مرکز پژوهش های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
در بیست و نهمین گزارش از این سلسله گزارش ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش بینی های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ ترین نهادهای اقتصادی بین المللی، در قالب داده های تازه مورد واکاوی قرار گرفته اند.
در بخش تحولات جهانی تغییر پارادایمی در سیاست های اقتصادی و تجاری ایالات متحده و اتکای آمریکا به زنجیره های عرضه کلیدی کشورهای مورد اعتماد برای افزایش امنیت زنجیره های ارزش، مورد توجه قرار گرفته است. کنش متفاوت آمریکا بر مبنای منطق امنیت اقتصادی احتمالاً تاثیرات مهمی بر اقتصاد جهانی خواهد داشت و به تدریج به شکل گیری بلوک های متفاوت و تا حدی منفصل از یکدیگر در اقتصاد جهانی منجر خواهد شد. تحولات تحریمی روسیه عمدتا بر محور کشمکش این کشور و اتحادیه اروپا بر سر نحوه پرداخت قیمت گاز به روبل بوده است. امضا موافقتنامه تجارت آزاد میان بریتانیا و هند از دیگر رویدادهای مهم در سطح بین المللی بود.
در منطقه تنش میان پاکستان و چین بار دیگر خبر ساز شد. پاکستان دفتر مدیریت کریدور اقتصادی چین و پاکستان را منحل کرد. برخی این موضوع را نشانه تشدید اختلافات چین و پاکستان، کاهش اهمیت کریدور برای دولت جدید پاکستان و چراغ سبز دولت جدید پاکستان به آمریکا تلقی کرده اند. کوشش های اسرائیل برای نفوذ اقتصادی در خاورمیانه و احیای روابط با طیف هرچه بیشتری از کشورها از یک سو و تلاش های دولت ترکیه برای گذر از اختلافات با کشورهای عربی و اسرائیل، کاستن از بحران اقتصادی این کشور و تعیین موقعیت جدید در موازنه قدرت در حال تحول منطقه ای، زمینه را برای احیای روابط دو طرف فراهم آورده است. حمایت ۱۴۶ میلیون دلاری عربستان سعودی از شرکت های کوچک و متوسط ، تشکیل شورای تجارت عربستان و قطر ، گسترش روابط تجاری امارات و کره جنوبی از طریق امضای توافقنامه میان اتاق های دو کشور و بازگشت قطری ها به اقتصاد مصر از دیگر تحولات در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است. همچنین باید به تصمیم دولت طالبان مبنی بر توقف فعالیت بازارچه های مرزی به دلیل رواج گسترده قاچاق از طریق این بازارچه ها اشاره کرد.
موضوع مهم تاثیرات جنگ اوکراین بر اقتصاد جهانی از دیگر مسائلی است که مورد بررسی قرار گرفته است. از یک سو بحران اوکراین تاثیرات قابل توجهی بر بازار مواد غذایی و امنیت غذایی کشورهای اسلامی و بازار موسوم به حلال گذاشته است. بخش قابل توجهی از کشورهای اسلامی به واردات مواد غذایی از روسیه و اوکراین به شدت وابسته اند. شرایط جنگی باعث شده تا زنجیره ارزش دچار اختلال شود، کمبود و گرانی مواد غذایی در این کشورها به طور فزاینده ای احساس گردد. از سوی دیگر گزارش جدید بانک جهانی در مورد چشم انداز بازار کالاهای کلیدی در جهان که ۲۲ آوریل ۲۰۲۲ منتشر شده در مورد تاثیرات جنگ اوکراین بر قیمت کالاها در جهان هشدار می دهد. از منظر گزارش افزایش قیمت انرژی در دو سال گذشته بیشترین میزان از سال ۱۹۷۳ و بحران جهانی نفت بوده است. قیمت آن دسته مواد غذایی که روسیه و اوکراین تولید کنندگان بزرگ آن محسوب می شوند و همچنین کودهای شیمیایی که برای تولید به گاز طبیعی نیاز دارند به بالاترین میزان از سال ۲۰۰۸ رسیده است. بانک جهانی این شوک را بزرگترین شوک به قیمت کالاها از دهه ۱۹۷۰ توصیف کرده است.