بروشور اقتصاد به زبان ساده (شماره 15)- موضوع: نقش بنگاه های کوچک و متوسط در اقتصاد
به منظور آشنایی هرچه بیشتر فعالین اقتصادی با مفاهیم اقتصادی و به کارگیری صحیح این موارد در تحلیل های اقتصادی محیط کسب و کار، ایده تهیه و ارائه بروشورهایی با عنوان "اقتصاد به زبان ساده" در معاونت اقتصادی اتاق ایران طرح گردید و توسط مرکز تحقیقات و بررسیهای اقتصادی به اجرا درآمد. شماره پانزدهم این بروشور به بحث نقش بنگاههای کوچک و متوسط در اقتصاد اختصاص یافته است.
تا چند دهه پیش، برپایی و حمایت از صنایع و واحدهای تولیدی بزرگ به عنوان امتیاز اقتصادی برای کشورها محسوب میشد و استدلال بر این بود که هرچه شرکتها بزرگتر باشند، اقتصاد پویاتر و قدرتمندتر خواهد بود. بنابراین این استدلالها منجر به پدیدار شدن و رشد شرکتهای بزرگ گردید. اما تحولات اخیر به ویژه فشارهای جمعیتی، نوآوریهای لحظه به لحظه، رشد سرمایه های انسانی و بالا رفتن توان مدیریتی و کارآفرینی صاحبان مشاغل کوچک موجب شده است که حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط در دستور کار برنامه های رشد و توسعه کشورهای مختلف قرار گیرد. با توجه به نقش قابل توجه بنگاههای کوچک در خلق اشتغال، ایجاد و رشد درآمد اقتصادی در بسیاری از کشورها، در این نسخه از بروشور به اهمیت بنگاههای کوچک و متوسط، نقش آنها در اقتصاد، مهمترین مشکلات پیشروی این بنگاهها و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت بنگاههای کوچک و متوسط پرداخته شده است.
با توجه به اینکه بر اساس آخرین آمار، بنگاههای کوچک و متوسط بیش از 80 درصد از بنگاههای صنعتی کشور را تشکیل میدهند، لذا بخشی از بروشور، به بررسی وضعیت بنگاههای مذکور در اقتصاد کشور و دلایل نامناسب بودن وضعیت آنها اختصاص یافته است. با وجود سهم موثر بنگاههای کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی، خلق فرصتهای کارآفرینی، حل معضل بیکاری و کمک به بهبود توزیع درآمدی در کشورهای موفق جهان، آمارهای موجود گویای وضعیت نامساعد این بنگاهها در کشور است. نظر به نقش ویژه بنگاههای کوچک و متوسط، باید اقدامات اساسی در راستای بهبود وضعیت این بنگاهها در کشور صورت گیرد. مهمترین این اقدامات در جهت گسترش بنگاههای مذکور در کشور، اصلاح چارچوب نهادی به نفع بخشهای مولد است؛ چراکه در صورت نامناسب بودن چارچوب نهادی کشور، سایر اقدامات اثربخشی مورد انتظار را نخواهد داشت. بررسی تجربه کشورهای موفق در ایجاد و حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط نشان میدهد که برای حمایت از این بنگاهها در کشور، باید اقدامات دیگری از قبیل تدوین استراتژی توسعه بنگاههای کوچک و متوسط، ایجاد تعامل مثبت میان سیستم بانکداری و بنگاهها، تسهیل شرایط ورود بنگاهها به بازار سرمایه، ایجاد نهاد تخصصی ارائه دهنده خدمات به بنگاهها و ایجاد نهاد ضمانت اعتبار در دستور کار قرار گیرد تا به این نحو، ایجاد و توسعه بنگاههای کوچک و متوسط در کشور، بتواند نتایج مورد نظر در افزایش اشتغال و رشد اقتصادی را به دنبال داشته باشد.