بروشور اقتصاد به زبان ساده (شماره 11)- موضوع: حقوق مالکیت
بررسی وضعیت ایران در شاخص حقوق مالکیت بینالمللی، گویای نامساعد بودن امنیت حقوق مالکیت در مقایسه با کشورهای منطقه است. نمره ایران در این شاخص در سال 2016، معادل 4.2 از 10 (بهترین وضعیت) است که در بین 128 کشور جهان در رتبه 101 قرارگرفته است.
حقوق مالکیت یکی از نهادهای اساسی برای حمایت از بازار و پایه و اساس اقتصاد آزاد است. حقوق مالکیت مفهومی فرارشتهای است و دارای تعاریف متفاوتی از نگاه حقوقدانان و اقتصاددانان است. به عقیده اقتصاددانان، حقوق مالکیت به معنای داشتن توانایی قانونی بهمنظور بازداشتن دیگران از استفاده از یک کالا یا دارایی است و حقوق مالکیت را میتوان حقوق افراد برای بهرهمندی از منافع کار تحت تملک خود و یا بهرهمندی از منافع کالاها و خدمات تحت تصرف خویش، تعریف کرد.
تعریف دقیق حقوق مالکیت و تضمین آن منجر به کاهش ریسک سلب مالکیت، پاسخگو کردن مردم در برابر اثرات خارجی داراییهایشان و حمایت از معاملهها میشود. همچنین حفظ حقوق مالکیت به کاهش هزینه مبادله، درونی کردن آثار خارجی، افزایش سرمایهگذاری، افزایش پسانداز، کاهش فساد و بهبود نوآوری خواهد انجامید.
علیرغم اهمیت فراوان تضمین حقوق مالکیت در محیط کسبوکار، ایران جایگاه مناسبی ازلحاظ تأمین حقوق مالکیت نسبت به سایر کشورهای دنیا نداشته و بسترهای موجود در جامعه بعضاً ناقض و نافی تضمین حقوق مالکیت هستند که این مسئله عاملی ضد انگیزشی برای ورود بخش خصوصی واقعی به عرصه فعالیتهای اقتصادی مولد و سرمایهگذاری تولیدی است.
بررسی وضعیت ایران در شاخص حقوق مالکیت بینالمللی، گویای نامساعد بودن امنیت حقوق مالکیت در مقایسه با کشورهای منطقه است. نمره ایران در این شاخص در سال 2016، معادل 4.2 از 10 (بهترین وضعیت) است که در بین 128 کشور جهان در رتبه 101 قرارگرفته است.
با توجه به اینکه در شرایط فعلی، کشور در رکودی عمیق و بیسابقه قرار دارد، مهمترین اقدام برای خروج از رکود، فراهم ساختن شرایط برای تولید و سرمایهگذاری است که یکی از راهکارهای اصلی در این زمینه تضمین حقوق مالکیت در کشور و ایجاد اطمینان برای فعالان اقتصادی جهت ورود به فعالیتهای تولیدی است.
مرکز تحقیقات اتاق ایران یازدهمین بروشور اقتصاد به زبان ساده خود را با پرداختن به موضوع " حقوق مالکیت " منتشر کرده است.