ترجمه ای از  مؤسسه بازرگانی و توسعه ویلر، تاریخ انتشار: مارس 2020

در 4 بخش:

1) علم

2) سیاست‌های بهداشتی

3) اقتصاد

4) سیاست‌های اقتصاد کلان

• خلاصۀ بخش 1 (علم)
  • کووید-19 بدترین بحران بهداشتی عصر حاضر است
  • احتمال آلودگی (ناقل شدن) جوانان به این ویروس بسیار بیشتر است، اما بیشتر مرگ و میر مربوط به سالمندان است
  • بسیاری از کشورها با تقاضای مازاد برای مراقبت‌های بهداشتی مواجه هستند: تعداد بسیار زیاد بیماران بحرانی (نه صرفاً بیماران کووید-19) برای تعداد بسیار محدودی تخت‌های مراقبت ویژه و دستگاه‌های تهویه مکانیکی هوا (ونتیلاتور)
  • گسترش عرضۀ مراقبت‌های بهداشتی مستلزم تبدیل هتل‌ها، سربازخانه‌ها و احتمالاً مدارس به واحدهای مراقبت‌های ویژه و تغییر کاربری کارخانه‌های منتخب برای تولید دستگاه‌های تهویه مکانیکی هوا است
  • کافی نبودن پرسنل پزشکی. فراخوانی پرستاران و پزشکان بازنشسته. آموزش افسران پلیس و داوطلبان، زمانی که ارتش وظایف پلیس را انجام می‌دهد
• خلاصۀ بخش 2 (سیاست‌های بهداشتی)
  • تمام سیاست‌های بهداشتی کووید-19 یک هدف دارند: کاهش نرخ بازتولید بیماری
  • با توجه به ظرفیت موجود نظام‌های مراقبت بهداشتی، سیاست‌های سرکوب تنها سیاست‌هایی هستند که می‌توانند در کوتاه‌مدت به ما کمک کنند
  • لطفاً از دستورالعمل‌های دولت تبعیت کنید
  • بیایید از زمانِ به‌دست‌آمده از سیاست‌های سرکوب، به طور اثربخش استفاده کنیم
  • از نمونه‌ای از جامعه تست بگیرید تا اطلاعات معتبر و نااریب در مورد شیوع کووید-19 به دست آورید
  • تحلیل آماری گسترده درون و در میان کشورها (که در فازهای مختلف بیماری هستند)
  • راهبردهای پایش را بر مبنای این اطلاعات معتبر، توسعه دهید
• خلاصۀ بخش 3 (اقتصاد)
  • رکود جهانی، گریزناپذیر به نظر می‌رسد، و در بازارهای نوظهور هم احتمال آن وجود دارد.
  • به طور کلی، اثرات تقاضا احتمالاً بسیار بزرگ‌تر از شوک اولیۀ عرضه هستند.
  • نااطمینانی، هراس و سیاست‌های قرنطینه، عامل اصلی سقوط عمده در تقاضا هستند.
  • سرمایه‌گذاریِ بسیاری از بنگاه‌ها (به خصوص بنگاه‌های خرد و نوپا) و مخارج بسیاری از خانوارها (به خصوص مستأجران و رهن‌دهندگان) تا حد زیادی به جریان‌های نقدی بستگی دارد.
  • کاهش شدید در تقاضا، این بنگاه‌ها را وادار به تعطیلی می‌کند. این باعث افزایش اخراج از کار و کاهش مصرف می‌گردد. اقتصاد وارد یک چرخۀ غم‌انگیز می‌شود!
• خلاصۀ بخش 4 (سیاست‌های اقتصاد کلان)
  • بدون مداخلات دولت یا با مداخلات اندک، هزینه‌های اقتصادی بسیار عظیم خواهند بود!
  • اولویت دولت باید بر مخارج بهداشتی باشد اما نیاز به یک راهبرد برای هموارسازی منحنی سرایت دارد که ممکن است در پاییز 2020 مجدداً اوج بگیرد.
  • پیشنهاد ساده: «تست‌گیری تصادفی» برای شناسایی ویژگی‌های فردی که منجر به آلودگی می‌شود و سپس تست‌گیری هدفمند و پایش محتمل‌ترین‌ها برای آلودگی.
  • مخارج دولت باید در زمان حال و به بزرگی هزینه‌های اقتصادیِ پیش‌بینی‌شده باشد، و همچنین مستقیماً بر پرداخت‌های نقدی به بنگاه‌ها و خانوارها تمرکز نماید.
  • بانک‌های مرکزی باید پشتیبان مالی دولت باشند، نه صرفاً از طریق ذخایر خود بلکه همچنین با انتشار پول در صورت ضرورت.
  • شوک جهانی نیازمند واکنش جهانی است. هیچ کشوری ظرفیت مالی برای تحمل این بحران به تنهایی را ندارد.

به منظور آشنایی هرچه بیشتر فعالین اقتصادی با مفاهیم اقتصادی و به­ کارگیری صحیح این موارد در تحلیل­های اقتصادی محیط کسب­ و کار، ایده تهیه و ارائه بروشورهایی با عنوان "اقتصاد به زبان ساده" در معاونت اقتصادی اتاق ایران طرح گردید و توسط مرکز تحقیقات و بررسی­های اقتصادی به اجرا درآمد. شماره چهل و دوم این بروشور به بحث "حمایت و حمایت­ گرایی" اختصاص یافته است.

«حمایت از تولید داخلی» و «حمایت‌گرایی» دو اصطلاح پرکاربرد در سال‌های اخیر در کشور هستند. دو اصطلاح که بعضاً دارای معنی یکسان هستند، اما درواقع معنا و دامنه اطلاق آنها با یکدیگر متفاوت بوده و از آن مهم‌تر سیاست‌های برخاسته از این دو مفهوم نیز متنوع و ماهیت متفاوتی با یکدیگر دارند. از همین­رو در این نسخه از بروشور به معرفی مفاهیم حمایت­گرایی و حمایت از تولید پرداخته شده و دلایل اتخاذ سیاست­های حمایت از تولید توسط دولت توضیح داده شده است.

سياست‌هاي كارآمد حمايت از توليد در اقتصادهاي مختلف با يكديگر متفاوت بوده و بايد با توجه به شرايط هر كشور اتخاذ گردد. از آنجایی كه هدف از اين سياست‌ها غلبه بر نارسايي بازارها و تشويق توليد (توسعه صنعتي) است، لذا در بروشور الزامات طراحی سیاست­های کارآمد حمایت از تولید توضیح داده شده است.

ادبیات توسعه شاهد مطالعات گسترده­ای پیرامون سیاست‌های حمایت از تولید در کشورهای مختلف و نتایج آنها بوده‌اند. در این نسخه از بروشور، برای بررسی تجربه سیاست‌های حمایت از تولید در جهان دو کشور ایالات متحده و چین به عنوان نماینده اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه انتخاب شده‌اند. این بررسی در قالب چهار دسته سیاست‌های اعتباری، سیاست‌های تجاری، سیاست‌های فناورانه- آموزشی و سایر صورت گرفته است.

اقتصاد ايران نيز به مانند ديگر اقتصادهاي جهان، مجموعه‌اي از سياست‌هاي حمايت از توليد را در دوره‌هاي مختلف اعمال كرده است. درواقع صرفنظر از اعلام اين سياست‌ها يا تجميع آنها ذيل بسته‌اي تحت عنوان حمايت از توليد، اقتضائات عملي دستگاه‌ها و وزارتخانه‌هاي مختلف و تقاضاهايي كه هر يك از اين دستگاه‌ها با آن مواجه بوده‌اند، اتخاذ سياست‌هاي حمايت از توليد را در آنها به دنبال داشته است که در بروشور به توضیح این سیاست­ها در کشور پرداخته شده و پیشنهادهایی برای بهبود سیاست­ها ارائه شده است. به نظر مي‌رسد كه حمايت از توليد در اقتصاد ايران با تناقض ميان سياست‌هاي اقتصاد كلان و سياست‌هاي حمايتي مواجه است. درحالي كه سياست‌هاي اقتصاد كلان از طريق توليد بي‌ثباتي و آشفتگي، فعاليت بخش توليد را با مشكلات جدي روبرو مي‌سازد، در بخش حمايت دولت در تلاش است تا از طريق سياست‌هاي اعتباري، تعرفه‌اي، مالياتي و حذف حقوق نيروي كار، از توليد حمايت كند.

اصلاح سياست‌هاي اقتصاد كلان در جهت كاهش آسيب‌پذيري از شوك‌ها و نيز امتناع از اتخاذ سياست‌هاي شوك درماني براي حل مشكلات، در كنار بهبود سياست تسهيل‌كننده توليد (مانند اتخاذ ماليات بر عايدي سرمايه) و تجميع سياست‌هاي حمايتي و برنامه‌اي ساختن آنها از جمله مهم‌ترين راهكارهاي پيشنهادي اين گزارش براي بهبود حمايت از توليد مي‌باشد.