ناشر: شرکت مکنزی- تاریخ انتشار: مارس 2020

کرونا ویروس نه تنها یک بحران سلامت با ابعادی عظیم است، بلکه یک بازسازی قریب‌الوقوع در نظم اقتصادی جهان پدید می ­آورد. در این نوشتار به نحوۀ هدایت پیشامدهای آتی از سوی رهبران کشورها پرداخته می­شود.

«بقا در کوتاه­ مدت تنها برنامه ­ای است که برخی سازمان­ها دارند. برخی دیگر در هاله ­ای از ابهام قرار دارند و به این فکر می­ اندیشند که پس از این بحران و بازگشت به وضع عادی چگونه جایگاه خود را تثبیت کنند. سؤال این است که وضع عادی چگونه خواهد بود؟ از آنجا که هیچ کس قادر نیست بگوید بحران موجود تا کی داوم خواهد داشت، آنچه پس از بحران با آن روبرو خواهیم شد، شباهت چندانی با وضعیت عادی در سال­های اخیر نخواهد داشت».

سخنان فوق 11 سال پیش در بحبوحۀ بحران مالی توسط یکی از همکاران ما یان دیویس نوشته شده است. امروز نه تنها این حرف­ها دوباره واقعیت پیدا کرده­ اند، بلکه آنچه جهان امروز با آن روبرو شده، به مراتب دشوارتر هست.

هر روز بیش از پیش معلوم می­شود که دوران ما به طور اساسی به دو برهه تقسیم خواهد شد؛ دوران پیش از کووید 19 و دورۀ عادی جدید که در روزگار پسا-ویروسی شکل خواهد گرفت: که در اینجا از آن با عنوان «دورۀ عادی بعدی» یاد می­شود. در این وضعیت بی­ سابقۀ جدید ما شاهد یک بازسازی قابل توجه در نظم اقتصادی و اجتماعی جهانی خواهیم بود که کسب و کار و جامعه در آن عملکردی سنتی داشته ­اند. و در آیندۀ نزدیک شاهد آغاز بحث و جدل­ هایی در این خصوص خواهیم بود که دورۀ عادی بعدی چه پیامدهایی با خود دارد و با آنچه زندگی­ های ما را در گذشته شکل داده است، چه تفاوتی خواهد داشت.

در اینجا تلاش می­شود به این پرسش که در میان رهبران جوامع و بخش­های خصوصی و دولتی مطرح است، پاسخ داده شود: حال که تمامی معیارها و فرضیات سنتی ما ناکارآمد نشان داده ­اند، برای خروج از این بحران چه باید کرد؟ به عبارت دیگر، حالا وقت آن است که به پرسشی که روزگاری بسیاری از ما از پدربزرگ مادربزرگ­های خود می ­پرسیدیم پاسخ دهیم: شما در زمان جنگ چه می­ کردید؟

پاسخ ما به این پرسش در پیش گرفتن روشی پنج مرحله ­ای خواهد بود که ما را از این روزهای بحران به وضعیتی عادی که پس از پیروزی در نبرد علیه ویروس کرونا شکل خواهد گرفت، هدایت می ­کند. این پنج مرحله عبارتند از: تصمیم­ گیری، تاب آوری، بازگشت، تصویرسازی دوباره و اصلاح.

طول هر مرحله بر اساس مقتضیات جغرافیایی و صنعتی متفاوت خواهد بود و نهادها ممکن است همزمان ناگزیر در چند مرحله فعالیت داشته باشند. امروز بر روی سایت مکنزی گروهی از همکاران اقدام به انتشار مقاله ­ای با عنوان «صیانت از زندگی و معیشت ما: وظیفه زمان ما» کردند که در آن روی ضرورت چاره‌جویی در حال حاضر برای این ویروس و برای اقتصاد تأکید می­ کند و به این ترتیب تصویرسازی دوبارۀ آینده، یعنی دوران بعد از همه­ گیری، را به عنوان اولویت توجه ما تعیین می کند.

به طور کلی این پنج مرحله اولویت زمانۀ ما را نشان می­ دهند: یعنی اگر می­ خواهیم راهی معقول به لحاظ اقتصادی و اجتماعی برای رسیدن به آیندۀ عادی پیدا کنیم، مبارزه با کووید- 19 اولویت اولی است که رهبران جوامع در حال حاضر باید برای پیروزی در آن تلاش کنند....

فهرست مقالات :                                                                             

1- اقتصاد ایران گرفتار با ویروس کرونا؛ ضرورت حمایت از کسب‌‌و‌کارها (ویرایش دوم)            

2- دیده­ بان سازمان بین­المللی کار: کووید-19 و دنیای­کار، برآوردها و تحلیل‌های به‌روزشده  (ویرایش دوم)             

3- اثرات اقتصادی کرونا بر تقاضا، عرضه و تأمین مالی در جهان                                           

4- اثرات اقتصادی ویروس کرونا بر چشم انداز اقتصادی جهان و توصیه­ های سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی

5- ویروس کرونا چه معنایی  برای اقتصاد جهانی می ­تواند داشته باشد                                

6- تحلیل شوک اقتصادی ویروس کرونا و پاسخ ­های سیاستی نوآورانه                           

7- کووید-19: ابزارهای توسعة اقتصادی فدرال و پاسخ‌های بالقوه                             

8- محرک‌های اقتصادی کووید-19؛ کاهش مالیات بر حقوق و دستمزد کسب‌وکارها      

9- حمایت­ های شغلیِ چین                                                                                             

10- فراسوی کروناویروس: مسیری به سوی دوره عادی بعدی                                                 

11- چگونه می ­توان مانع ورشکستگی کسب و کارها شد                                                     

12- پیشی گرفتن از مرحلۀ بعدی بحران کروناویروس                                                       

13- طرحی برای دورکاری:  آموزه ­هایی برگرفته از چین                                                 

14- اقتصاد همه‌گیری جهانی: مورد کووید-19    

 بر اساس گزارش شرکت مکنزی، بلافصله بعد از شیوع کروناویروس، موج دوم اختلال - بزرگ‌ترین شوک اقتصادی از زمان جنگ جهانی دوم- در مسیر ما قرار گرفته است و این صرفاً یک شوک اقتصادی نیست؛این یک شوک به رفتارهای مشتری و مدل‌های کسب و کار هم هست. چالش‌های همراه با این شوک، بزرگ‌تر از آنهایی است که معمولاً با آن مواجه می‌شویم. برای مدیریت آنها، باید یک مدل عملیات اتخاذ کرد که با سطوح بالای نااطمینانی که کسب و کار با آن مواجه می‌شود، سازگار باشد.

اکثر شرکت‌ها در برابر پیامدهای اقتصادی ناشی از اقدامات گسترده جداسازی عمومی -و کارفرما - آسیب‌پذیر هستند. از آنجایی که تعداد مسائلی که کسب و کارها با آن مواجه می‌شوند به سرعت افزایش خواهد یافت، دو گام تجربی است که می‌تواند به پیشگام ماندن شما کمک کند.

• یک تیم پیش‌برنامه‌ریزی راه‌اندازی کنید تا از مرحلۀ بعدی بحران پیشی بگیرید.
• این تیم را به سمت کار در افق‌های زمانی چندگانه با استفاده از پنج قالب هدایت کنید.

بر اساس گزارش مکنزی، یک تیم پیش‌برنامه‌ریزی، سناریوها، توصیه‌هایی برای اقدام، و نقاط ماشه‌ای را به مدیرعامل و تیم مدیریت ارائه می‌کند تا آنها بتوانند در مورد راهکار درست، تصمیم بگیرند. این تصمیمات برای اجرا به تیم بحران یا سایر بخش‌های سازمان ابلاغ خواهد شد. اگر توضیحات بیشتری نیاز باشد، تیم پیش‌برنامه‌ریزی بار دیگر وارد می‌شود و برای کاهش نااطمینانی، اطلاعات بیشتری جمع‌آوری می‌کند.

نکتۀ مهم اینکه، ساختار تیم پیش‌برنامه‌ریزی، ماژولار است، به گونه‌ای که هر بخش بر موضوعاتی خاص در افق‌های زمانی متمرکز است. با ظهور مسائل جدید یا گسترش افق‌های زمانی، ممکن است نیاز به اضافه کردن بخش‌های جدید داشته باشید. این باعث می‌شود تیم بتواند خود را مطابق با حجم بحران ارتقا دهد.

انتخاب بهترین واکنش برای راهبری در بحران کووید-19 و بازیابی متعاقب آن، به شرایط شرکت بستگی دارد. برای برخی، صرفاً حفظ آرامش و ادامۀ کار، رویکرد بهینه خواهد بود. برخی دیگر ممکن است نیاز به انجام فوری دگرگون‌سازی‌های بنیادی در مبانی هزینه‌ای و مدل‌های کسب و کار خود داشته باشند.

حتی اگر بهترین مسیر رو به جلو را ارزیابی می‌کنید، تنها چیزی که نباید انجام دهید، اتکا به چیزی است که ما اغلب در فرآیندهای برنامه‌ریزی استراتژیک معمول می‌بینیم: کنار گذاشتن نااطمینانی و واگذار کردن آن به تحلیل ریسک در پشت میز ارائه.

تیم پیش‌برنامه‌ریزی باید از طریق پنج قالب زیر عمل کند:

1. دیدی واقع‌گرایانه از موقعیت آغازین خود به دست آورید.
2. سناریوهایی برای نسخه‌های چندگانه از آیندۀ خود ایجاد کنید.
3. وضعیت و جهت حرکت خود را مشخص کنید.
4. اقدامات و حرکات راهبردی را تعیین کنید که در سناریوها، قوی هستند.
5. نقاط ماشه‌ای را تعیین کنید که سازمان شما را به سمت اقدام در زمان درست حرکت می‌دهند.

بر اساس ترجمه ای از بلومبرگ بیزنسویک

در این مقاله با اشاره به اینکه سیاست‌های اتخاذ شده از سوی رهبران دنیا برای جلوگیری از شیوع کرونا بعضاً بر توقف ناگهانی فعالیت‌های اقتصادی متمرکز شده و می‌تواند کسب‌وکارهای کوچک و متوسط را ورشکسته کند، به بررسی راهکارهای جلوگیری از ورشکستگی کسب‌وکارها در دوره شیوع کرونا پرداخته است.

"شرکت ها تحت فشار هستند که کارگران خود را اخراج نکنند، حتی اگر کسب وکارشان متحمل زیان شود"

این سخنان را مؤسسان یک استارت آپ 200 نفره (که یکی از محبوبترین اپلیکیشن های مخصوص دوندگی چین را ساخته) در ماه مارس خطاب به عده ای از کارکنان خود گفتند. این اظهارات خلاصه معضلی است که اینک بخش عمده ای از کسب وکارهای چین با آن مواجه هستند. دولت چین از شرکتها خواسته کارکنان خود را اخراج نکنند و مشوق هایی را ارائه کرده تا مانع بیکار شدن آنها شود....

سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی (OECD) در گزارشی، به بررسی اثرات اقتصادی ویروس کرونا بر چشم انداز اقتصادی جهان پرداخته است. با وجود آنکه همه اقتصادها از این ویروس ضربه خورده اند، اما کانال اثرگذاری این ویروس بر اقتصادها بسته به تفاوت کشورها در ترکیب تولید، حجم و مدت زمان تعطیلی ملی کسب وکارها، میزان کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات و سرعت اجرای حمایت های مالی و پولی متفاوت بوده است. دبیرکل این سازمان همچنین، توصیه های 4گانه ای را در راستای مقابله با شوک های اقتصادی ناشی از ویروس کرونا و احیای اقتصادهای جهان داشته است که دولت ها، بانک های مرکزی و سران اقتصادی کشورها را راهنمایی می کند تا ضمن افزایش مشارکت و همکاری های بین المللی، بتوانند سیاست هایی را در سطح ملی برای حمایت از مردم و بنگاه ها، و حفاظت بیشتر در حوزه بهداشت و درمان به انجام برسانند.