در دنیای پرشتاب و متغیر امروز، نقشی که داده‌ها و آمار در فرآیندهای تصمیم‌سازی ایفا می‌کنند بیش از هر زمان دیگری حیاتی و تعیین‌کننده است. کسب‌وکارها، نهادهای سیاست‌گذار و دولت‌ها اگر بخواهند محیط پویای تجارت و اقتصاد را بهتر درک کنند و بتوانند با اطمینان بیشتری برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نمایند، ناگزیرند داده‌های معتبر و تحلیلی را به عنوان یک منبع کلیدی به خدمت بگیرند. آمار تجارت خارجی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع داده‌ای، زوایای پنهان و رموز جریان‌های اقتصادی را روشن می‌کند. با رصد مستمر و دقیق صادرات و واردات، می‌توان تحولات بازارهای جهانی، تغییر در سلیقه و رفتار مصرف‌کنندگان، قوت و ضعف رقبا، فرصت‌ها و تهدیدهای جدید و حتی سیاست‌گذاری‌های کشورها را بهتر درک کرد. نکته مهم‌تر آن‌که این داده‌ها برای مسئولان در سطوح مختلف، از برنامه‌ریزی‌های کلان ملی تا تصمیم‌گیری‌های منطقه‌ای و استانی، حیاتی و کارگشاست و بهینه‌سازی سیاست‌ها برای ارتقا رشد اقتصادی، ثروت آفرینی و پویایی تجارت خارجی را آسان‌تر می‌کند. در این میان، استان گیلان به واسطه موقعیت ممتاز جغرافیایی، دسترسی به مرزهای شمالی، و اهمیت بنادر و گمرکات خود، از جایگاه ویژه‌ای در تجارت خارجی ایران برخوردار است. حجم بالای تبادلات گمرکی، تنوع در محصولات صادراتی و وارداتی، و پیوندهای گسترده با کشورهای همسایه، ضرورت رصد و تحلیل دقیق عملکرد گمرکات استان را دوچندان می‌سازد.
بر همین اساس، تهیه و انتشار گزارش تحلیلی تجارت خارجی استان گیلان (عملکرد گمرکات) در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، با هدف ارائه تصویری شفاف از وضعیت صادرات، واردات، بازارها و روندهای تجاری استان انجام شده است. این گزارش مبتنی بر داده‌های رسمی و اعلام‌شده ماهانه از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران است و تلاش دارد ضمن ارائه اطلاعات پایه و به‌روز، به مدیران، فعالان اقتصادی، تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران ملی و استانی در برنامه‌ریزی راهبردی، شناسایی فرصت‌های بازار، رفع چالش‌ها و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه یاری برساند. براین اساس، گزارش فصلی (سه ماهه اول سال 1404) تجارت خارجی استان گیلان (عملکرد گمرکات استان) با استناد به آمار رسمی ماهانه اعلام شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران تدوین و جهت بهره‌برداری فعالان اقتصادی کشور و استان منتشر شده است.
