چکیده:
ایران در سال‌های اخیر عضویت در ائتلاف‌ها و پیمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نظیر دی هشت، اکو، شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به عنوان فرصتی برای گسترش روابط بین‌المللی و تقویت مراودات و توانمندی‌های اقتصاد خود در دوره تحریم‌ها در دستور کار خود قرار داده است. لذا فارغ از استلزامات ناشی از مقابله با محدودیت‌های بین‌المللی ایجاد شده در قالب تحریم‌های آمریکا و غرب، همکاری اقتصاد ایران با یک بلوک اقتصادی نظیر اتحادیه اقتصادی اوراسیا الگوی خوبی برای بهره‌برداری از فرصت‌ها و چالش‌های روندهای جهانی شدن و منطقه‌گرایی محسوب شده و در این میان استان گیلان با توجه به موقعیت استراتژیک خود به عنوان دروازه اصلی ورود و خروج کالاهای روسیه که مهمترین و بزرگترین عضو اتحادیه می‌باشد، در کنار دارا بودن مرز دریایی و ارتباطات با قزاقستان دومین اقتصاد قدرتمند اتحادیه مزبور و با بهره‌مندی از مزیت قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال جنوب، نه‌تنها از امکان ارائه انواع حمل و نقل ترکیبی(ریلی،زمینی،دریایی و هوایی) برخوردار بوده بلکه با تکمیل زیرساخت‌های حمل و نقل ترکیبی و رفع موانع نرم‌افزاری و تکیه بر توانمندی‌های متعدد تولیدی، صنعتی در زمینه‌های مختلف هم‌چون فرآوری محصولات کشاورزی؛ در کنار وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی انزلی، منطقه ویژه اقتصادی آستارا و سابقه مناسبات بازرگانی چند صد ساله می تواند به هاب مبادلات کالاهای کشورمان با اوراسیا تبدیل شده و همچنین پایه‌گذار مسیر ترانزیتی جدیدی برای گسترش مراودات اعضای این اتحادیه با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و غرب آسیا باشد.
براین اساس تحقیق پیش روی در آستانه توافق دو طرف برای اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد، در قالب پنج فصل ، یک (ادبیات تحقیق)، دو (معرفی اتحادیه اقتصادی اوراسیا)، سه (استان گیلان: فرصت‌ها و چالش‌ها)، چهار (تجزیه و تحلیل پرسش‌نامه طرح پژوهشی با محوریت واکاوی مهم‌ترین موانع) و در نهایت پنج (نتیجه‌گیری) ؛ ابعاد مختلف و چگونگی تحقق این راهبرد را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در فصل نخست ابتدا به ساکن به بیان اهمیت تحقیق پیش روی پرداخته و در ادامه کلید واژه‌های جهانی شدن، منطقه‌گرایی، ترانزیت، تجارت ترجیحی، کریدور شمال جنوب، اوراسیا و استان گیلان به منظور رسیدن به فهم مشترک در مبانی ادبیات تحقیق پیش روی تعریف و تبیین می‌شوند.

جریان منطقه گرایی پس از جنگ جهانی دوم از سال 1956 آغاز گردید و پس از قرن بیستم، بحث همکاری های منطقه ای از اهمیت بیشتری برخوردار شد. توسعه همکاری ها در قالب سازمان های منطقه ای همواره به عنوان رهیافتی جهت خروج از بحران های بین الملل و راهکار بسیار مناسبی برای روبرو شدن با پدیده های منفی جهانی شدن مورد توجه بوده و بدون شک، همکاری و هماهنگی بیشتر کشورها در قالب سازمان های منطقه ای، قدرت رویارویی با مسائل جدید دنیای امروز را افزایش داده است.
در این میان سازمان همکاری منطقه ای(اکو) با حدود 8 میلیون کیلومترمربع وسعت و جمعیتی بالغ بر420 میلیون نفر، با برخورداری از منابع غنی معدنی، از ظرفیت های بالقوه عظیم برخوردار بوده، در يكي از حساس ترين مناطق جهان قرار گرفته و تلاش مي كند تا الگوي موفقي از همكاري های منطقه اي را به نمايش بگذارد.