بررسی صادرات غیر نفتی ایران با تاکید بر کشورهای همسایه
بارگذاری توسط : اتاق شیراز
صادرات ایران به لحاظ شرکای تجاری بسیار آسیب پذیر بوده و تعداد شرکای تجاری ایران در دهه 1390 که اندکی بیش از 50 درصد سهم از درآمد صادراتی ایران را به خود اختصاص داده اند بین 3 تا 4 کشور بوده است. در مورد گروه کالاهای صادراتی نیز تنوع وجود ندارد و در سال های 2018 و 2020 بیشترین گروه کالاهای ارزآور کشور مربوط به گروه 27 شامل سوخت های معدنی، روغن های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها، مواد قیری، معدنی ... بوده که در سال 2018 صادرات این گروه 68.7 درصد و در سال 2020، 40.6 درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است.
با بررسی گروه های با بیشترین صادرات در سال 2018 و 2020 مشاهده می شود که بیشتر گروه های صادراتی از جمله مواد خام و کالاهای فرآوری نشده و یا با ارزش افزوده پایین می باشد. اگرچه صادرات به کشورهای همسایه با توجه به نیازها و موقعیت استراتژیک این کشورها می تواند ارزآوری بسیاری برای کشور داشته باشد، لکن در سال 2018 و 2020 تنها کشورهای افغانستان، عراق، ترکمنستان و ارمنستان (به ترتیب 39.5، 16.7، 14.3 و 6.9 درصد) سهم قابل توجهی از کالاهای مورد نیاز خود را از ایران وارد نموده اند.
بررسی ها نشان می دهد که حجم تجارت ایران با کشورهایی که موافقتنامه تجاری نداشته اند بیشتر از کشورهایی بوده که بیش از 3 موافقتنامه با ایران داشته اند. به عبارت دیگر موافقتنامه های تجاری تاثیر چندانی بر توسعه صادرات کشور نداشته است.
بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم کل کشور (مناطق شهری و روستایی) در ماه بهمن سال 1400 (بر مبناي سال پايه 1395) معادل 41.4 درصد اعلام شده است. در این دوره تورم در مناطق روستایی تقریبا معادل 3.4 واحد درصد بیشتر از مناطق شهری بوده است.
در یک سال منتهی به بهمن سال 1400 کالاها معادل (48.7 درصد)، خدمات معادل (29.8 درصد)، خوراکی ها (53.9 درصد)، خوراکی های تازه (55.4 درصد)، اجاره مسکن (27درصد)، كالاها و خدمات عمومی (13.2 درصد) و کالاهای بادوام (44.6 درصد) افزايش قيمت داشته اند.
در بهمن 1400 در بین گروه‌های کالایی و خدماتی گروه روغن‌ها و چربی‌ها (69.5 درصد)، ماهی و صدف داران (65.1 درصد)، شیر، پنیر و تخم مرغ (64.2 درصد)، شکر، مربا، قند و شکلات (62.7درصد)، هتل و رستوران (61.2 درصد)، سبزیجات (59.4 درصد)، چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب میوه (58.2 درصد) پوشاک و کفش (51.9 درصد) بيشترين افزایش قیمت را داشتند.
در طول بهمن ماه سبزیجات (9.3 درصد)، نان و غلات (7.6درصد)، شکر، مربا، عسل، شکلات و شرینی (4.5 درصد)، هتل و رستوران و گوشت قرمز و ماکیان (2.9 درصد)، پوشاک و کفش (2.6 درصد)، ماهی و صدف داران (2.3 درصد) و تفریح و فرهنگ (2.1 درصد) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
نتایج نشان می دهد که در بهمن 1400 تغییر قیمت های نسبی در تورم ماهانه افزایش یافته است اما در تورم سالانه و نقطه به نقطه شاهد کاهش تغییر قیمت های نسبی بودیم. لازم به ذکر است هر اندازه نرخ تورم افزایش یاید احتمال به هم خوردن قیمت های نسبی نیز افزایش می یابد و نظام تخصیص کالاها دستخوش تغییرات زیادتری می شود.
بر اساس تحقیقات پیش بینی می شود که متاورس در 10 تا 15 سال آینده فرصتی بین 10 تا 30 تریلیون دلار خواهد بود. اما این پیش بینی یک جنبه منفی بالقوه عظیم این فناوری را نادیده می گیرد: تأثیر زیست محیطی آن. دیتاسنترهای مورد نیاز برای اجرای جهان های پایدار متاورس از نقطه نظر مصرف انرژی ارزان نبوده و حداقل شرکت اینتل، تخمین می‌زند که ۱۰۰۰ برابر افزایش توان انرژی نسبت به ظرفیت محاسباتی فعلی برای تامین انرژی متاورس لازم است.
بر اساس گزارشی که توسط شرکت مشاوره تحول دیجیتال ECS مستقر در بریتانیا و همچنین بر اساس تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه ماساچوست، آموزش یک مدل هوش مصنوعی ممکن است تقریباً 626000 پوند دی اکسید کربن تولید کند که بیش از پنج برابر تولید متوسط عمر یک خودرو است. اتکای متاورس به فناوری واقعیت مجازی (VR) و مراکز داده، حتی با کاهش انتشار کربن ، تأثیر مضری بر محیط زیست خواهد داشت.
جدا از جنبه زیست محیطی، اینکه آیا متاورس پایداری اجتماعی را تهدید می کند یا خیر، بحث برانگیز است. آیا این جهانی فراگیرتر و برابرتر خواهد بود که با روش غیرمتمرکز با قدرت کنترل افکار و درک ما از جهان را متاثر میکند؟ در مورد مسئله حریم خصوصی داده و اطلاعات شخصی چطور ؟ اینها همه سؤالاتی هستند که ما باید در مورد آنها فکر کنیم تا مطمئن شویم که متاورس با اصول توسعه پایدار هماهنگ است یا خیر؟
بهبودی در طول یک بیماری همه گیر؛نگرانی های بهداشتی، اختلالات عرضه و فشار قیمت
بارگذاری توسط : اتاق شیراز
بهبود اقتصاد جهانی در بحبوحه یک بیماری همه گیر ادامه داشته و چالش های سیاستی منحصر به فردی را ایجاد می کند. واکسیناسیون در کاهش اثرات نامطلوب کووید 19 بر سلامتی مؤثر بوده است. با این حال، دسترسی نابرابر به واکسن ها، تردید عده ای در اثرپذیری واکسن، و عفونت پذیری بیشتر، بسیاری از مردم را همچنان در معرض خطر قرار داده و عاملی برای ادامه همه گیری است. افزایش نرخ تورم و کاهش اشتغال و رشد اقتصادی مشخصه همه بازارها (پیشرفته، نوظهور و با درآمد پایین) بوده که بنا به شرایط اولیه کشورها پیش از همه گیری متفاوت می باشد.
بازار کار بصورت نابرابر در حال بهبودی است. اما این سرعت در بین اقتصادها و کارگران نابرابر است. اشتغال در سرتاسر جهان پایین تر از سطح قبل از همه گیری باقی مانده است. در سمت عرضه بازار کار، مشارکت نیز به طرز نگران‌کننده ای کمتر از قبل از همه‌گیری بوده و مشارکت کارگران با مهارت کمتر و زنان بیشتر کاهش یافته است. افزایش تورم تا حد زیادی منعکس کننده ترکیبی از عدم تطابق عرضه و تقاضا ناشی از بیماری همه گیر، افزایش قیمت کالاها، و تحولات مرتبط با سیاست های گذشته است. در برخی کشورها، کاهش نرخ ارز به افزایش قیمت کالاهای وارداتی کمک کرده است.
عدم قطعیت چشم انداز بهبود اقتصاد جهانی را تهدید کرده که این بهبود تحت تاثیر مولفه های منفی و مثبت است. مولفه های منفی شامل ظهور گونه‌های قابل انتقال و کشنده‌تر ویروس کرونا، عدم تطابق بیشتر عرضه و تقاضا و فشار قیمت ها و عادی‌سازی سیاست های پولی سریع تر از حد انتظار، نوسانات بازار مالی، ناآرامی اجتماعی بزرگ تر، شوک های اقلیمی نامطلوب تر، حملات سایبری و تشدید تنش های تجاری و فناوری می باشد. تولید و توزیع سریعتر واکسن و جهش رشد بهره‌وری از جمله مولفه های مثبت چشم انداز بهبود اقتصاد جهانی است. همچنین آماده سازی و سرمایه گذاری برای اقتصاد بلندمدت پس از همه¬ گیری از طریق تسهیل فرصت‌های رشد جدید در مسیر اقتصاد سبز و از طریق دیجیتالی‌سازی، معکوس کردن موانع انباشت سرمایه انسانی، کاهش نابرابری و پرداختن به مازاد بدهی های دولتی امکان پذیر است.
مدیریت ریسک منابع آب و اقلیم با رویکرد انرژی های تجدید پذیر
بارگذاری توسط : اتاق شیراز
در این مقاله با توجه به دو صنعت مواد شیمیایی و صنعت فرآوری مواد غذایی و آشامیدنی و ارتباط آن با محیط زیست در نظر گرفته شده است و داده‌های بیش از 1500 شرکت در مورد مصرف آب و انتشار کربن مرتبط با خرید برق آنها در سال 2019 تجزیه و تحلیل شده و سپس دو صنعت مورد بررسی قرار گرفته اند.
دو عامل در سطح تحلیل برای هر دو صنعت برجسته شد. اولین عامل، میزان کربن ناشی از برق خریداری شده از شبکه برق است. این به طور قابل توجهی در بین مناطق متفاوت است. عامل دوم میزان تنش آبی در مکان هایی است که یک کسب و کار در آن فعالیت می کند که از منطقه ای به منطقه دیگر نیز متفاوت است. برای شرکت‌های شیمیایی موجود در مجموعه داده‌ها، 40 درصد خرید انرژی در مناطقی با سطح تنش آبی متوسط رو به بالا یا بالاتر انجام میشود، در حالی که این میزان برای شرکت‌های فرآوری مواد غذایی و آشامیدنی 25 درصد است.
در این مقاله، نشان داده میشود که چگونه در نظر گرفتن این عوامل با هم می‌تواند به مدیران کمک کند تا در صورت امکان، مزایای مصرف بهینه منابع آب و کاهش انتشارکربن ناشی از تغییر به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر را به حداکثر برسانند.
در سال 2021 و همراه با درگیری جهان با بیماری کووید 19 مشکلات ژئوپلیتیکی مانند تنش های بین غرب و چین و روسیه گرفته تا کمبود اقدامات بین المللی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی از بین نرفت. با تکیه بر تجربه چندین ساله در پیش بینی روندها و تحولات جهانی 12 خطر و فرصت مهم در سال 2022 برای جهان شناسایی شده و برای هر سناریو بر اساس اهمیت و به هر کدام یک احتمال اختصاص داده شده است. در مجموع احتمال وقوع مخاطرات در سال 2022 نسبت به فرصت‌ها بیشتر است.
- مهم ترین مخاطرات
1- فقدان واکسیناسیون کووید-19 در کشورهای در حال توسعه و ایجاد انواع جدید به طور بالقوه مسری تر و کشنده‌تر
2- حمله روسیه به اوکراین
3- اوج گیری چین به همراه اختلال اقتصاد این کشور و ایجاد اختلالات جهانی
4- فروپاشی افغانستان و عدم فرار ایالات متحده از عواقب آن
5- مشکلات اقتصادی شدیدتر و بی ثباتی سیاسی بیشتر کشورهای در حال توسعه
6- افزایش قیمت نفت به بالای 100 دلار در هر بشکه
7- شکست جهان در رسیدن به اهداف اقلیمی از اجلاس بی نتیجه گلاسکو
8- جهانی دوقطبی اما عدم تکرار جنگ سرد با شوروی
9- بدتر شدن ناامنی غذایی ناشی از کووید 19، تغییرات آب و هوایی و درگیری
10- شکست کشورهای بیشتر از وضعیت شکننده فعلی
11- شکست تلاش های غرب برای احیای توافق هسته ای ایران
12- از بین رفتن بیشتر دموکراسی ایالات متحده
- مهم ترین فرصت ها
1- اصلاحات اعضای سازمان تجارت جهانی
2- تولید یک واکسن جهانی علیه همه ویروس‌های کرونا
3- همکاری قدرت های جهانی روی استانداردها و مقررات جدید هوش مصنوعی
4- ایجاد رویکرد فراآتلانتیک ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای ایجاد مقررات دیجیتال
5- کمک ایالات متحده برای جلوگیری از بحران اوکراین
6- تنش زدایی چین و آمریکا
7- راه اندازی یک توافقنامه تجارت دیجیتال آسیا و اقیانوسیه از سوی ایالات متحده
8- بهره اندک جهان در مورد سیاست های تغییرات آب و هوایی
9- همکاری ایالات متحده، چین و روسیه در فضا
10- پیشتازی ایالات متحده در واکنش به آمریکای لاتین
11- دستیابی توافق کنگره به اصلاحات مهاجرتی
12- حمایت ایالات متحده از خودمختاری استراتژیک اتحادیه اروپا
کووید ۱۹ و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن همچنان در سال ۲۰۲۲ نیز تهدیدی حیاتی برای جهان محسوب میشود. نابرابری واکسن و بهبود اقتصادی نابرابر ناشی از آن خطر تشدید شکست‌های اجتماعی و تنش‌های ژئوپلیتیکی را به همراه دارد. تا سال ۲۰۲۴، اقتصادهای در حال توسعه (به استثنای چین) ۵.۵ درصد کمتر از رشد تولید ناخالص داخلی مورد انتظار قبل از همه گیری خواهند داشت، در حالی که اقتصادهای پیشرفته ۰.۹ درصد از آن پیشی خواهند گرفت که شکاف درآمدی جهانی را افزایش می دهد. واگرایی جهانی حاصل، تنش‌هایی را در داخل و خارج از مرزها ایجاد میکند که خطر تشدید اثرات همه‌گیری و پیچیده‌تر شدن هماهنگی مورد نیاز برای مقابله با چالش‌های مشترک از جمله تقویت اقدامات اقلیمی، افزایش ایمنی دیجیتال، بازگرداندن معیشت و انسجام اجتماعی و مدیریت رقابت در فضا را ایجاد میکند.
گزارش ریسک‌های جهانی ۲۰۲۲ نتایج آخرین نظرسنجی درک ریسک‌های جهانی را تحلیل میکند. یافته های کلیدی این نظرسنجی و تجزیه و تحلیل در زیر خلاصه شده است:
- افزایش نگرانی‌های اجتماعی و محیطی
- تهدید همکاری در چالش‌های جهانی به دلیل تفاوت در بهبود اقتصادی
- تشدید نابرابری‌ها به دلیل تحول بی نظم اقلیمی
- تشدید تهدیدات سایبری ناشی از افزایش وابستگی دیجیتالی
- تشدید ناامنی جهانی ناشی از موانع مهاجرت
- محدودیت فرصت‌ها در فضا