نظام مالیاتی در مسیر بلوغ خود طی سال‏ های گذشته با مشکلات مختلفی در حوزه قوانین و اجرا همراه بوده است که شاید بتوان گفت رکن قوانین نقش بیشتری در زمینه بروز این چالش‌ ها ایفا نموده است؛ لذا ضرورت اصلاح قوانین قبلی برای ارتقای عدالت مالیاتی، حفظ ثبات درآمدهای مالیاتی برای دولت، حذف انگیزه‌ های سوداگری و کمک به رونق و رشد تولید یکی از الزامات اساسی در این مسیر، برآورد شده است.
از آنجایی که در این برهه زمانی، با یک تحول اساسی در ساختار قوانین نظام مالیاتی در ابعاد مختلفی مواجه هستیم؛ لازم است مودیان مالیاتی اطلاعات دقیقی از جزئیات این تحولات و اثرات مثبت و منفی آن بر کسب و کارهای خود داشته باشند. لذا این گزارش -که سعی شده است در آن تمامی تحولات اخیر مالیاتی مورد بررسی اجمالی قرارگیرد- با هدف اطلاع فعالان اقتصادی از آخرین تحولات نظام مالیاتی در حوزه‌های مختلف اعم از مالیات بر ارزش افزوده، قانون پایانه‌ های فروشگاهی و سامانه مودیان، اصلاحات لایحه مالیات‌ های مستقیم، تحولات حوزه مالیات بر عایدی سرمایه، طرح مالیات بر مجموع درآمد و آخرین تغییرات در حوزه معافیت‌ ها و سایر تغییرات در نظام مالیاتی تهیه شده است. از زاویه دیگری این گزارش حاوی برخی نکات مهم برای سیاست‌ گذاری است تا توجه سیاست‌ گذار به نکات مهم سیاست‌ های آتی از منظر کسب و کارها، جلب شود.
رسالت اصلی نگارنده در تهیه این گزارش تاکید بر این مساله است که در حال حاضر نظام مالیات‌ ستانی در نقطه عطفی قرارداد که پیامدهای آن بر کسب و کارها بسیار اثرگذار خواهد بود لذا تاکید موکد بر این است که بار دیگر این مساله گوشزد شود که تمامی سیاست‌ ها برای اثربخشی می‌ بایست از سه اصل طراحی صحیح، اجرای مناسب و پیاده سازی در زمان مناسب، پیروی کنند. در این مسیر لزوم استقرار نظام جامع مالیاتی ضمن انسجام و یکپارچگی در قوانین که نیاز به اصلاحات جزئی و موردی نداشته باشد و در عین حال نسبت به فضای کسب و کار و معیشتی جامعه انعطاف‌ پذیر باشد، در قالب یک ضرورت اساسی تعریف است. همچنین در این نوشتار چک لیستی از مواردی که لازم است در تدوین هر قانون جدید مالیاتی یا اعمال اصلاح بر قوانین قبلی بررسی شود، تهیه و ارائه شده است که به سیاست‌ گذار در تدوین اثربخش قوانین کمک خواهد نمود.

آدام اسمیت، چهار اصل عدالت، مشخص بودن مالیات، سهولت در وصول مالیات و صرفه‏ جویی را به‏ عنوان داده و چهار معیار توزیع عادلانه بار مالیات‏ ها، ساختار روشن مالیات ‏ها، بهینه‏ سازی مالیات و تبیین شرایط رضایت افراد در اخذ مالیات ‏ها را به ‏عنوان ستاده یک نظام مالیاتی مطلوب تلقی کرده است. نظام مالیاتی هوشمند، با بهره‏ گیری موثر و کارآمد از ظرفیت‏ فناوری‏ های مدرن و هوشمند، امکان دسترسی به داده‏ های با کیفیت از تمام فعالیت‏ های اقتصادی مودیان را داشته و با اشراف کامل و رصد دقیق فعالان اقتصادی، منجر به تحقق چهار اصل و چهار معیار آدام اسمیت می‏ شود. به‏ طور کلی و با استناد به تعاریف بین ‏المللی، نظام مالیاتی هوشمند، نظامی یکپارچه، داده‏ مبنا، مبتنی بر فناوری‏ های نوین هوشمند است و دربرگیرنده ویژگی‏ هایی است که در آن کارایی و عدالت نظام مالیاتی، رضایت ذینفعان، شفاف‏ سازی رویدادهای مالی و مالیاتی و تامین اعتبارات هزین ه‏ای بودجه عمومی کشور به واقعیت می‏ پیوندد. با توجه به اهمیت شناسایی نظام مالیاتی هوشمند در عصر انقلاب صنعتی چهارم، در این گزارش ضمن نگاهی بر نظام مالیاتی هوشمند و اجزای آن، فناوری‏ های نوین به‏ کارگرفته شده در یک نظام مالیاتی هوشمند و مزایای آن‏ مورد بررسی قرار گرفته است.