مرکز پژوهش ­های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش ­های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش ­ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می­گیرند.

در چهل و چهارمین گزارش از این سلسله گزارش­ ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش­ بینی ­های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ ­ترین نهادهای اقتصادی بین ­المللی، در قالب داده­ های تازه مورد واکاوی قرار گرفته­ اند.

در بخش تحولات جهان، سه بانک دولتی ترکیه در پی هشدار وزارت خزانه‌داری آمریکا، همکاری با سیستم پرداخت روسی میر را متوقف می‌کنند. پیش‌ ازاین بانک‌های خصوصی این کشور نیز ارائه خدمات به دارندگان کارت میر را متوقف کرده بودند.

در آمریکا گروهی از نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه کنگره آمریکا  از جو بایدن خواسته‌اند تا فرمانی اجرایی برای تقویت نظارت بر سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و افراد آمریکایی در چین و سایر کشورها صادر کند. این اعضای کنگره نگران‌اند که تداوم سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در چین، به‌ویژه در حوزه تولید محصولات حساس همچون میکروچیپ‌ها، وابستگی ایالات متحده به چین را در این حوزه‌ها تداوم بخشد. در اروپا زمستان سرد این قاره در ماه‌های اخیر به کلیدواژه‌ای در رسانه‌های جهان و ایران بدل شده و در قالب آن از دشواری‌های اروپا در تأمین گاز در ماه‌های آتی سخن گفته می‌شد. اما داده‌های جدیدی که بلومبرگ منتشر کرده نشان می‌دهد که اروپا با افزایش شدید واردات LNG با قیمت‌های بالا از زمستان پیش رو بدون چالشی سهمگین عبور خواهد کرد. در سویی دیگر، اجلاس اخیر وزرای تجارت گروه 20 در بالی اندونزی تحت‌ تأثیر اختلافات  شدید بر سر تهاجم روسیه به اوکراین بدون انتشار بیانیه مشترکی پایان یافت. کاهش شدید تولید متانول در روسیه در پیامد تحریم‌ها نیز از دیگر اخبار روز دنیا بود.  

در تحولات منطقه‌ای  ، امضای یادداشت تفاهم تبادل اطلاعات مرتبط با پول‌شویی و تروریسم مالی میان عمان و امارات حائز اهمیت است. در واقع این یادداشت تفاهم در راستای تلاش‌های مستمر امارات برای ترمیم تصویر آسیب‌ دیده خود به دنبال اتهام آمریکا به دورزدن تحریم‌های روسیه است.

  آغاز مذاکرات تجارت آزاد امارات و گرجستان،   نقش‌آفرینی عربستان در  توسعه راه‌آهن سنگال، تدوین قانون سرمایه‌گذاری خارجی عراق و نیز   الحاق این کشور به بانک چین محور از دیگر تحولات مهم منطقه بود. در شرق ایران و با تداوم تحریم‌های روسیه و فقدان چشم‌اندازی برای لغو آنها، پاکستان هم مانند برخی دیگر از کشورها به ارزهای محلی در تجارت خود با روسیه علاقه نشان داده است. مقامات تجاری پاکستان اعلام کردند که تجارت با  ارزهای محلی (روبل و یوان) با روسیه را در دستور کار قرار داده‌اند.

  در بخش داده‌های تازه دولت ترکیه اعلام کرد که   کسری تجاری این کشور در ماه اوت 160 درصد افزایش یافت. ترکیه در یک سال اخیر کوشیده با وجود افزایش تورم و سقوط لیر از طریق صادرات گسترده‌تر و نرخ‌های بهره پایین، کسری تراز تجاری را کاهش دهد؛ اما افزایش قیمت جهانی انرژی و کالاها، این هدف را غیرقابل‌ دستیابی کرده است.  

سازمان همکاری اقتصادی و توسعه اخیراً در گزارشی هزینه و تبعات جنگ روسیه علیه اوکراین بر اقتصاد جهانی را بررسی کرده است. از منظر این نهاد، اقتصاد جهانی، بهای گزافی را برای جنگ روسیه علیه اوکراین می‌پردازد. با تداوم تأثیرات همه‌گیری کووید -19، جنگ نیز رشد اقتصادی را کاهش می‌دهد و فشار افزایشی بیشتری بر قیمت‌ها، به‌ویژه غذا و انرژی وارد می‌کند. تولید ناخالص داخلی جهانی در سه‌ماهه دوم سال 2022 راکد شد و تولید در اقتصادهای گروه 20 کاهش یافت. تورم بالا بیش از حد انتظار ادامه دارد. در بسیاری از اقتصادها، تورم در نیمه اول سال 2022 به بالاترین حد خود از دهه 1980 رسیده است. با بدتر شدن شاخص‌های اخیر، چشم‌انداز اقتصاد جهانی تاریک شده است. علاوه بر آن در ارزیابی مشترکی دولت اوکراین، کمیسیون اروپا و بانک جهانی، با همکاری شرکا انجام دادند هزینه فعلی بازسازی اوکراین بالغ بر 349 میلیارد دلار است. انتظار می‌رود این رقم در ماه‌های آینده با ادامه جنگ افزایش یابد.