مرکز پژوهش­های اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارش­های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش­ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می­گیرند.

در نود و سومین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه­ای محیط ژئواکونومیک ایران و خلاصه­ای از آخرین گزارش­ها و انتشارات بین­المللی در قالب بخش پژوهش­ها و کتاب­های تازه، ارائه شده است.

علی­رغم وجود چالش‌های ژئوپلیتیکی و روندهای ضد جهانی‌شدن و نیز تلاش آمریکا در جهت محدودیت دسترسی چین به فناوری‌های پیشرفته مورد استفاده در حوزه­‌های نظامی و اقتصادی، چین توانسته جایگاه خود را به عنوان یکی از جذاب­‌ترین مقاصد سرمایه‌گذاری بین‌المللی در جهان تثبیت نماید. علاوه بر این، تحریم­‌های غرب بر علیه روسیه، فرصت­‌های جدیدی را برای شرکت­‌های چینی در راستای گسترش سرمایه‌­گذاری ایجاد کرده، به نحوی که شرکت خودروسازی چینی چری، رتبه نخست را در میان ۵۰ شرکت بزرگ فعال در روسیه که حداقل ۵۰ درصد مالکیت خارجی دارند، از آن خود کرده است.

در سطح منطقه نیز عربستان سعودی، به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم چین، توانسته با ایجاد منطقه اقتصادی ویژه رایانش ابری، تعبیه قوانین ساده و مزایای مالیاتی، شرکت‌های بزرگ فناوری را ترغیب به سرمایه­‌گذاری در این کشور نماید. صندوق ثروت ملی عربستان، که عنوان پنجمین صندوق ثروت ملی در جهان و دومین در میان کشورهای عربی را به خود اختصاص داده، نقش مهمی در فرآیند توسعه اقتصادی و تحقق اهداف چشم­‌انداز 2030 این کشور ایفا می­‌کند. از سوی دیگر، همزمان با دست و پنجه نرم کردن ایران با کمبود سرمایه خارجی ناشی از تحریم‌­ها و در نتیجه عدم توسعه برداشت از منطقه گازی پارس، مذاکرات قطر با سه شرکت بزرگ کره‌ای به‌منظور ساخت ۲۰ کشتی حمل گاز طبیعی مایع با هدف افزایش تولید گاز از میدان­ مشترک با پارس جنوبی و نیز مذاکره این کشور با آلمان در مورد خرید دارایی­‌های شرکت نفتی روسیه که پس از حمله روسیه به اوکراین توسط دولت آلمان توقیف شده بود، نشان دهنده تلاش این کشور برای تبدیل شدن به مهره­ای کلیدی در بازار انرژی جهان است.

در بخش پژوهش­‌های تازه، نتایج یک نظرسنجی جدید منتشر شده که نشان می‌دهد در ایالات متحده، دیدگاه‌های منفی نسبت به تجارت خارجی، به‌ویژه در میان جمهوری‌خواهان، افزایش‌یافته است. فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در این کشور، به‌مراتب بیشتر از کسانی که از تحصیلات کمتری برخوردارند، به منافع تجارت خارجی باور دارند؛ با این وجود 47 درصد از پاسخ‌دهندگان معتقد بوده‌­اند که چین بیشتر از آمریکا از روابط تجاری دوجانبه سود برده است. سازمان تجارت جهانی نیز بینش­‌های روزآمدی از روندهای تجارت جهانی کالا در قالب یک گزارش منتشر نموده که نشان می­‌دهد رشد تجارت در اروپا کمتر و در سایر مناطق بیشتر از انتظار بوده است. بانک جهانی نیز گزارشی از فرصت­‌های تجاری هند تهیه نموده که استدلال می‌کند برای دستیابی به اهداف صادراتی و افزایش اشتغال، هند باید صادرات خود را متنوع کرده و هزینه‌های لجستیکی را کاهش دهد.