همواره کشور با ناترازی برق در پیک مصرف تابستان مواجه بوده است. بطوریکه دائماً بر عدم توجیه‌پذیری اقتصادی برای احداث نیروگاه برای بهره‌برداری ۲۵۰ تا ۳۰۰ ساعت در سال تأکید - شده و مبنای دفاع از عملکرد نامطلوب سرمایه‌گذاری در توسعه ظرفیت نیروگاهی بوده است. لکن طی سال‌های اخیر این ناترازی از میزان بازه زمانی فوق فراتر رفته است و عملاً کمبود برق برای کشور را رقم زده و کشور طی بازه زمانی خرداد‌ماه تا شهریور با محدودیت‌های جدی در تأمین نیاز مصرف برق مواجه شده است و این ناترازی را عملاً باید کمبود برق قلمداد کرد.
در سال‌های اخیر تأخیر در بهره‌برداری از واحدهای نیروگاهی جدید موجب شده که محدودیت‌های تأمین برق به شدت متأثر از میزان نزولات جوی و وضعیت دمای کشور در ماه‌های گرم سال شود. به تعبیر دیگر، وضعیت آب و هوایی کشور در ماه‌های گرم سال عامل موثر و کلیدی، در مقایسه با سایر عوامل و تدابیر اجرایی، عملکرد تأمین برق و میزان خاموشی‌ها شود. از سویی دیگر، با توجه به عملکرد انقعاد قراردادهای جدید طی سنوات گذشته بیم آن می‌رود که کشور با محدودیت‌های بسیار جدی در افزایش ظرفیت نیروگاهی جدید در برنامه هفتم توسعه مواجه شود و سایه کمبود برق، حتی با شدت بیشتر، در کشور تداوم داشته باشد. لذا، باید برای مواجهه با شرایط اضطراری، راهبردهای اثربخش و با تحمیل کمترین هزینه برای اقتصاد ملی شامل مدیریت مصرف انرژي در طول زنجیره تأمین برق و تسریع در توسعه برق تجدیدپذیر و همچنین بازسازی و نوسازی تأسیسات شبکه و واحدهای نیروگاهی (که ریسک بالای خروج در زمان‌های بحرانی را دارد)، اتخاذ کرد.
در گزارش پیش‌رو، ضمن بررسی عملکرد صنعت برق در تأمین برق تابستان ۱۴۰۱، شامل افزایش ظرفیت تولید برق و عملکرد طرح‌های مدیریت مصرف و جابجایی بار، برنامه افزایش ظرفیت واحدهای قابل بهره‌برداری در پیک مصرف ۱۴۰۲و عوامل محدود‌کننده در حفظ حداکثر توان قابل تولید مورد بررسی قرار گرفته است. از این رو، در بخش نخست این گزارش، عملکرد تراز تولید و مصرف برق ارائه شده و در بخش دوم میزان کمبود برق و نحوه اعمال آن به مشترکین تشریح شده است. در بخش سوم، حداکثر توان تولیدی در پیک مصرف ۱۴۰۲ با توجه به ظرفیت‌های نیروگاهی موجود، ظرفیت‌های واحدهای حرارتی جدید، تولید نیروگاه‌های تجدیدپذیر و برقآبی و همچنین مشارکت نیروگاه‌های متعلق به صنایع برآورد شده است. در بخش چهارم، حداکثر بار مصرفی مشترکین درپیک مصرف ۱۴۰۲ شامل مشترکین خانگی، صنعتی، کشاورزی و ... برآورد شده است. با عنایت به برآوردها از حداکثر توان تولیدی و پیک مصرف برق برای سال ۱۴۰۲، میزان کمبود برق در سال جاری برآورد شده و به عواملی که موجب افزایش ریسک خاموشی‌های برنامه‌ریزی نشده در کشور منجر می‌شود، اشاره شده است. در نهایت در بخش پایانی، با توجه به وضع موجود صنعت برق، به راهکارهایی که باید برای رفع این میزان کمبود برق در سال جاری و سال‌های آتی محل توجه قرار گیرد، اشاره شده است و پیشنهاد می‌شود در برنامه هفتم توسعه نیز مبنای تنظیم احکام قرار بگیرد.