گذری بر انرژی خورشیدی
بـا کمبـود انـرژی در جهان، کشـور های سراسـر جهان توجه خـود را به آینـده ای پایدارتـر معطوف کرده انـد. بحران انـرژی سیاسـتمداران و تصمیم گیرنـدگان جهـان را بـر می انگیـزد کـه تصمیمـات آگاهانـه و راهبـردی را درباره مسـیر آینـده کشـور خـود بگیرنـد. بدین سـبب افزایـش اسـتفاده از انـرژی تجدیدپذیر بویـژه انـرژی خورشـیدی، درچندین سـال اخیـر بسـیار مـورد توجـه قرارگرفتـه اسـت. بطـوری کـه سـرمایه گذاری های عظیمـی در ایـن حـوزه در برخـی کشـور ها صـورت گرفته اسـت.
ایـن موضـوع از ایـن منظـر اهمیـت دارد کـه جهـان بـه سـمت راه حل هـای زیسـت محیطی و اقتصـادی انـرژی خورشـیدی حرکـت خواهـد کـرد. در ایـران نیز در سـال های اخیر، توجه ویـژه ای به سـرمایه گذاری در حـوزه انرژی های تجدیدپذیـر و وضـع قوانیـن مربوطـه صـورت گرفتـه اسـت؛ امـا بـا سـطح جهانـی فاصلـه بسـیاری وجـود دارد، بطوریکـه در صـورت ادامـه رونـد کنونـی در چندیـن سـال آینـده شـکاف ناتـرازی انـرژی بیشـتر خواهد شـد. یـزد بـا قـرار گرفتـن در منطقـه ای خشـک و کـم آب، بـا چالش های خاصـی در زمینـه تأمین انـرژی مواجه اسـت. از سـوی دیگـر، ایـن اسـتان از پتانسـیل باالیـی در زمینـه انرژیهـای تجدیدپذیـر، به ویـژه انـرژی خورشـیدی، برخـوردار اسـت. ایـن شـرایط، لـزوم بررسـی دقیـق وضعیـت انـرژی در بخـش تولیـد اسـتان یـزد و ارائـه راهکار هایـی بـرای بهینه سـازی مصـرف انـرژی و اسـتفاده از منابـع جایگزیـن را برجسـته می سـازد.
ایـن گـزارش در خصـوص روند هـای انـرژی در جهـان صحبـت خواهـد کرد و سـپس بـه ارائـه گزارشـات انـرژی در ایـران و سـپس یـزد پرداختـه می شـود.
پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش شماره شصت و دو)
مرکز پژوهش های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
در شصت و دومین گزارش از این سلسله گزارشها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده است.
در بخش تحولات جهان، تداوم جنگ روسیه با اوکراین و در نتیجه افزایش قیمت جهانی کالاها و تشدید سیاست پولی در واکنش به این تورم، چیزی است که سازمان تجارت جهانی آن را عامل اصلی کمتر بودن رشد تجارت جهانی در سال 2023 نسبت به سال قبل از آن معرفی میکند. اگرچه روسیه در تلاش است با افزایش فروش نفت به کشورهای دوست، از جمله هند و نیز توسعه سیستم مالی و مکانیسمهای تسویه حسابها به ارزهای ملی به ویژه با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تا حدی از آثار منفی تحریم و تعلیق حسابهای دلاری و یورویی خود رهایی یابد. چین نیز با اعلام خبر جنجالی انعقاد قرارداد خرید گاز مایع از شرکت توتال به یوان، گام بزرگی در مسیر ورود ارز ملی خود به بازارهای جهانی و کاهش سلطه دلار آمریکا بر تجارت بینالمللی برداشته است.
در سطح منطقه اما عربستان به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان عرب، با استناد به ترازنامههای مالی و خارجی قوی و شتاب چشمگیر اصلاحات، توانست رتبه اعتباری ارتقا یافته A+ را از مؤسسه رتبه بندی فیچ دریافت کند. علیرغم وابستگی بالای بودجه به درآمد نفت و افزایش هزینه های بخش عمومی خارج از بودجه، عربستان با بهره مندی از تحولات مثبت بازار هیدروکربن، از دام رکود جهانی رها شد و پیشبینی میشود اقتصاد این کشور در سال 2023، رشدی بالغ بر 7.5 درصد داشته باشد که بالاترین نرخ رشد در میان کشورهای در حال توسعه است. تسهیل همکاری با چین در طرح کمربند و جاده با اعطای وام یوانی به چین نیز از جمله دیگر مشارکتهای راهبردی این کشور در صحنه بین المللی است. عربستان در سال 2022 به عنوان بزرگترین تامین کننده نفت چین باقی ماند و حجم تجارت دوجانبه خود با این کشور را افزایش داد. علاوه بر این، سپرده گذاری 5 میلیارد دلاری این کشور در ترکیه، سنگ بنای بهبود روابط با ترکیه پس از سالها تنش و نقطه اتکایی برای اقتصاد زلزله زده و درگیر بحران ترکیه محسوب میشود. در رتبهبندی اخیر جهانی سرمایهگذاری خارجی در خاورمیانه، عربستان در میان 25 کشور، رتبه ششم را کسب کرد. پیشتاز این رتبه بندی نیز امارات متحده عربی بود که با اجرایی کردن طرح اقتصادی 8.7 تریلیون دلاری در ژانویه سال جاری، به دنبال تبدیل دبی به یک قدرت اقتصادی پیشرو در جهان طی 10 سال آینده است. همکاری نزدیک این کشور با اسرائیل در زمینه انرژی و علیرغم وجود اختلافنظرهای سیاسی با اسرائیل، توافق با مصر در حوزه گسترش انرژیهای تجدیدپذیر و سبز و همکاری با عمان برای توسعه یک خط راه آهن کلیدی برای اتصال به سایر کشورهای حوزه خلیج فارس، در همین راستا صورت گرفته است. مصر به دنبال تورم بالا و کاهش چشمگیر ذخایر ارزی خود، با انعقاد قراردادهایی در حوزه توسعه بنادر دریایی با شرکتهای چینی و اروپایی، به دنبال ایجاد یک مسیر حمل و نقل کانتینری بین دریای سرخ و مدیترانه و نیز نقطه اتکایی برای رفع مشکلات اقتصادی است.