شامخ کل اقتصاد - دوره سی و چهارم

 شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی نشده) برای کل اقتصاد ایران در در تیر ماه 50.10 بوده‌است که نسبت به ماه قبل کاهش قابل توجهی داشته‌است. در این ماه دو مؤلفه میزان سفارشات جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده زیر 50 ثبت شده‌اند.

 شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان در تیر ماه (47.14) به کمترین میزان طی 3ماه اخیر از فروردین رسیده‌است. این شاخص در بخش های خدمات و کشاورزی و ساختمان با رکود همراه بوده‌است.

 شاخص میزان استخدام و بکارگیری نیروی انسانی درتیرماه (51.17) برای سومین ماه پیاپی کاهش یافته‌است. نگرانی‌ها در مورد تضعیف تقاضا به دلیل نگرانی‌های ناشی از کاهش قدرت خرید و تورم، باعث شده تا انتظارات کسب‌وکارها را پایین بیاورد و همچنین باعث کاهش خرید مواداولیه و عقب‌نشینی در استخدام شده‌است.

 شاخص موجودی محصول(انبار) در تیرماه(57.10) به بیشترین میزان خود از ابتدای شروع طرح رسیده‌است.

شاخص میزان صادرات کالا و خدمات (46.96)، به یکی از کمترین مقادیر خود طی 9ماه گذشته(به غیر از تعطیلات فروردین ماه) رسیده‌است.

 شاخص میزان فروش محصولات (46.32) طی 11ماه گذشته(به غیر از تعطیلات فروردین ماه) به یکی از کمترین مقادیر خود از شهریور ماه رسیده‌است. این شاخص در هرسه بخش اصلی اقتصاد با کاهش روبرو بوده‌است.

 شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (50.18) طی 16ماه گذشته(به غیر از تعطیلات فروردین ماه) به یکی از کمترین مقادیر خود رسیده‌است و منعکس‌کننده انتظارات بسیار بدبینانه شرایط فعالان اقتصادی در بخش خدمات و کشاورزی در مردادماه است.

شامخ صنعت - دوره چهل و ششم

شاخص مدیران خرید صنعت(تعدیل فصلی نشده) در تیر ماه عدد 53.93 به‌دست آمده‌است که طی 5 ماه اخیر(به غیراز تعطیلات فروردین ماه) به کمترین مقدار خود رسیده‌است.

 شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان در تیر ماه (52.04) در مقایسه با خرداد ماه با کاهش رشد شاخص روبرو بوده‌است و به کمترین مقدار 5 ماهه خود(به غیر از تعطیلات فروردین)رسیده‌است. در بخش صنعت، سایر صنایع، غذایی و پوشاک و چرم با کاهش شدید سفارشات روبرو بوده‌اند.

 شاخص قیمت خرید مواد اولیه در تیرماه (68.65) شدت افزایش بسیار کمتری در مقایسه با ماه‌های قبل داشته‌است. براساس گزارش تیرماه مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه تیر در مقایسه با ماه قبل 7.6 واحد درصد کاهش داشته‌است.

 شاخص موجودی محصول(انبار) در تیرماه (56.04) طی 9ماه گذشته از آبان به بیشترین مقدار خود رسیده‌است. به نظر می¬رسد به دنبال کاهش رشد سفارشات مشتریان و همچنین کاهش صادرات و درنتیجه پیشی گرفتن تولید از فروش، موجودی انبار افزایش یافته‌است.

 شاخص میزان صادرات در تیرماه (48.19) با کاهش رویرو بوده‌است. قوانین مرتبط با رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان باعث شده تا صادرات بسیار هزینه‌بر و عملا توجیه ناپذیر باشد.

 شاخص میزان فروش محصولات در تیرماه (47.08) کمترین میزان را طی سه ماه اخیر داشته‌است. نوسانات قیمتی، پایین بودن قدرت خرید مشتریان و کاهش صادرات، کاهش فروش محصولات را به دنبال داشته‌است.

چکیده نتایج
بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب وکار ایران در بهار 1402، 6.05 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (زمستان1401 با میانگین 6.11) مساعدتر است.
در بهار 1402 فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به ترتیب سه مؤلفه 1-غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات 2-دشواری تأمین مالی از بانک‌ها 3-بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب وکار را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی نموده‌اند.
بر اساس یافته‌های این طرح در بهار1402 استان‌های مرکزی، زنجان و آذربایجان غربی به ترتیب دارای مساعدترین وضعیت محیط کسب وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.
براساس یافتههای طرح، میانگین ظرفیت فعالیت (واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در فصل بهار 1402 معادل 41.12 درصد بوده‌است که نسبت به زمستان 1401( 44.22 درصد) کاهش 3.1 درصدی داشته‌است.
بر اساس نتایج این پایش در بهار 1402، وضعیت محیط کسب وکار در بخش خدمات ( 6.06) در مقایسه با بخش‌های صنعت (5.95) و کشاورزی (5.98) نامناسب‌تر ارزیابی شده‌است.
در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4، رشته فعالیت‌های1- املاک و مستغلات، 2-آموزش و 3-استخراج معدن دارای بهترین وضعیت محیط کسب وکار و رشته فعالیت‌های 1- اطلاعات و ارتباطات، 2-فعالیت حرفه‌ای، علمی و فنی و 3-آب رسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه بدترین وضعیت محیط کسب وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی درکشور داشته‌اند.
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب وکار ایران در بهار 1402، عدد 6.16 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به‌دست آمده‌است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (زمستان 1401 با میانگین 6.23) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد 6.46 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.55 حاصل شده‌بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 5.91 است که در فصل گذشته عدد 5.97 ارزیابی شده بود. بر این اساس، محیط حقوقی و قانونی با عدد 5.33 و محیط مالی با عدد 8.24 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. لازم به ذکر است که شاخص شین به دلیل درنظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.
در ادامه گزارش، روش‌شناسی انجام پایش، جداول و نمودارهای آماری به همراه تحلیل نتایج به طور مبسوط شرح داده شده‌است.
برخی اقدامات انجام شده به منظور رفع موانع کسب و کار بهار1402
الف: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
 رفع مشکل فعالان اقتصادی در ارتباط با مطالبه‌نامه‌های کسر دریافتی گمرک در خصوص مابه‌التفاوت نرح ارز واردات در دوره بهار 1401 طی دستورالعمل شماره 2/1402/200 مورخ 10/02/1402 سازمان امور مالیاتی کل کشور
 رفع مشکل صادرکنندگان محصولات کشاورزی در ارتباط با پرداخت نیم درصد عوارض صادراتی با اعلام فهرست اقلام مشمول اخذ عوارض صادراتی آب مجازی
 برطرف شدن مشکلات چک‌های صیادی در عدم امکان واریز مابه‌التفاوت وجه چک و وجه مسدود شده به حساب جاری و رفع سوءاثر از چک طی بخشنامه شماره 02/62078 مورخ 21/03/1402 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
 راه‌اندازی وب سرویس رفع تعهد ارزی پیله‌وران و شرکت‌های تعاونی مرزنشین توسط بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت
 مشارکت در تصویب نامه شماره 243199 هیأت وزیران در خصوص اصلاح آیین‌نامه ماده (10) قانون مقررات صادرات و واردات مرتبط با تسهیل صدور و تمدید کارت بازرگانی
 اجرایی شدن صدور و تمدید کارت عضویت و بازرگانی در پنجره واحد درگاه ملی مجوزها
 لحاظ شدن بند مربوط به حفظ و ارتقای میراث فرهنگی، هنرهای سنتی، صنایع دستی و جاذبه‌های گردشگری کشور در آیین‌نامه اجرایی بند(ه) تبصره (9) ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور مصوب 1402/03/28 و ملاحظات مالی برای بخش فرهنگی و گردشگری کشور
 اعلام نظر در خصوص"الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (3)"
 تهیه گزارش تخصصی با موضوع استفاده از رمز ارز دارایی جهت واردات کالا
 مکاتبه با موضوع مشکلات حذف معافیت‌های گمرکی ماشین آلات و ملزومات خطوط تولید به موجب ماده٣ قانون جهش تولید دانش بنیان
 مکاتبه با وزیر راه و شهرسازی و درخواست طی شدن روند کارشناسی پیش از "افزایش کرایه‌های بار و مسافر در همه شیوه‌های حمل‌ونقل"
 رفع موانع صادرات کیوی به هندوستان
 آغاز پروسه الکترونیکی کردن گواهی مبدا اتحادیه اقتصادی اوراسیا و مذاکرات مربوطه
 رفع مشکل صدور گواهی مبدا به زبان عربی برای اتاق های بازرگانی هم مرز با عراق
 پیگیری رفع مشکل اتاق سوریه، جهت گرفتن تاییدیه گواهی های مبدا صادره از اتاق ایران
ب: اتاق تعاون ایران
 گسترش روابط تجاری ایران با ترکیه، با حضور رایزنان و تجار ترکیه
 بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری کشاورزی بخش تعاون در کشور هدف موریتانی
 نشست مشترک روسای اتاق تعاون با سرپرست مناطق آزاد، به منظور بهره‌وری بیشتر از ظرفیت بخش تعاون در این منطقه
 نشست مشترک رئیس اتاق تعاون ایران با وزیر راه و شهرسازی، جهت پیگیری تهیه زمین به منظور احداث واحدهای مسکونی و واحدهای ناتمام مسکن مهر
 دیدار با هیات تجاری روسیه با فعالین بخش تعاون
 اصلاح ماده 10آئین نامه اجرائی مقررات صادرات و واردات