پیش بینی اقتصاد ایران 2025-2021
از دیدگاه واحد اطلاعات اکونومیست
واحد اطلاعات اکونومیست در یکی از تحلیلهای جدید خود (مورخ 4 آوریل 2021) به پیش بینی وضعیت اقتصاد ایران در 5 سال آینده پرداخته است. برابر با این گزارش، باوجود سه سال رکود عمیق کشور و تحریمهای مستمر ایالات متحده، ایران همچنان دومین اقتصاد بزرگ منطقه با دومین نرخ جمعیت است که در صورت تنش زدایی روابط با آمریکا (هرچند بعید به نظر میرسد)، چشم انداز اغواکنندهای برای سرمایه گذاران خواهد داشت. به عبارت دیگر، چشم انداز اقتصاد ایران به کاهش یا عدم کاهش تحریم های ایالات متحده وابستگی بسیاری خواهد داشت. بر اساس پیش بینی این گزارش، با توجه به انگیزه های هر دو طرف، احتمالاً تا سال 2022 توافق موقت برای کاهش غنی سازی اورانیوم در مقابل کاهش تحریمهای نفتی ایران حاصل خواهد شد. اما این توافق دیری نخواهد پایید و در بلندمدت، اختلافات اساسی بین دو کشور، به تیرگی روابط آنها تا سال 2024 خواهد انجامید. گزارش تأکید میکند با وجود آنکه جو بایدن، رئیس جمهور جدید ایالات متحده مواضع نرمتری نسبت به سیاستهای فشار حداکثری رئیس جمهور سلف خود در پیش گرفته است، اما تجربه نشان میدهد هرگونه خطای محاسباتی ایران، از جانب رئیس جمهور جدید ایالات متحده بدون پاسخ نخواهد ماند.
اقتصاد ایران که تحت فشارهای سه جانبه تحریمهای ایالات متحده، قیمتهای پایین نفت و اثرات همه گیری ویروس کرونا قرار دارد با محدودیت دسترسی به منابع مالی خارجی و محدودیت نقدینگی در داخل مواجه است. از طرف دیگر، افزایش مخارج دولت تا حدی از طریق پولی کردن کسری بودجه تأمین میشود که در اثر این سیاست، فشارهای تورمی بالا به قوت خود در اقتصاد باقی خواهد ماند. البته، با گذشت زمان طی دوره پیش بینی، دولت تلاش خواهد کرد هزینه های مرتبط با ویروس کرونا را مهار کند و در عین حال، افزایش قیمت و افزایش صادرات نفت باعث رشد درآمدهای کشور خواهد شد. بنابراین، انتظار میرود کسری بودجه در بازه زمانی 24-2023 الی 26-2025 به طور متوسط به میزان ٪1.5 از تولید ناخالص داخلی تثبیت شود. از طرفی، دولت برای تأمین کسری بودجه خود، به انتشار اوراق قرضه داخلی (که نیازمند سرمایه گذاری بخش خصوصی است) و استقراض از چین و روسیه روی خواهد آورد. با وجود این شرایط، چنانچه دولت در میانمدت مخارج خود را به طور معقولانه تری مدیریت نکند، کشور وارد یک مارپیچ ابرتورمی و پولی شدن کسری بودجه خواهد شد. در بخش دیگری از این گزارش، به سند همکاری 25 ساله ایران و چین پرداخته شده است. این توافق قصد دارد نشان دهد كه ایران هم از پشتوانه اقتصادی بین المللی برای مقاومت در برابر تحریمها برخوردار است و هم حمایت سیاسی لازم را در ارتباط با تقاضای خود مبنی بر لغو تحریمها پیش از بازگشت به اجرای كامل توافق هسته ای دارد. سند همکاری ایران و چین این دیدگاه را تقویت میکند که ایران مادامی که در انتظار رفع تحریمهای ایالات متحده است بر تقویت روابط اقتصادی خود با چین متمرکز خواهد شد، به ویژه در زمینه ترغیب چین به خرید نفت بیشتر در ازای دسترسی ترجیحی به قراردادهای زیرساختی در ایران برای شرکتهای چینی.