در بخش تحولات جهان، دهمین بسته تحریمی اروپا علیه روسیه شامل اعمال محدودیتها و ممنوعیت صادرات اتحادیه اروپا به روسیه به ارزش 11 میلیارد یورو مورد بررسی قرار گرفته که صادرات کالاهای با کاربرد دوگانه و فناوریهای پیشرفته را در بر میگیرد. این تحریمها اقدامات جدیدی را برای جلوگیری از دور زدن تحریمهای پیشین ارائه میدهد، از جمله ردیابی الیگارشی روس که سعی میکنند برای فرار از تحریمها "داراییهای خود را پنهان کنند یا به فروش برسانند.
در خبری دیگر رئیس آژانس بینالمللی انرژی هشدار داده است كه اروپا با وجود افت زیاد قیمت برخی حامل های انرژی، هنوز در جنگ انرژی خود با روسیه پیروز نشده است. او از دولتهای اروپایی خواست كه بر حفظ و تقویت منابع متمرکز شوند.
از منظر وی در حالی که اتحادیه اروپا از تهدیدات انرژی روسیه و استفاده این کشور از انرژی به عنوان اهرم فشار جان سالم به در برده است، اما تضمینی وجود ندارد که بحران انرژی اروپا را پایان یافته تلقی کنیم. زمستان آینده میتواند چالش بیشتری را برای اروپا ایجاد نماید. از سوی دیگر دادههای جدید بلومبرگ نشان میدهد دولت آلمان باید تا سال 2030 بیش از 1 تریلیون دلار برای مقابله با خطرات و چالشهای ناشی از بحران انرژی اختصاص دهد. انتظار میرود این هزینههای هنگفت شامل سرمایهگذاری در نوسازی شبکههای برق کشور و حذف برنامهریزی شده نیروگاههای هستهای و زغالسنگ آن باشد.
آغاز به کار دومین کلانپروژه هیدروژن سبز چین، صادرات نفت قزاقستان به اروپا از مسیر روسیه و گامهای مهم در جهت ارتقای روابط روسیه و هند از دیگر اخبار مهم در سطح بین المللی است.
در سطح منطقه تحرکات کشور امارات قابل توجه است. سازمان سرمایهگذاری امارات در حال بررسی پیشنهاد خرید 34 درصد از سهام بزرگترین اپراتور بنادر بریتانیا، شرکت «آسوشیتد بریتیش پورتز»، است. این کشور همچنین به طور رسمی شبکه قطارهای باری خود را راه اندازی کرد، پروژه ای که انتظار میرود در 50 سال آینده 54.46 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور کمک کند. این شبکه، چهار بندر اصلی امارات را از طریق یک راه آهن اصلی به طول 900 کیلومتر به هم متصل میکند تا حمل و نقل بهتر کالا را در سراسر کشور تسهیل کند.
چهار کشور مصر، اردن، امارات و بحرین سال گذشته توافقنامههایی برای پیشبرد مشترک سیاستهای توسعه صنعتی امضا کردند. اخیرا سومین نشست کمیته عالی مشارکت صنعتی با حضور وزرای صنعت چهار کشور برگزار شد و قراردادهایی در همین زمینه به امضای آنها رسید. این توافقنامهها به افزایش بیش از 1.6 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی (GDP) چهار کشور کمک میکند و حدود 13000 فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد.
مقامات ارشد ایالات متحده، هند، اسرائیل و امارات متحده عربی اخیرا نخستین گردهمایی گروه موسوم به I2U2 را با تمرکز بر توسعه اقتصادی و امنیت غذایی در میانه تغییرات آب و هوایی برگزار کردند. گروهI2U2 به ابتکار آمریکا و در چارچوب کوششهای ایالات متحده برای مقابله با چین از طریق ایجاد بلوکهای استراتژیک همکاری اقتصادی و امنیتی در سراسر قارهها، ایجاد شده است. یک موضوع قابل تامل در اخبار منطقه، تمایل روزافزون کشورهای جهان به استفاده از ارزهای محلی در مبادلات دو جانبه است. به نظر می رسد استفاده فزاینده غرب از نظام مالی به عنوان اهرم فشار بر کشورها، حتی متحدان این کشورها را نیز تا حدودی نگران کرده است. از جمله این موارد می توان به مذاکرات امارات و هند برای مبادله با ارزهای محلی و مبادلات تجاری میان عراق و چین با یوان اشاره کرد.