مرکز پژوهش ­های اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارش­­های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش­ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می­گیرند.

در هشتاد و یکمین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­­ای محیط ژئواکونومیک ایران و خلاصه­ ای از آخرین گزارش­ها و انتشارات بین ­المللی در قالب بخش پژوهش­ها و کتاب­های تازه، ارائه شده است.

همچنان که آنکتاد در مورد وقوع بحران­های خشکسالی در کانال پاناما، حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ و وقوع تنش‌های ژئوپلیتیکی در دریای سیاه و اثر آن بر تجارت جهان؛ هشدار داده، اتحادیه اروپا هم با هدف مقابله با ناآرامی‌های ژئوپلیتیکی و پیشرفت‌های تکنولوژیکی، مقررات جدیدی را در مورد تشدید کنترل بر تجارت تدوین نموده که نشان دهنده اتخاذ رویکردی محتاطانه‌تر و راهبردی‌تر در تجارت خارجی این منطقه است. شاید نگرانی­های نوظهور ناشی از همین تنش­ها سبب شده تا بریتانیا علی­رغم تحریم­های اعمال شده بر روسیه، در تناقضی آشکار، ضمن حمایت از اوکراین، اقدام به ارائه خدمات بیمه­ای به نفتکش­های روسی بکند. در واقع علی­رغم تحریم­ها، روسیه به تجارت آسان و جهانی نفت خود ادامه داده و در زمینه تولید محصولات کشاورزی هم عملکرد خوبی داشته و عنوان بزرگ­ترین صادرکننده غلات را در سال­های اخیر به خود اختصاص داده است.

در سطح منطقه هم تشدید اقدامات سخت­گیرانه آمریکا در مورد تحریم بانک­های حامی روسیه سبب شده تا بانک­ها و مؤسسات مالی ترکیه اقدام به تعلیق روابط خود با روسیه نمایند. محدودیت‌هایی که روسیه آن را ناشی از اعمال فشار بی‌سابقه آمریکا بر ترکیه می­داند. ترکیه همچنین روابط تجاری خود را با کشورهایی مانند عراق که بازاری بالقوه بزرگ محسوب می­شوند، افزایش داده است. عراق در حال برنامه­ریزی برای جذب توریست به استان‌های اقلیم کردستان است و توافقنامه­ ای نیز در باب همکاری با عربستان سعودی در زمینه استفاده از فناوری‌های جدید و به‌روز در صنعت سیمان منعقد نموده تا گام مهمی در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از تولید سیمان برداشته باشد. افزایش همکاری­های قطر و ژاپن در زمینه تامین میعانات گازی برای ژاپن و توافق دو کشور هند و امارات در زمینه تامین گاز مایع برای هند نیز از جمله توافقاتی است که در زمینه انرژی در سطح منطقه صورت گرفته است. دولت مصر هم در راستای تنوع‌بخشی به منابع مالی کشور از طریق ورود به بازارهای جدید و استفاده از ابزارهای مالی متنوع، برای اولین‌بار در حال بررسی امکان انتشار اوراق قرضه به درهم امارات، روپیه هند و دلار هنگ‌کنگ بوده و عزم خود را در تقویت همکاری با امارات متحده عربی به‌ویژه در حوزه‌های مالی و سرمایه‌گذاری جزم کرده است.

در بخش پژوهش­های تازه، چهار گزارش مورد بررسی قرار گرفته است. گزارشی که توسط آنکتاد در مورد پایش روندهای سرمایه ­گذاری مستقیم خارجی در جهان منتشر شده، نشان­دهنده کاهش سطح سرمایه‌گذاری خارجی در جهان است. اگرچه پیش ­بینی تثبیت شرایط تأمین مالی برای معاملات سرمایه‌گذاری بین‌المللی در سال 2024، روزنه امید کوچکی را پیش چشم سال جاری میلادی گشوده است. آنکتاد همچنین طی گزارش دیگری، تحلیلی عمیق از ارتباط بین تنوع صادرات و نابرابری درآمد ارائه داده که حاوی نکات ارزشمند و جالب توجهی است. گزارش دیگر این نهاد هم به تأثیرات اقدامات غیر تعرفه‌ای بر امنیت غذائی پرداخته و ضمن آن بر اهمیت افزایش میزان شفافیت مقررات و حجم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های باکیفیت و ایجاد همگرایی در مقررات بین‌المللی تاکید نموده است. بانک جهانی نیز طی گزارشی تأثیر تغییرات آب‌وهوایی بر بازارهای کار، به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه را مورد بررسی قرار داده و بر تأثیرات پیچیده تغییرات آب‌وهوایی بر بازار کار و ضرورت مداخلات هدفمند سیاستی در این حوزه تاکید نموده است.

از دیر باز استان کرمانشاه مقصد گردشگران داخلی و خارجی بسیاري بوده است. وجود نهاد هاي محلی و سابقه تاریخی تولید و اشتغال و یا برخورداري از شرایط محیطی براي رشد و نمو یک فعالیت میتواند خبر از وجود مزیت نسبی بدهد. با این توضیح صنعت توریسم و صنایع دستی در استان کرمانشاه به چند علت داراي مزیت نسبی است. وجود جاذبه هاي گردشگري اصیل و ارزشمند تاریخی، طبیعی، انسانی و محیطی کافی و در عین حال منحصر به فرد، استان را همواره به عنوان یک استان مملو از ظرفیت در جذب گردشگران داخلی و خارجی معرفی نموده است. وجود اسناد منتشر شده اي مثل کتاب هاي تاریخی، سفرنامه ها، گزارشها و مقالات علمی در این خصوص مبین این ادعاست. در سالهاي اخیر روند روبه رشد مناسبی از تمایل گردشگران داخلی نوروزي و تابستانی در سفر به استان کرمانشاه قابل مشاهده است. این به معنی رشد بیش از متوسط تقاضا براي گردش در استان کرمانشاه نسبت به سایر استانها و در نتیجه وجود یک مزیت است. تمایل براي سرمایهگذاري در بخشهاي متفاوت گردشگري استان از جمله مجتمع هاي خدمات بین راهی و هتل در استان کرمانشاه در حال گسترش است. شهرت محصولاتی چون روغن کرمانشاهی، لباس کردي، کت قصري، دام کرمانشاه، نان برنجی و نیز مکانهایی چون طاق بستان، بیستون، غار قوري قلعه و یا بازارچه هایی چون جوانرود و قصر شیرین چه در گذشته تاریخی و چه در حال حاضر کرمانشاه را به عنوان یک ظرفیت و یک مزیت در گردشگري کشور معرفی میکند. استان کرمانشاه اصلی ترین مسیر عبور زائرین عتبات عالیات بوده است. هم زائرینی که از ایران به کربلا و نجف سفر میکردند و هم زائرینی که از عراق براي زیارت مشهد مقدس و قم قصد سفر داشتند