در دهه های اخیر ژئوپلیتیک گرایی همواره در کانون نظر و عمل راهبردی ایران بوده است. به دیگر سخن ایران مسیر قدرت یابی خود را ژئوپلیتیکی تعریف کرده و پیش برده است. اما در سال های اخیر نگرش ژئواکونومیک به محیط بین المللی و کوشش برای طراحی و اجرای دیپلماسی اقتصادی به تدریج در حال حرکت از حاشیه به متن تفکر و کنش راهبردی ایران است.

  در همین راستا مرکز پژوهش های اتاق ایران با انتشار گزارش " دیپلماسی اقتصادی ایران در جهان رو به دگرگونی" بایسته­ های دیپلماسی اقتصادی ایران را مورد مداقه قرار داده است. در بخش نخست تاریخ مفهومی دیپلماسی اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد در بخش دوم روندهای دگرگون کننده دیپلماسی اقتصادی در لایه های منطقه و جهانی مورد بحث قرار می گیرد. در بخش سوم آثار محیط دگرگون شونده بر دیپلماسی اقتصادی ایران تبیین می گردد و نهایتا توصیه های سیاستی ارائه می گردد. برخی از مهمترین توصیه های ارائه شده در این گزارش به شرح ذیل است:

در حالی که شواهد حاکی از گذار از نظم هژمونیک حاکم بر روابط بین­ الملل است، اما فشارهای تحریمی علیه ایران همچنان تداوم یافته و این کشور همچنان در شکل دهی به تعاملات اقتصادی بین­ المللی با چالش­های سهمگینی مواجه است. در چنین شرایطی توجه به چند نکته در طراحی دیپلماسی اقتصادی ایران در بطن نظم بین­ المللی رو به دگرگونی واجد اهمیت است:

• نتایج عملی تغییر در معادلات قدرت در پهنه جهانی به تدریج در اقتصاد سیاسی بین ­الملل آشکار خواهد شد. آثار گشایشی این تحولات برای اقتصاد ایران در میان مدت بروز و ظهور پیدا می‌کند. از آنجا که معضلات دیپلماسی اقتصادی ایران فزاینده ­اند و فشار اقتصادی بر این کشور روز افزون است، ایران نمی‌تواند تا میان مدت برای تحقق گشایش­ها صبر پیشه کند. امیدواری به ایجاد تغییرات رادیکال در شرایط نظم جدید بین­ المللی و بهره ­برداری ایران از آن به ویژه در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی در کوتاه مدت چندان واقع بینانه نیست. این در حالی است که ایران به دلیل انباشت بحران­ها و مسائل اقتصادی نیازمند حل و فصل مسائل خود با قدرت­های بزرگ و عادی سازی دیپلماسی اقتصادی در کوتاه مدت است.
• شرق یا غرب نمی­توانند جایگزین یکدیگر در دیپلماسی اقتصادی ایران گردند. هر یک از این مجموعه­ ها دارای مزیت­هایی است که در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی ایران واجد اهمیت است. بازارهای صادراتی ایران در آسیا و در جهان شرق قرار گرفته اند، در حالی که زیرساخت­های مبادله با این بازارها شامل زیرساخت­های مالی، بیمه و حمل و نقلی عمدتاً متاثر از کشورهای غربی و سیاست­های آنها عمل می­کنند. بنابراین ایران نمی­تواند هیچ یک از این مجموعه­ ها را جایگزین دیگری نماید.
• موقعیت انحصاری غرب در برخی از حوزه­ های اقتصاد جهانی به ویژه در حوزه مبادلات مالی در کوتاه­ مدت تداوم خواهد یافت. قدرت­های در حال ظهور در مجموعه هایی همچون سازمان همکاری شانگهای، بریکس و در شکل­های یک جانبه آن چین و روسیه از توان و تمایل لازم برای شکل­دهی به نظم مالی جدید در پهنه بین ­المللی به گونه‌ای که قادر به حل معضلات تعاملات مالی ایران باشد، برخوردار نیستند. بنابراین ایران برای حل و فصل این معضل اساسی در دیپلماسی اقتصادی خود که ناشی از محیط بین ­المللی است، تنها می­تواند به تداوم دیپلماسی از مسیر تفاهم با غرب بیندیشد.