روش شناسی نظام های رتبه بندی جهانی دانشگاه ها: معیارها و شاخص ها
نظامهای رتبهبندی به طور عمده سعی در سنجش دانشگاهها در سه بعد آموزش، پژوهش و خدمات (انتقال دانش و میزان تأثیرگذاری) دارند. این نظامها از روشها و شیوههای متفاوتی برای ارزیابی و رتبهبندی دانشگاهها استفاده میکنند. شاخصهای ارزیابی بسیار متنوع هستند و طیف وسیعی از کیفیت آموزش، تا تعداد صفحات وب سایت دانشگاه و حجم آن را در برمیگیرند. اما تقریباً تمامی نظامهای رتبهبندی از شاخصهای کمی و کیفی ارزیابی وضعیت آموزشی، پژوهشی و نیز وضعیت دانشآموختگان دانشگاه استفاده میکنند. همچنین، ممکن است شاخص واحدی که در رتبهبندیهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، در هر رتبهبندی تأثیر متفاوتی داشته باشد زیرا تعداد شاخصهای انتخابی و میزان تأثیر هر یک در رتبهبندیهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. مهمترین معیاری که در بسیاری از رتبهبندیها به آن استناد میشود، کیفیت آموزش است. نماگرهای تأثیرگذار بر این پارامتر در رتبهبندیهای مختلف متفاوت است، اما عموماً تعداد دانش آموختگان دانشگاه و تعداد جوایز بینالمللی کسب شده از سوی دانشگاه به ویژه جایزه نوبل در این دسته قرار میگیرد. شاخص مهم دیگر در رتبهبندی، وجهه بینالمللی دانشگاه است. از شاخصهای دیگری که در رتبهبندیهای مختلف از آنها استفاده میشود میتوان به نسبت دانشجو به استاد، استادان و فارغالتحصیلان دارای مقالات پر استناد، و سرانه امکانات دانشگاه اشاره نمود. در گزارش حاضر، دانشگاههای برتر در 4 نظام رتبه بندی به همراه معیارهای ارزیابی هریک از این نظامها احصاء شده است که مطالعه این معیارها میتواند درسهایی برای بهبود کیفیت نظام آموزشی کشور به همراه داشته باشد. این 4 نظام عبارتند از: نظام رتبه بندی کیو.اس، وبومتریکس، شانگهاي، و یو. اس. نیوز اند ورلد ریپورت