دومین شماره «آینده‌پژوهی صنایع » با هدف آشنایی فعالان اقتصادی با آخرین تحولات صنایع جهان توسط مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تهیه و منتشر گردید. این گزارش، مروری است بر آخرین تحولات فناورانه در حوزه‌های راهبردی همچون، صنعت، معدن و انرژی که منطبق برآخرین تحلیل‌ها و تحولات موجود از معتبرترین پایگاه‌های اطلاع رسانی دنیا است.

این گزارش که با هدف آشنایی صاحبان صنایع با آخرین تحولات صنایع در جهان منتشر شده است، نشان می‌دهد که مدل‌های توسعه‌ای و کسب و کار در زیرشاخه‌های معدن و انرژی دچار دگرگونی و تحول شده‌اند. به موجب تحولات فناورانه در جهان، صنایع لوازم خانگی، خودرو و پوشاک نیز از ماراتون انقلاب صنعتی عقب نمانده و پیشران گروه تجاری خود هستند.

در قسمت اول این گزارش به مطالعه مدل‌های نوین بهره‌برداری از سوخت فسیلی پرداخته و با استفاده از رویکرد روند پژوهی، پس از بررسی ضرورت تغییر مدل کسب‌وکار و نیاز تحول در خرده‌فروشی سوخت به موضوع نیروی کار و پرورش استعداد آن پرداخته است. در نهایت باتوجه‌به تحلیل‌های ارائه شده و با عنایت به دنیای آینده راهکارهایی برای صنعت انرژی ایران ارائه می‌گردد.

در بخش دیگر این گزارش، وضعیت تعطیلی تولیدات ناشی از بیماری همه‌گیر کووید 19 در صنعت خودروسازی بررسی گردیده است. امروزه صنعت خودرو در نتیجه چندین عملیات بزرگ، از جمله تولید خودروهای هیبریدی و برقی، ایجاد سامانه رانندگی خودکار و... تغییرات ساختاری عمده‌ای را تجربه می‌کند که تامین‌کنندگان بایستی به جهت رونق و یا حتی برای ماندگاری در بازارهای جدید، ماهیت کسب‌وکار خود را تغییر دهند. در انتهای این گزارش به اثرات مفید ایجاد یک زنجیره تامین یکپارچه جهانی و نیازهای لازم جهت توسعه فناوری‌های جدید در این صنعت، ارائه شده است.

یکی از صنایع مهم دیگر که نیاز به پایش و آینده‌نگری در آن احساس می‌شود، حوزه نساجی و پوشاک است. در این پژوهش چشم‌انداز اقتصادی صنعت نساجی به‌منظور ثبات ‌اقتصادی مورد مطالعه قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود این صنعت با بهره‌برداری از فرصت‌های جدید فناورانه به مقابله با چالش‌های جدید پرداخته است. صنعت نساجی با راه‌حل‌های دیجیتال مبتنی بر داده‌ به سمت افق سودآوری و پایداری حرکت می‌کند. این پژوهش با بررسی روندهای جدید شکل‌گرفته در صنعت نساجی، بیانگر آن است که استراتژی‌های پیشین این صنعت در سال‌های گذشته که به‌نوعی مزیت رقابتی تولید پوشاک در کشور‌های شرق آسیا بود، امروزه کم‌رنگ شده و جهان شاهد انتقال تولید صنعت نساجی از کشورهای شرق آسیا به کشورهای توسعه‌یافته است.

در بخش چهارم این گزارش به انقلاب صنعتی چهارم در تحول و پیشرفت در لوازم خانگی اشاره شده است. در این بخش، ضمن ارائه نقشه راه توسعه این دسته از فناوری ها، ابتدا به نحوه ایجاد تقاضا و توسعه فروش لوازم خانگی هوشمند پرداخته و چند نمونه از این پیشرفت‌ها و آثار آن‌ها بیان شده است. در پایان پیشنهادات سیاستی برای ایران جهت نوآوری در صنعت مذکور، ارائه شده است.

در بخش پایانی نیز به موضوع استخراج هوشمند از معادن فناور پرداخته شده است. امروزه بسیاری از معادن تلاش می‌کنند تا تحولی معنادار و پایدار در فرایند خود ایجاد کنند اما چون فاقد دید واقعی و درک موقعیت فناورانه خود هستند توان کافی برای پاسخ به نیاز جامعه هدف و شناسایی فرصت‌ها را ندارند. همه این‌ها در صورتی است که هزینه فناوری دیجیتال در حال کاهش است و راه‌حل‌های فناورانه در حال آزمایش و گسترش در صنعت هستند. زمانی بهتر از اکنون برای کشف استخراج هوشمند و تمرکز بر ارزش وجود ندارد. بر اساس گزارش مکنزی و نظرسنجی دیلویت از صاحبان معادن، دیجیتالی‌شدن فرایند معدن به معنای توانایی متفاوت دیدن، متفاوت فکرکردن و انجام عملیات متفاوت است. در این گزارش تحول صنعتِ معدن از دریچه فناوری‌های نوظهور مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تحولات علم و فناوری در قرن 21 به سرعت رو به جلو در حرکت است. در این میان، آشنایی صاحبان صنایع و مدیران با آخرین تحولات جهانی همواره جزو خلأ های موجود در کشور های در حال توسعه بوده است. موج جدید فناوری که بواسطه کووید19 آغاز شد در حال گسترش بوده و کشور های زیادی در این حوزه با صرف منابع و تنظیم سیاست های لازم در حال حرکت به سمت دستیابی قدرت فناورانه هستند تا در نظم جدید جهان خود را بعنوان یک بازیگر کلیدی در اقتصاد مطرح کنند. گزارش حاضر، مروری اجمالی است بر آخرین تحولات فناورانه در حوزه های راهبردی همچون کشاورزی، انرژی و صنعت که منطبق برآخرین تحلیل ها و تحولات موجود در معتبر ترین پایگاه های اطلاع رسانی دنیا است. در هر بخش، سعی شده تا آخرین روندها بصورت مقالاتی خلاصه شده در اختیار مخاطبان گرانقدر قرار گیرد. در پایان هر بخش نیز راهکار های سیاستی متناسب با فضای کشور ارائه گردیده است.

امید است این گزارش تصویری مناسب از تحولات فناورانه موجود در دنیارا به صاحبان صنایع ارائه داده و نقشی موثر در هدفگذاری آن ها در آینده صنعت کشور داشته باشد.