در این مقال می‌خواهم از آخرین و مهمترین  فرصت باقی مانده برای اقتصاد ایران سخن بگویم. بدون اغراق  1400 تنها فرصت اقتصاد ایران است که دولت سیزدهم باید با درایت در آن گام بردارد که اگر غیر از این باشد، به بیراهه‌ای خواهد رفت که حتی تصور آینده‌اش غیرقابل باور است.

اقتصاد ایران بیش از پنج دهه است که به صورت دوره‌ای با تورم افسارگسیخته، رکود اقتصادی، نرخ  نزولی اشتغالزایی و گسترش فقر و نابرابری مواجه بوده است. در تمام این سال‌ها نیز با کمال تاسف سیاست‌گذاران اقتصادی با  اتخاذ سیاست‌های مٌسکن گونه نتوانستند جهت نمودار توسعه اقتصادی را تغییر دهند. همواره علاج ریشه‌ای این بیمار در حال احتضار به آینده نامشخص موکول شده است. به همین دلیل در ده سال اخیر شیب این نمودار به سمت پایین سرعت گرفته است. در نهایت هم می‌بینم کاهش رشد اقتصادی، افزایش تورم، کاهش درآمد سرانه خانوارها به وقوع پیوسته است. گذشته از کسری بودجه مزمن دولت، کاهش سهم ما از اقتصاد جهانی، رشد نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و هزاران چالش دیگر که هر کدام دنیایی دارند.

اما برون رفت از این کوه بحران، نیازمند اصلاحات اساسی در سیاستگذاری‌ها و ساختارها است. بنابراین دولت برای ساماندهی چالش‌های اقتصادی باید اولویت‌بندی داشته باشد. در این راستا هفت گام اساسی وجود دارد که اگر دولت به آنها بپردازد، می‌تواند مانند یک دومینو سایر مسائل را نیز سامان دهد. بی‌شک حل تمام مشکلات رسوب شده در اقتصاد ایران ظرف مدت چهار سال نیز میسر نخواهد بود ولی استمرار در اجرای درست اهداف مطرح شده، ما را در ده سال آتی به نقطه مطلوب می‌رساند.

خلاصه مدیریتی

هاروارد بیزینس ری­ویو در تشریح خود از شرایط کسب ­وکار در ایران در دوره پساتحریم می ­نویسد شرکت­ها و دولت­های خارجی و جامعه ایران انتظار داشتند پس از توافق هسته­ ای و برداشته شدن تحریم­ ها شاهد بهبود فضای سرمایه­ گذاری در ایران باشند. با این­حال، شاید در مورد ظرفیت­های بازار ایران اغراق صورت گرفته باشد. اقتصاد ایران هنوز پس از لغو تحریم­ها پیشرفتی حاصل نکرده است و بسیاری از بانک­های بزرگ جهان پس از  ترک ایران به آن باز نگشته ­اند. به عبارتی، آهنگ کند تغییرات در ایران بسیاری از مدیران ارشد شرکت­های چند ملیتی را ناامید و در مورد ظرفیت­های ایران با تردید مواجه کرده است. با این حال، با وجود ضعف­های اقتصاد ایران، تنش­های سیاسی، عدم قطعیت در بازار و اثرات طولانی­ مدت تحریم­ها، ایران همچنان فرصت مهمیبرای شرکت­های چند ملیتی در بازارهای نوظهور است.

ایران در مقایسه با اکثر کشورهای نفت­ خیز خاورمیانه اقتصاد متنوعی دارد. بخش گردشگریدر ایران دارای ظرفیت­های فراوانی برای درآمدزایی است و ثبات سیاسی ایران با کاهش تهدیدات روبه­ رو است. جمعیت شهری و طبقه متوسط بزرگ کشور گرایش بالایی به محصولات تولید خارج دارند که علیرغم محدودیت­های ناشی از تحریم­های ایالات متحده و اقتصاد شکننده ایران، این گرایش را حفظ کرده­ اند. مدیران ارشد نباید از فرصت­های قابل توجه در ایران غافل شوند، اما باید برای مواجهه با چالش­های جدی آمادگی لازم را داشته باشند.