پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش شماره نود)
مرکز پژوهشهای اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارشهای "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارشها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
در نودمین گزارش از این سلسله گزارشها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران و خلاصهای از آخرین گزارشها و انتشارات بینالمللی در قالب بخش پژوهشهای تازه، ارائه شده است.
در بخش تحولات جهانی، بررسی سیاست های تجاری کشور چین از سوی سازمان تجارت جهانی، سیاست های کلی وزارت خزانه داری کشور آمریکا در خصوص کنترل سرمایه گذاری و محدودیت های ارزی برخی کشورها و دلایل این سیاست، افزایش حجم تجارت خارجی چین و رکوردشکنی تجارت میان روسیه و اعضا سازمان گروه شانگهای مورد بررسی قرار گرفته است.
از نکات قابل توجه در این گزارش، مذاکرات مربوط به یک توافقنامه تاریخی تجارت دیجیتال میان اتحادیه اروپا و سنگاپور میباشد که نخستین توافق تجارت دیجیتال مابین اتحادیه اروپا و سنگاپور و گام مهمی در ارتقای روابط تجاری دیجیتال دو طرف به شمار میرود.
در سطح تحولات منطقه، کاهش سرعت رشد اقتصادهای شورای همکاری خلیجفارس مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس نظرسنجی رویترز که اخیرا از کارشناسان اقتصادی انجام شده است، اینگونه پیشبینی میشود که رشد اقتصادی کشورهای شورای همکاری خلیجفارس به دلیل کاهش تولید نفت در سال جاری، به طور قابلتوجهی با کاهش مواجه شود؛ در این میان، عربستان سعودی کندترین رشد را خواهد داشت.
در خبری دیگر، اتخاذ چندین ابتکار استراتژیک از سوی دولت عربستان از جمله دستورالعمل «دفتر مرکزی»، دستورالعملی که شرکتهای خارجی را بهمنظور حفظ دسترسی به قراردادهای دولتی سودآور، به افتتاح دفاتر منطقهای خود در ریاض ملزم میکند، سبب مهاجرت گسترده شرکتهای بینالمللی به ریاض شده است.
از سوی دیگر در خصوص توافقنامه تجاری مابین کشورهای امارات و گرجستان، قزاقستان و آذربایجان، مصر و اتحادیه اروپا صحبت به میان آمده است. همچنین همکاری شرکت های اماراتی و ترکی در راستای تقویت تجارت ترکیه و ورود عراق به بازار خودروهای برقی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
در بخش پژوهش های تازه، الزامات شکل دهی به آینده دیجیتالی پایدار و فراگیر در کشورها بررسی شده است. این گزارش بر شکلدهی آینده دیجیتال پایدار و فراگیر از نظر زیست محیطی تمرکز دارد. گزارش بر نیاز فوری به استراتژیهای پایدار در طول چرخه عمر دیجیتالیسازی، از استخراج و استفاده از مواد اولیه تا تولید زباله، تاکید میکند. همچنین این گزارش بر تاثیرات منفی نامتناسب بر کشورهای در حال توسعه تاکید کرده و خواستار سیاستهای جهانی برای تقویت اقتصاد دیجیتال چرخشی است که نتایج توسعه فراگیر را تضمین کرده و در عین حال ردپای زیستمحیطی را به حداقل میرساند.
اثرات عضویت در سازمان همکاری شانگهای بر جمهوری اسلامی ایران
سازمان همکاری شانگهای در اصل یک پیمان نظامی-امنیتی است تا یک پیمان اقتصادی و تجاری. این سازمان هم اینک 9 عضو دائم (چین، روسیه، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، ازبکستان و تاجیکستان) و سه عضو ناظر (مغولستان، افغانستان و بلاروس ) دارد. مساحت کل کشورهای عضو (اصلی و ناظر) این سازمان معادل 37 میلیون متر مکعب از سطح خشکیهای کره زمین است.
در این گزارش، ابتدا به بیان مقدماتی از شکلگیری این سازمانو اعضای آن پرداخته خواهد شد، سپس یه بیان مزیتهای آن از لحاظ جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی، انرژی و ... پرداخته خواهد شد. در نهایت با استفاده از پرسشنامه، با استفاده از نظر خبرگان، به تأثیرات عضویت ایران در این سازمان بر مولفههای اقتصادی، امنیتی، سیاسی، اجتماعی و ... پرداخته خواهد شد.