مرکز پژوهش­های اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارش­های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش­ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می­گیرند.

در هشتاد و هفتمین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران و خلاصه ­ای از آخرین گزارش­ها و انتشارات بین­ المللی در قالب بخش پژوهش­ها و کتاب­های تازه، ارائه شده است.

به نظر می­رسد سیاست­های چینی همچنان در مدار مقابله با جهان غرب تنظیم می­شود. تصویب قانون اخیر تعرفه که به چین امکان مقابله به مثل با تعرفه ­های اعمال شده بر صادرات این کشور را می­دهد، مشتی است نمونه خروار. پس از اعمال تعرفه­ های سنگین آمریکا بر طیف گسترده­ای از کالاهای چینی، آتش این درگیری­های تجاری شدت یافت و ژاپن را نیز به واکنش واداشت؛ به طوری که این کشور هم در همراهی با ایالات متحده و با هدف اجرای قانون امنیت اقتصادی، بر صادرات برخی تجهیزات نیمه رسانا محدودیت­هایی را وضع نمود. اتحادیه اروپا نیز معتقد است چین با رویه­ های تحریف کننده بازار، از جمله ارائه یارانه ­های هنگفت به برخی صنایع، در صدد صنعت زدایی از اروپا برآمده و در برخی بازارها، از جمله بازار تدارکات پزشکی، تبعیض­های ناعادلانه ­ای را بر علیه شرکت­های اروپایی قائل شده است. روسیه نیز همچنان مغضوب جهان غرب است و به تازگی موضوع بررسی تحریم­های جدید اتحادیه اروپا مبنی بر محدودیت در صادرات مجدد گاز طبیعی مایع قرار گرفته است. روندی که موجب رونق گرفتن بازار واسطه­ ها در انجام تراکنش­های چینی و روسی شده است.

در سطح منطقه هم همکاری­های تجاری یک به یک به قه قرا می­روند. مذاکرات بین چین و شورای همکاری خلیج فارس برای انعقاد توافق تجارت آزاد، با مخالفت عربستان به بن ­بست رسید تا فرصتی برای ایالات متحده در راستای تقویت روابط با عربستان ایجاد شود. اسرائیل هم در پی اقدام ترکیه به توقف صادرات خود به اسرائیل، توافق تجارت آزاد بین دوطرف را لغو نمود. در مقابل اما یازدهمین نشست منطقه‌ای کمیته‌های ملی تسهیل تجارت، با حضور مقامات و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و نمایندگان بخش خصوصی از پنج کشور آسیای مرکزی، قزاقستان، جمهوری قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان انجام شد و در صورت اجرای موفقیت‌آمیز ابتکارات پیشنهادی، رشد اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار در سراسر آسیای مرکزی مورد انتظار خواهد بود.

در بخش پژوهش­های تازه، آنکتاد با انتشار گزارشی تازه و تامل برانگیز، شکستگی اقتصاد جهانی و تغییر در الگوهای سرمایه ­گذاری مستقیم خارجی را بررسی نموده و بانک جهانی نیز چشم انداز قیمت جهانی کالاها را ارزیابی نموده و معتقد است که افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، فشاری صعودی بر قیمت کالاهای کلیدی، به ویژه نفت و طلا وارد نموده است.