گزارش تجارت خارجی ایران با اتحادیه اوراسیا (سال 1403)
بارگذاری توسط : اتاق رشتروابط تجاری ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سالهای اخیر دستخوش تحولات چشمگیری شده است. افزایش قابل توجه صادرات و کاهش واردات، بهبود تراز تجاری را به همراه داشته، اما این دستاوردها با چالشهای مهمی نیز همراه بوده که مستلزم توجه و برنامهریزی دقیق است.
صادرات ایران به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا از 1.1 میلیارد دلار در سال 1400 به بیش از 2 میلیارد دلار در سال 1403 رسیده که نشاندهنده رشد 82 درصدی است. این افزایش صادرات، نمایانگر پتانسیل بالای بازار اوراسیا برای کالاهای ایرانی است. در مقابل، واردات ایران از این کشورها با کاهش 11.7 درصدی از 1.7 میلیارد دلار در سال 1400 به 1.5 میلیارد دلار در سال 1403 رسیده است. این ترکیب رشد صادرات و کاهش واردات، منجر به بهبود قابلملاحظه تراز تجاری ایران با این اتحادیه شده است.
با این حال و علیرغم این دستاوردها، سهم ایران از بازار گسترده 183 میلیون نفری اوراسیا همچنان حاشیهای است. ارزش صادرات ایران به این پنج کشور بیش از 2 میلیارد دلار بوده که تنها 0.6 درصد از مجموع واردات 326 میلیارد دلاری اعضای اتحادیه را تشکیل میدهد. این رقم نشاندهنده پتانسیل عظیم و فرصتهای محقق نشده برای افزایش حضور کالاها و خدمات ایرانی در این بازار است. همچنین، سهم 0.3 درصدی ایران از ظرفیت تأمینکنندگی 494 میلیارد دلاری اتحادیه نیز نشاندهنده جایگاه حاشیهای ایران در زنجیره تأمین این منطقه است.
یکی دیگر از چالشهای اساسی در روابط تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا، عدم توازن در روابط با تکتک کشورها است. وابستگی بسیار زیاد به روسیه هم در بخش صادرات و هم در بخش واردات، و همکاری کمرنگ با سایر اعضا بهویژه بلاروس و قرقیزستان، نمایانگر موازنه تجاری بسیار مثبت اما نامتقارن است. فدراسیون روسیه با واردات 1.12 میلیارد دلاری و صادرات 1.3 میلیارد دلاری، مهمترین شریک تجاری ایران در این اتحادیه است. پس از روسیه، به ترتیب ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس در رتبههای بعدی قرار دارند. با علم به نقش راهبردی و اندازه بازار روسیه، وابستگی زیاد به این کشور، ریسکهایی را برای اقتصاد ایران به همراه دارد و تنوع بخشیدن به شرکای تجاری در این اتحادیه از اهمیت بالایی برخوردار است.
در مجموع، موفقیت ایران در افزایش صادرات و ایجاد مازاد تجاری قابل توجه با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دستاورد مهمی است که نشاندهنده اثربخشی ضمنی توافقات و پتانسیل بازار اوراسیا برای کالاهای ایرانی است. با این حال، دو چالش عمده یعنی حاشیهای بودن کلی حضور ایران در بازارهای اوراسیا و عدم توسعه روابط متوازن با سایر اعضای قدرتمند و همسایه این اتحادیه در کنار تداوم حفظ و نفوذ در بازار روسیه همچنان پابرجاست. برای رفع این چالشها، لازم است تا با برنامهریزی راهبردی و هدفمند، زمینههای افزایش سهم ایران از بازار اوراسیا و تنوع بخشیدن به شرکای تجاری در این اتحادیه فراهم شود.
گزارش عملکرد تجارت خارجی استان گیلان (سال 1403 )
بارگذاری توسط : اتاق رشتدسترسی به آمار دقیق و بهروز تجارت خارجی، امکان شناسایی روندهای بازار، فرصتهای سرمایهگذاری و چالشهای پیشروی تجارت را فراهم میسازد. با تحلیل این دادهها، کسبوکارها میتوانند استراتژیهای خود را برای ورود به بازارهای جدید، توسعه محصولات و خدمات، و افزایش رقابتپذیری خود بهینهسازی کنند. همچنین، سازمانهای سیاستگذار و دولتها میتوانند با استناد به این اطلاعات، سیاستهای تجاری کارآمدتری را تدوین و اجرا نمایند که منجر به بهبود تراز تجاری، افزایش درآمدهای ارزی و رشد اقتصادی استان و کشور شود. از این رو، گزارش تجارت خارجی استان گیلان در سال ۱۴۰۳، با استناد به آمار رسمی ماهانه اعلامشده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای اتاق بازرگانی گیلان، تدوین و جهت بهرهبرداری فعالان اقتصادی کشور و استان منتشر شده است. این گزارش، به عنوان سندی ارزشمند، اطلاعات کلیدی و تحلیلهای مرتبط با صادرات و واردات استان گیلان را در اختیار فعالان اقتصادی، سیاستگذاران و محققان قرار میدهد.
سیاستهای مهارتی و توانمندسازی نیروی کار:نقش اتاقهای بازرگانی بر پایه گزارش OECD 2024
امروزه، استخراج و انتشار بههنگام و مطلوب آمار تجارت خارجی از طیف گستردهای از دادهها، پنجرهای روبه سوی پویاییهای بازار جهانی و منطقهای میگشاید و تصویری جامع از جریان کالاها و خدمات، شرکای تجاری، محصولات مورد تقاضا و فرصتهای بالقوه ارائه میدهد. آمار تجارت خارجی، با فراهمآوردن اطلاعات موردنیاز برای تحلیل بازار ، شناخت ترجیحات و رفتارهای مشتریان ، ارزیابی عملکرد رقبا و درک سیاستهای دولتها، نقش مهمی در توانمندسازی فعالان اقتصادی ایفا میکند. این امر به نوبه خود، به تصمیمگیریهای آگاهانه در زمینههایی مانند انتخاب بازارهای هدف، توسعه محصولات جدید، بهینهسازی زنجیرههای تأمین و مذاکره با شرکای تجاری منجر میشود. براین اساس، گزارش تجارت خارجی ایران در سال 1403 با استناد به آمار رسمی ماهانه اعلام شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران تدوین و جهت بهرهبرداری فعالان اقتصادی کشور و استان منتشر شده است. گزارش تجارت خارجی استان گیلان نیز به عنوان گزارش مکمل، بزودی تهیه و در دسترس علاقهمندان قرار خواهد گرفت.
پیشنهادهای حمایتی از کسب و کارها در زمان بحران
پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش شماره صد و سیزده)
چشمانداز تجارت کالا و خدمات در آسیا و اقیانوسیه 2025 - 2024 (خلاصه کاربردی گزارش جدید ESCAP)
تاثیر نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا بر کسبوکارهای ایران (تحلیلی بر سناریوهای احتمالی)
بارگذاری توسط : اتاق رشتاقتصاد ایران، سالهاست که با چالشهای ناشی از تحریمهای بینالمللی، بهویژه تحریمهای ایالات متحده آمریکا پس از خروج یکجانبه این کشور از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دست و پنجه نرم میکند. این تحریمها، دسترسی کسبوکارها به بازارهای جهانی، فناوریهای پیشرفته و سرمایهگذاری خارجی را محدود کرده و در نتیجه، رشد اقتصادی و توسعه تجاری را با موانع جدی مواجه ساخته است. نظام بینالملل، بهطو رمداوم در حال تغییر و تحول است و مذاکرات سیاسی و دیپلماتیک نقش عمدهای در تعیین سرنوشت کشورها و بهویژه اقتصاد آنها ایفا میکند. در ایران، پیوندی تنگاتنگ میان دیپلماسی و اقتصاد وجود دارد. برخلاف اقتصادهای جهانی که معمولاً مستقل از چالشهای سیاسی پیش میروند، کوچکترین موضعگیری یا تحول در گفتگوهای بینالمللی ایران میتواند شوک بزرگی به بازارهای داخلی وارد کند. این پیوند عمیق نشان میدهد که هر تحول در عرصه سیاست خارجی ، بلافاصله در معیشت مردم و ثبات کلان اقتصادی بازتاب مییابد. موضوع مذاکرات ایران و آمریکا، همواره یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده در شکلگیری فضای اقتصادی و تجاری ایران بوده است. نتیجه این مذاکرات، بهطور مستقیم و غیرمستقیم، بر طیف وسیعی از کسبوکارها در کشور اثر میگذارد. با این حال ، نتیجه این مذاکرات نامشخص بوده و طیفی از پیامدهای مثبت و منفی را در بر خواهد داشت. تحلیل این تأثیر، نیازمند بررسی سناریوهای مختلف و پیامدهای احتمالی هرکدام است. در این نوشتار و به اجمال، با درنظرگرفتن سناریوهای محتمل درخصوص نتیجه مذاکرات، به بررسی تأثیرات آنها بر کسبوکارهای ایرانی پرداخته میشود.
پنج یافته از گزارش تجارت جهانی در سال 2024(خلاصه گزارش سازمان تجارت جهانی)
تحلیل هوش مصنوعی مولد و تجارت بین الملل(خلاصه کاربردی گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد)
بیشتر...
تحلیل دادههای آماری مرتبط با کشورهای هدف، منجر به شناخت دقیقتر تقاضای بازارها، تقویت فعالیتهای صادراتی و واردات هدفمند میگردد. آذربایجان، بزرگترین کشور قفقاز و در جنوب شرق اروپا و در کنار دریای خزر واقع شده و ایران در میان 185 کشور طرف تجاری با جمهوری آذربایجان، از لحاظ میزان صادرات به این کشور هشتمین کشور صادرکننده به آذربایجان میباشد. به این ترتیب، باتوجه به پیشینه تجاری موجود، فرصتهای توسعه تجارت خارجی برای ایران و گیلان با این کشور فراهم است. براین اساس، گزارش چهار ماهه اول سال 1403 تجارت خارجی ایران و استان گیلان با آذربایجان با استناد به آخرین آمار رسمی ماهانه اعلام شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای اتاق بازرگانی گیلان تدوین و جهت بهرهبرداری فعالان اقتصادی کشور و استان منتشر شده است .
بازارهای صادراتی - روسیه
یکی از واقعيتهای اجتنابناپذیر بينالمللی در عصر حاضر، وابستگی اقتصادی متقابل كشورها به یکدیگر است. چنانکه غالب اقتصاددانان، تجارت خارجی و گسترش آن را یکی از عوامل ایجاد رشد و توسعه اقتصادی كشورهای درحال توسعه دانستهاند. دو كشور ایران و عراق اهداف مشترك فراوانی در زمينه تجارت ،سرمایهگذاری، همکار یهای صنعتی و حتی نظامی - امنيتی دارند. در واقع، نقاط مشترك تاریخی، مذهبی ،قومی، زبانی، فرهنگی، مرز مشترك طولانی همراه با تراكم جمعيتی به سمت ایران و به تبع آن هزینه حمل ونقل ارزانتر و چهارده گذرگاه رسمی و بازارچه مرزی از جمله مزیتهای نسبی ایران نسبت به رقبای تجاری و همسایگان عراق محسوب میشود. در این راستا، شرایط اقليمی كشور عراق، وجود پدیده جنگ و تخریب بسياری از زیرساختهای این كشور و نياز روزافزون به مصالح ساختمانی و كالاهای مختلف، افزایش جمعيت و تلاش عراق برای صنعتی شدن، شرایط بسيار مناسبی را برای ایران فراهم آورده است تا از طریق روشهای متنوع ورود به بازار این كشور ارزآوری قابلتوجهی داشته باشد. با توجه به اینکه، حضور موفق در بازارهای صادراتی و استفاده از فرصتهای سرمایهگذاری كشورها مستلزم تحقيقات تخصصی بازار است، گزارش پيشرو با مطالعه و تفسير گزارشهای مستند و تحليل دادههای مرتبط با فعاليتهای تجارت خارجی عراق با جهان، ایران و گيلان، كوشيده تا سيمای كلی تجارت خارجی این كشور را به تصویر بکشد.
هشدار سازمان تجارت جهانی در خصوص خطرات کاهش تجارت علیرغم پیشبینی رشد مجدد آن
بارگذاری توسط : اتاق رشتسازمان تجارت جهانی (WTO) ، رشد مجدد تجارت در سطح جهان را پیشبینی میکند، اما در مورد خطرات روند کاهنده آن هشدار میدهد. اقتصاددانان سازمان تجارت جهانی در پیشبینی جدید خود اظهار داشتهاند که انتظار میرود تجارت جهانی کالا در سال جاری به تدریج و پس از اُفت در سال 2023 که ناشی از اثرات ماندگار قیمتهای بالای انرژی و تورم بود، افزایش یابد. حجم تجارت جهانی پس از کاهش 1.2 درصدی در سال 2023 ، باید 2.6 درصد در سال 2024 و 3.3 درصد در سال 2025 افزایش یابد .