همانگونه که مستحضرید نقش و جایگاه استان مازندران در جغرافیاي اقتصادي و نظام تقسیم کار حوزه دریاي مازندران و عرصه فراملی بر پایه توسعه و گسترش فعالیتهای بازرگانی خارجی، در چارچوب چشمانداز بیست ساله، ج.ا.ایران و برنامه پنجساله ششم توسعه با هدف استفاده كارآمد از قابليتها و مزيتهاي صادرات غیر نفتی به منظور دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، دارای فرصتها و ظرفیتهای بالقوه و بالفعل محصولات صادراتی در مبادلات تجاری در بخش کشاورزی، صنعت، معدن، گردشگری و خدمات فنی و مهندسی است.
از این رو در شرایط کنونی توسعه صادرات غیر نفتی استان مازندران بویژه تقویت صادرات فرآوردههاي کشاورزي، صنعتی و خدمات دانش بنیان در سطح فرا منطقهاي یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی است که باید از سوی مسئولان ارشد استان مورد توجه قرار گیرد.
لذا دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، مستلزم توسعه کمی و کیفی صادرات است. انتظار میرود با سیاستگذاری مناسب در بخش تجارت خارجی در سطح استان مازندران گامهای موثری در طول قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ایران برداشته شود.
بدیهی است تحقق اهداف کمی صادرات غیر نفتی استان مازندران مستلزم تهیه نقشه راه پایدار توسعه صادرات استان مازندران و ایجاد میز دائمی توسعه صادرات و تهیه راهکارهای اجرایی با استفاده از اسناد بالا دستی به منظور کارآمدی قوانین و مقررات، ارتقای نظام تامین مالی، توسعه روابط دیپلماسی و تجاری با کشورهای هدف، توسعه شیوههای جذب سرمایه و ارتقای بازدهی سرمایههای انسانی، تقویت فضای کسب و کار، توسعه نهادهای مرتبط با صادرات، ارتقاء و توسعه زیرساختهای اطلاعاتی و ارتباطی به منظور ورود به بازار کشورهای همسایه، منطقه و بازارهای جهانی و استفاده از اختیارات و وظایف دستگاههای مرتبط بویژه کارگروه توسعه صادرات استان مورد تآکید است.
براین اساس از جمله وظایف و اختیارات کارگروه توسعه صادرات استان: افزایش سهم بخش غیر دولتی در تجارت خارجی استان، راه اندازی شبکه اطلاع رسانی بازرگانی داخلی و بین المللی، اولویت دادن به طرحها و پروژه های صادراتی در تخصیص منابع و تسهیلات استانی، فراهم کردن تسهیلات لازم برای توسعه خدمات به ویژه خدمات فنی و مهندسی و ترانزیت کالا از استان، اتخاذ تدابیر حمایتی، هدایتی، فنی، زیر بنایی و اعتباری بخش صادرات استان، تشویق توسعه سرمایه گذاری استان در امر صادرات از طریق شناخت قابلیتها، امکانات، توانمندی ها و مزیتهای نسبی استان، تدوین اولویتهای پژوهشی توسعه صادرات و ارائه به کارگروه تخصصی ذیربط، بررسی راهکارها و ارائه پیشنهادهای مناسب و تمهید امکانات و تسهیلات لازم برای نیل به اهداف کمی صادرات بخشهای مختلف اقتصادی استان در راستای اهداف کلان پیش بینی شده مندرج در سند راهبرد ملی توسعه صادرات غیرنفتی کشور است.[1] در راستاي تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي و حمايت از صادرات غيرنفتي «برنامههاي حمايتي و تشويقي توسعه صادرات غيرنفتي كشور» بسته حمايت از توسعه صادرات غيرنفتي كه به پيشنهاد كارگروه برنامه ملي پيشبرد برون گرايي اقتصاد (توسعه صادرات غيرنفتي) در جلسه مورخ 9/5/1396 ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي به تصويب رسيده است از سوي معاون اول رييس جمهور جهت اجرا توسط دستگاههای اجرایی ذیربط ابلاغ گردید تا صادرکنندگان کالا و خدمات به طرق مختلف مورد حمایت قرار گیرند.[2]
بدیهی است در اجرای این امر مهم اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی وظایف زیر را بر عهده خواهد داشت.
- ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع و معادن و کشاورزی در اجرای قوانین و مقررات کالاهای صادراتی
- تشکیل، هدایت و حمایت از اتحادیههای صادراتی و وارداتی و سندیکاهای تولیدی در زمینه فعالیتهای بازرگانی، صنعتی، معدنی و خدماتی
- تشکیل یا همکاری در برپایی نمایشگاههای اختصاصی یا تخصصی در بازار هدف
- کمک به برگزاری اجلاسهای مشترک و همکاری در انعقاد قراردادهای تجاری و تفاهم نامهها
- تهیه تفاهم نامههای همکاری و تشکیل کمیتههای مشترک با اتاق بازرگانی کشورهای هدف
- شناخت فرصتها و زمینههای همکاری مشترک و شناسایی بازار کالاهای صادراتی با مزیت رقابتی
- شناسایی و بررسی موارد بازبینی و پیشنهاد اصلاح، حذف قوانین و مقررات مخل و مجوز هاي زائد در امر کالاهای صادراتی
- کمک به ایجاد انسجام، هدایت و هماهنگی و تشویق و ترغیب و تقیسم کار در فعالیتهای صادرات غیر نفتی
- آموزش و توانمند سازی فعالان اقتصادی کالاهای صادراتی
- امور ثبت سفارش کالا و صدور کارت بازرگانی و انجام خدمات بازاریابی و مشاوره
- کمک به تنظيم برنامه اجرايي توسعه پايدار صادرات و ارتقاي كيفيت و استانداردهاي توليدي و رهگيري كالاهاي وارداتي و صادراتي
- کمک به بهبود بازرگاني و بازاريابي ترانزيت و گسترش مبادلات حمل و نقل دريايي و ريلي
- حمايت از بنگاههاي صادرات گرا
- کمک به اعطاي تسهيلات به منظور بازسازي و نوسازي بنگاههاي صادراتي
- کمک به معرفی و تبلیغ کالاها و خدمات صادراتی و ارائه نظرات مشورتی در این زمینه به صادر کنندگان
- ايجاد و راه اندازي كليه سامانه هاي الكترونيكي و هوشمند جديد براي نظارت بر فرآيند واردات، صادرات و .....
- کمک به برنامه برندسازی و استاندارد سازی محصولات صادراتی
- ارائه خدمات مشورتی در باره اقتصاد و شناخت قوانین و مقررات و دیگر الزامات قانونی ورود به بازارهای هدف
- بررسی میدانی و ارائه اطلاعات در خصوص شناخت و ویژگی های بازار هدف
- حمایت از ایجاد و تجهیز شرکت های حمل و نقل بین المللی و ترانزيت و گسترش مبادلات حمل و نقل دريايي و ريلي
گزارش حاضر، نتیجه تحقیقی است که اتاق بازرگانى، صنایع، معادن و کشاورزى مازندران با رویکرد تلفیق داده هاى پیمایشى با داده هاى آمارى ارائه نموده است. در این گزارش، داده هاى پیمایشى حاصل از ادراك سنجى از وضعیت مؤلفه هاى تعیین شده بر اساس نظر فعالین اقتصادى در جلسات هم اندیشی و همچنین آمارگیرى تلفنی صورت گرفته است و داده هاى آمارى نیز از منابع آمارى رسمى کشور تهیه و مورد استفاده قرار
گرفته اند.
[1] - آیین نامه کارگروه توسعه صادرات استان ( پیوست شماره 4 )
[2] - سند راهبرد ملی توسعه صادرات غیر نفتی جمهوری اسلامی ایران ( پیوست شماره 5 )