روندهای تاثیرگذار بر کسب و کار در 2025 فناوری، تجارت، پایداری، سیاست
- سال 2025 بهعنوان دوره تحول و عدم قطعیت قابلتوجه در بخشهای مختلف از جمله فناوری، تجارت، پایداری و ژئوپلیتیک معرفی شده است. کسبوکارها برای توسعه و موفقیت باید با این تحولات و تغییرات سریع سازگار شوند و از نوآوریهایی مانند هوش مصنوعی (AI) برای حفظ مزیت رقابتی و عبور از چالشها استفاده کنند.
- هوش مصنوعی یک نیروی متحولکننده در 2025 است که انتظار میرود عملیات تجاری، تعاملات با مشتری و فرایندهای تصمیمگیری را تغییر دهد. فضای کسبوکار با اتکا بر ظهور هوش مصنوعی عامل قادر به عملیات مستقل بوده و کارایی و اتوماسیون را افزایش میدهد، اما همچنین نگرانیهایی را در مورد استفاده و نظارت اخلاقی بر آن ایجاد میکند. فناوری بلاکچین برای رسیدگی به مسائل اعتماد و شفافیت مرتبط با هوش مصنوعی، تضمین امنیت و یکپارچگی دادهها بسیار مهم است.
- انتظار میرود روابط تجاری و سیاستها در 2025 دستخوش تغییرات قابلتوجهی شود، از جمله اختلافات تجاری احتمالی و مذاکره مجدد در مورد توافقنامههای تجاری موجود. کسبوکارها باید زنجیرههای تامین خود را تنوع دهند و راهبردهای انعطافپذیری را برای کاهش تاثیر تعرفهها و موانع تجاری اتخاذ کنند.
- پتانسیل افزایش تنشهای تجاری و اقدامات حمایتی یک نگرانی قابلتوجه است. شرکتها باید استفاده از تجزیهوتحلیل دادههای خرد و راهبردهای تجاری منعطف و سازگار را برای مدیریت موثر تغییرات و اختلالات در اولویت قرار دهند.
- پایداری در سال 2025 فقط یک گزینه تفننی نیست، بلکه یک الزام تجاری است. از شرکتها انتظار میرود که تعهدات واضحی در قبال مسئولیتهای زیستمحیطی و اجتماعی نشان دهند در غیر این صورت از رقابت در بازار جهانی کنار خواهند رفت.
- تاکید فزایندهای بر نیاز به اقدامات عملی و قابلاندازهگیری، در مقابل تعهدات ساده یا «سبزشویی» وجود دارد. شرکتها باید با نظارت بر زنجیرههای تامین، استفاده از هوش مصنوعی برای حفظ انرژی و گزارش شفافتر در مورد اثرات زیستمحیطی و اجتماعی، به طور فعال به موضوع پایداری بپردازند.
- پیشبینی میشود در 2025 تنشهای ژئوپلیتیک تشدید شود و بر روابط بینالمللی و عملیات تجاری تأثیر بگذارد. کسبوکارها باید برای افزایش بیثباتی آماده باشند و راهبردهایی را برای مدیریت ریسکهای مرتبط با تعارضات، بیثباتی سیاسی و تحریمها اتخاذ کنند.
-
-
-
- شرکتها تشویق میشوند تا برنامههای جامع مدیریت ریسک، از جمله عوامل سیاسی و اقتصادی، و مشارکت در فعالیتهای مشترک برای تقویت انعطافپذیری خود ایجاد کنند.
-
-
-
پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش شماره نود و نه)
مرکز پژوهشهای اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارشهای "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارشها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
در نود و نهمین گزارش از این سلسله گزارشها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده است.
در تحولات جهانی به اولویتهای تجاری ترامپ پرداخته شده است. ترامپ پیشنهاد وضع 10 درصد تعرفه بر تمام واردات را ارائه کرده است. این سیاست مبتنی بر اعمال تعرفه 60 درصدی بر واردات چینی است و به منظور رسیدگی به عدم تعادل تجاری و مقابله با آن چه دولت آمریکا به عنوان سیاستهای ناعادلانه تجاری چین میبیند، در نظر گرفته شده است. این سیاست ترامپ صرفا برای چین تنش زا نخواهد بود بلکه اتحادیه اروپا نیز نگرانیهایی در این زمینه ابراز کرده است. طبق دادههای کمیسیون اروپا، اتحادیه اروپا در سال 2023 بیش از 500 میلیارد یورو کالا به ایالات متحده صادر کرده است که ماشینآلات، خودروها و مواد شیمیایی عمدهترین صادرات فراآتلانتیکی را تشکیل میدهند. ترامپ در دوره نخست خود تعرفههایی به میزان 25 درصد بر فولاد و 10 درصد بر آلومینیوم وارداتی از اتحادیه اروپا اعمال کرد و این اقدام را به دلایل امنیت ملی توجیه کرد. اکنون رهبران اروپایی نگران تکرار یا تشدید چنین اقداماتی هستند. چراکه اعمال این سیاستها میتواند به کاهش رشد تولید ناخالص داخلی در سراسر منطقه یورو منجر شوند.
در تحولات منطقهای؛ عربستان سعودی از یک راهبرد جامع سرمایهگذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری برای قرار گرفتن در جایگاه رهبری جهانی در حوزه هوش مصنوعی خبر داد. این ابتکار که به نام "پروژه تعالی" شناخته میشود، بر توسعه زیرساختهای پیشرفته هوش مصنوعی، از جمله مراکز داده مدرن و حمایت از استارتاپهای نوظهور تمرکز دارد. هدف کلیدی این پروژه جذب شرکتهای برجسته فناوری برای فعالیت در داخل عربستان سعودی و تقویت تواناییهای هوش مصنوعی بهویژه برای زبان عربی است.
چین تصمیم گرفته است برای نخستین بار در سه سال گذشته، اوراق قرضه دلاری خود را در عربستان سعودی منتشر کند که این اقدام نشاندهنده تعمیق روابط مالی بین دو کشور است. بر اساس گزارشها، شورای دولتی چین با انتشار اوراق قرضه دلاری به ارزش ۲ میلیارد دلار در ریاض موافقت کرده است.
عراق اخیرا اعلام کرد که فهرستی از ۱۱ شرکت کشتیرانی را برای رقابت در قرارداد بهرهبرداری از بندر بزرگ فاو تهیه کرده است و تصمیم نهایی در مورد انتخاب برندگان این قرارداد در ژانویه ۲۰۲۵ اتخاذ خواهد شد. بندر فاو قرار است در سال ۲۰۲۸ با حداکثر ظرفیت برای دریافت ۳.۵ میلیون کانتینر فعالیت کند. بندر بزرگ فاو بخشی از مجموعه پروژههایی است که با هدف ایجاد یک کریدور حمل و نقل کوتاهتر بین خاورمیانه و اروپا طراحی شده است. عراق پروژهای به ارزش ۱۷ میلیارد دلار موسوم به جاده توسعه را در سال ۲۰۲۳ برای اتصال بندر اصلی کالایی خود در ساحل جنوبی به مرز ترکیه از طریق راهآهن و جاده آغاز کرد. هدف این پروژه تغییر وضعیت اقتصادی این کشور است که دههها درگیر جنگها و بحرانها بوده است. بندر فاو به عنوان یک مرکز محوری برای هدایت تجارت جهانی به اروپا از طریق ترکیه عمل خواهد کرد و طرح "جاده توسعه عراق" که بندر جنوبی فاو را به ترکیه متصل میکند، قصد دارد عراق را به یک مرکز ترانزیتی تبدیل کرده و با کانال سوئز رقابت کند.
شرکت مخابراتی عربستان، موبایلی و شرکت مخابرات مصر، قرارداد همکاری را برای ایجاد نخستین کابل زیردریایی که عربستان سعودی و مصر را به یکدیگر متصل میکند، امضا کردند. این کابل که به طور کامل در مالکیت شرکت موبایلی است، از دریای سرخ عبور کرده و مسیرهای جدیدی برای توسعه و دسترسی بهتر به اروپا از طریق گزینههای متنوع ارتباطی فراهم خواهد کرد.
در سیزدهمین نشست شورای تجاری قزاقستان-فرانسه که در تاریخ ۴ نوامبر در پاریس برگزار شد، دو کشور ۱۲ توافقنامه بیندپارتمانی و ۱۲ قرارداد تجاری به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار به امضا رساندند. این نشست از منظر برخی رسانه های قزاقستانی نقطه عطفی در توسعه روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور محسوب میشود. رئیس کمیته سرمایهگذاری وزارت امور خارجه قزاقستان (اسپانکولوف)، در این نشست تاکید کرد که تاکنون ۳۱ پروژه مشترک به ارزش ۴.۴ میلیارد دلار امضا شده است.
قزاقستان و چین در جریان سفر کاری بکتنوف ( نخستوزیر قزاقستان) به شانگهای در تاریخ ۴ نوامبر، هشت توافقنامه تجاری به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار به امضا رساندند. این توافقات در حوزههای متنوعی از جمله متالورژی، انرژی، ماشینآلات، خودروسازی، شیمی کربن، کشاورزی و داروسازی منعقد شده است. در حال حاضر، نزدیک به ۵۰۰۰ پروژه مشترک بین قزاقستان و چین در حال اجرا هستند.
تجارت هوشمند: چگونه هوش مصنوعی تجارت بینالمللی را شکل میدهد و توسط آن شکل میگیرد (خلاصه کاربردی گزارش جدید سازمان تجارت جهانی)
هوش مصنوعی (AI) بهعنوان پیشرفتهترین فناوری، در حال تغییر چهره تجارت بینالمللی است. در همین راستا اخیرا سازمان تجارت جهانی گزارشی تحت عنوان "تجارت هوشمند: چگونه هوش مصنوعی تجارت بینالمللی را شکل میدهد و توسط آن شکل میگیرد" را با هدف بررسی نقش هوش مصنوعی در کاهش هزینههای تجاری، افزایش تجارت خدمات، رشد کالاها و خدمات مرتبط با هوش مصنوعی و بازتعریف مزیتهای نسبی اقتصادی کشورها تدوین کرده است. این گزارش همچنین به چالشهای ناشی از پراکندگی مقررات در حوزه هوش مصنوعی پرداخته و تاثیرات آن بر فرصتهای تجاری، بهویژه برای کسبوکارهای خرد، کوچک و متوسط، را بررسی میکند.
مدیر کل سازمان تجارت جهانی، نگوزی اوکونجو ایوالا، در مقدمه این گزارش دو سوال کلیدی را مطرح میکند: «چگونه میتوان از گسترش عادلانه مزایای هوش مصنوعی اطمینان حاصل کرد؟ و چگونه میتوان چالشهای ناشی از این فناوری را بهصورت جهانی و هماهنگ مدیریت کرد؟» این پرسشها زمینهساز تحلیلهای جامعی هستند که در این گزارش ارائه شدهاند. این گزارش استدلال میکند که هوش مصنوعی میتواند با سادهسازی فرآیندهای لجستیکی و گمرکی، مدیریت زنجیره تامین و الزامات تطابق با مقررات، هزینههای تجارت را کاهش دهد. همچنین، این فناوری میتواند فرصتهایی را برای اقتصادهای در حال توسعه و کسبوکارهای کوچک فراهم کند تا بر موانع تجاری غلبه کرده و در بازارهای جهانی رقابت کنند.
در سناریوی خوشبینانه پذیرش جهانی هوش مصنوعی و رشد بهرهوری بالا تا سال 2040، این گزارش پیشبینی میکند که تجارت جهانی میتواند رشدی معادل 14 درصد داشته باشد. در مقابل، در سناریوی محتاطانه، با پذیرش نابرابر هوش مصنوعی و رشد کم بهرهوری، رشد تجارت جهانی تنها به 7 درصد محدود میشود. این گزارش همچنین به اهمیت هوش مصنوعی در تغییر الگوهای تجارت خدمات، بهویژه خدمات دیجیتالی، اشاره کرده و پیشبینی میکند که این خدمات در سناریوی خوشبینانه میتوانند رشد تجمعی نزدیک به 18 درصد را تجربه کنند. علاوه بر فرصتها، گزارش به چالشهای مهمی مانند شکاف میان کشورها در استفاده از هوش مصنوعی، مسائل حاکمیت دادهها و نیاز به اعتمادپذیری هوش مصنوعی نیز پرداخته است. همچنین، خطرات ناشی از پراکندگی مقررات و تاثیر آن بر هماهنگی جهانی در استفاده از هوش مصنوعی بهتفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.
این گزارش نقش سازمان تجارت جهانی را بهعنوان بستری برای مذاکره و قانونگذاری در کاهش این چالشها برجسته کرده و پیشنهاداتی را برای ایجاد چارچوبی چندجانبه و هماهنگ ارائه داده است. در این چارچوب، استفاده از هوش مصنوعی بهطور موثر مدیریت میشود و همزمان، مزایای آن بهصورت عادلانه میان کشورها و بخشهای مختلف اقتصادی توزیع میشود. ترجمه خلاصه کابردی گزارش در ادامه می آید.
نقش هوش مصنوعی در افزایش تولیدات حوزه کشاورزی و امنیت غذایی
برای مقابله با کمبود مواد غذایی، دو رویکرد بالقوه وجود دارد: گسترش استفاده از زمین و اتخاذ کشاورزی در مقیاس بزرگ، یا پذیرش شیوههای نوآورانه و استفاده از پیشرفت های فناوری برای افزایش بهره وری در زمین های کشاورزی موجود. در این راستا رویکردهای نوینی لازم است تا ضمن تامین امنیت غذایی، پایداری اکوسیستم های کشاورزی را نیز تضمین نماید. انقلاب صنعتی چهارم هر صنعتی را با فناوری های جدید غرق کرده است و کشاورزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این روزها فناوری هوش مصنوعی بیش از هر حوزه دیگری توانسته است خود را به عنوان یکی از محرک های اصلی تحول اقتصادی، صنعتی و فناورانه معرفی کرده و به عنوان یک فناوری قابل قبول رسیدن به هدف گرسنگی صفر تا سال 2030 را تسریع نماید (هدف 2 از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل). از آنجایی که افزایش تولید غذای جمعیت رو به رشد جهان به دلیل کاهش زمین های کشاورزی، تغییرات آب و هوایی و افزایش آلودگی کافی نمی باشد، تمامی این عوامل بر تولید غذا، محیطزیست، کمبود مواد مغذی و سلامت انسان موثر است به طوری که میلیاردها نفر در جهان از کمبود مواد مغذی رنج برده و دچار سو تغذیه شده اند. در نتیجه تکنیک های نوین فراگیر برای تسهیل پیشرفت و دستیابی به امنیت غذایی مورد نیاز است. با توجه به اهم مطالب بیان شده این نوشتار در تلاش است تا کاربرد و نقش فناوری پیشرفته هوش مصنوعی در تولید محصولات کشاورزی و در نهایت امنیت غذایی مورد واکاوری و بحث قرار گرفته شود.
روندهای فناوری استراتژیک 2024 و چشمانداز آینده فناوری و کسبوکار ایران
سیر سریع تکامل فناوری، در حال تغییر شکل چشمانداز کسبوکار جهانی است. از آن جایی که کسبوکارها به دنبال نوآوری، رقابتی ماندن و انطباق با چالشهای جدید هستند، درک و پذیرش فناوریهای پیشرفته اهمیت بسیاری یافته است. گزارش گارتنر در مورد «برترین روندهای فناوری استراتژیک برای سال 2024» یک نقشه راه روشنگر برای چگونگی تاثیر فناوریهای نوظهور بر صنایع طی سه سال آینده ارائه میدهد. برای کسبوکارهای ایرانی، بینشهای این گزارش بسیار ارزشمند هستند، زیرا با استفاده از جزئیات این گزارش صاحبان کسبوکار و سرمایهگذاران میتوانند وضعیت پیش روی خود را در یک بازار جهانی بههمپیوسته که با فناوریهای جدید در حال تحول سریع است، تصور کنند.
گزارش «برترین روندهای فناوری استراتژیک برای سال 2024» فناوریهای متحولکنندهای را برجسته میکند که آماده تغییر شکل صنایع و اقتصاد در سطح جهانی هستند. هدف تحلیل پیش رو، ارجاع متقابل این روندها با وضعیت کنونی ایران در فناوری و نوآوری است و در این راستا بینشهایی را از آخرین اسناد منتشر شده در این حوزه از جمله سند «علم، فناوری و نوآوری در ایران» و «شاخص جهانی نوآوری 2024» استخراج و مورداستفاده قرار داده است. هدف شناسایی فرصتهایی برای ایران است تا از این روندها برای تقویت اقتصاد دیجیتال و اکوسیستم نوآوری خود استفاده کند. در این گزارش، روندهای کلیدی فناوری را که انتظار میرود بر عملیات تجاری در سطح جهانی و محلی تاثیر بگذارد، تجزیهوتحلیل خواهیم کرد. با استفاده از روندهای گزارش شده از سال 2024 توسط گارتنر، بررسی خواهیم کرد که چگونه کسبوکارهای ایرانی میتوانند ظرفیتهای لازم برای استفاده از این نوآوریها را اتخاذ کنند. این تجزیهوتحلیل بر شناسایی فرصتها، تخمین سناریوها، ارزیابی ریسکها و پیشنهاد توصیههای عملی متمرکز خواهد بود.
تحول دیجیتال در بخشهای صنعتی؛ معرفی مرکز انقلاب چهارم صنعتی عربستان سعودی
در این گزارش مرکز انقلاب چهارم صنعتی عربستان سعودی، که در ریاض مستقر است، میشود.
مرکز انقلاب صنعتی عربستان سعودی، توسط شهرک علم و فناوری ملک عبدالعزیز اداره میشود. این مرکز وابسته به شبکههای مراکز انقلاب چهارم صنعتی، متخصصان را در پروتکلهای حکمرانی و سیاستگذاری، با تمرکز بر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، شهرهای هوشمند، وسایل نقلیه خودران، هواپیماهای بدون سرنشین و بلوکچین میکند.
لازم به ذکر است که آخرین مجمع جهانی اقتصاد توافقنامهای را با آژانس فضایی عربستان سعودی برای ایجاد دومین مرکز انقلاب صنعتی چهارم در عربستان با روی فضای امضا کرده است، که در پاییز سال ۲۰۲۴ شروع به کار خواهد کرد.
در این گزارش ضمن مرور برنامه انقلاب چهارم صنعتی عربستان و معرفی شهرک علم و فناوری ملک عبدالعزیز، مرکز انقلاب چهارم صنعتی عربستان معرفی شده و مهم ترین برنامه های آن تا کنون تشریح می شود.
ارتقای عملکرد نظام مالیاتی با تکیه بر فناوری های نسل چهارم صنعت
آدام اسمیت، چهار اصل عدالت، مشخص بودن مالیات، سهولت در وصول مالیات و صرفه جویی را به عنوان داده و چهار معیار توزیع عادلانه بار مالیات ها، ساختار روشن مالیات ها، بهینه سازی مالیات و تبیین شرایط رضایت افراد در اخذ مالیات ها را به عنوان ستاده یک نظام مالیاتی مطلوب تلقی کرده است. نظام مالیاتی هوشمند، با بهره گیری موثر و کارآمد از ظرفیت فناوری های مدرن و هوشمند، امکان دسترسی به داده های با کیفیت از تمام فعالیت های اقتصادی مودیان را داشته و با اشراف کامل و رصد دقیق فعالان اقتصادی، منجر به تحقق چهار اصل و چهار معیار آدام اسمیت می شود. به طور کلی و با استناد به تعاریف بین المللی، نظام مالیاتی هوشمند، نظامی یکپارچه، داده مبنا، مبتنی بر فناوری های نوین هوشمند است و دربرگیرنده ویژگی هایی است که در آن کارایی و عدالت نظام مالیاتی، رضایت ذینفعان، شفاف سازی رویدادهای مالی و مالیاتی و تامین اعتبارات هزین های بودجه عمومی کشور به واقعیت می پیوندد. با توجه به اهمیت شناسایی نظام مالیاتی هوشمند در عصر انقلاب صنعتی چهارم، در این گزارش ضمن نگاهی بر نظام مالیاتی هوشمند و اجزای آن، فناوری های نوین به کارگرفته شده در یک نظام مالیاتی هوشمند و مزایای آن مورد بررسی قرار گرفته است.
آینده خدمات مالی در سایه تکنولوژی های روز
شرکت های خدمات مالی مجموعه ای از فعالیت ها را برای تسهیل اقتصاد مالی در اقتصاد مدرن انجام می دهند. فعالان این حوزه، بهره گیری از فناوری های روز دنیا، ارتقای کیفیت پولی و مالی و ایجاد شبکه های گسترده پولی و مالی را در دستور کار خود قرار داده و معتقدند که می بایست استراتژی های رهبری و مدیریت کسب و کارها مجدداً ارزیابی شوند تا اطمینان حاصل شود که تعادل مناسبی بین نوآوری، انعطافپذیری، همکاری و عملکرد حاصل میشود. شرکت Capgemini، در ارزیابی آینده خدمات مالی به اثرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت مالی و بانکی به عنوان عامل کلیدی تاکید کرده است. با توجه به اینکه فناوری و تکنولوژی تمام ابعاد زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده است، تمایل افراد به دریافت خدمات نوین از طریق فناوری های مالی افزایش یافتهاست. در نتیجه هوشمندانه ترین اقدام توسط موسسات مالی، ادغام با خدمات نوین مالی و پیوستن به آن است. با توضیحات ارائه شده، اهمیت و رصد تغییرات در حوزه فناوری مالی و تلاش سیستم های مربوط به این حوزه برای همگام شدن با این تغییرات ضروری است. بنابراین در این گزارش با استناد به مقاله Capgemini به بررسی آینده خدمات مالی با ظهور فناوری های نوین و نمونه هایی خاص از صنعت بیمه و بانکداری پرداخته شده است تا به این ترتیب تصویری از همگرایی روند توسعه فناوری و پویایی صنعت مالی و همچنین زمینه های بالقوه گسترش فعالیت و تداوم فعالیت بانک ها و سیستم های مالی در فضای رو به رشد فناوری در حوزه مالی به دست آید.
پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش شماره هشتاد و پنج)
مرکز پژوهش های اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارشهای "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارشها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
در هشتاد و پنجمین گزارش از این سلسله گزارشها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران و خلاصه ای از آخرین گزارشها و انتشارات بین المللی در قالب بخش پژوهشها و کتابهای تازه، ارائه شده است.
در تحولات جهانی، کاترین تای، نماینده تجاری ایالات متحده، در سخنرانی خود در شورای تجارت و فناوری اروپا، بر اهمیت روابط فرا آتلانتیک تأکید کرد و خواستار همکاری نزدیکتر با اتحادیه اروپا بهمنظور مقابله با چالشهای ناشی از چین شد. اتحادیه اروپا همچنین قصد دارد بهمنظور ممانعت از ایجاد عدم تعادل در بازارهای خود توسط روسیه و بلاروس و آرامکردن کشاورزانی که ماههاست نسبت به واردات ارزانقیمت اعتراض دارند، تعرفههایی را بر واردات غلات از این دو کشور اعمال کند. در واقع با توجه به افزایش صادرات گندم روسیه از 35 میلیون تن به 50 میلیون تن، کمیسیون اروپا نگران خطر افزایش واردات از این کشور است. از سوی دیگر و بر اساس دادههای تجارت بینالمللی کالا که اخیراً توسط یوروستات منتشر شده، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ موفق به کسب مازاد تجاری قابلتوجهی در تجارت کالا به ارزش ۳۸ میلیارد یورو شد؛ این رقم در مقایسه با سال ۲۰۲۲ که اتحادیه اروپا با کسری ۴۳۶ میلیارد یورویی مواجه بود، نشاندهنده بهبود چشمگیری است. کسری تجاری اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲، عمدتاً ناشی از افزایش قیمت انرژی بود که نهایتاً منجر به افزایش ارزش واردات تجاری این بلوک شده بود. رئیسجمهور فرانسه، در طی سفر اخیر خود به برزیل، توافق تجاری پیشنهادی بین اتحادیه اروپا و بلوک مرکوسور آمریکای جنوبی را بهشدت مورد انتقاد قرار داده و آن را "معامله بسیار بد" خوانده است. علت انتقاد رئیسجمهور فرانسه از این توافق، عدم توجه کافی به مسائل مربوط به تنوع زیستی و استانداردهای حفظ محیطزیست بوده است.
در تحولات منطقه ای اخیراً شورای عمومی سازمان تجارت جهانی با اتفاق آراء، نماینده دائم عربستان سعودی را بهعنوان رئیس ارگان حل اختلاف برای دوره ۲۰۲۴-۲۰۲۵ انتخاب کرد. این امر، گام مهمی در جهت افزایش نقش و نفوذ عربستان سعودی در سازمان تجارت جهانی و همچنین در عرصه تجارت بینالملل به شمار میرود. همکاری میان قزاقستان و امارات متحده عربی در زمینه دیجیتال و هوش مصنوعی، توافق نفتی عربستان و بنگلادش توسعه زیرساخت های انرژی بنگلا دش و تقویت امنیت انرژی این کشور، توافقهای تجاری جدید افغانستان و پاکستان در ارتباط با صادرات زغالسنگ و پنبه، رفتوآمد آزادانه رانندگان، و حل چالشهای تجارتی و ترانزیتی از دیگر اخبار مهم منطقه است.
در بخش پژوهشهای تازه آنکتاد اخیراً در گزارشی تحت عنوان "روندهای کلیدی تجارت جهانی در سال 2023" نکات و داده های مهمی را در مورد روندهای تجارت جهانی بیان کرده و از امکان تغییر در الگوهای سنتی تجارت جهانی سخن گفته است. نظارت دقیق بر این تحولات برای درک پیامدهای این پویاییهای تجاری در حال تحول برای کشورهای درحالتوسعه، حیاتی است. آنکتاد در گزارش مهم دیگری تحت عنوان " اقیانوسی از فرصتها: پتانسیل جلبک دریایی برای پیشبرد ابعاد غذایی، محیط زیستی و جنسیتی توسعه پایدار" به بررسی فرصتهای این صنعت نوپا پرداخته است. ازآنجاکه اقتصاد دریا پایه یا دریا محور در سالهای اخیر به یکی از اهداف کلیدی توسعه اقتصادی ایران بدل شده است، این گزارش برای سیاست گذاران ایرانی و نیز فعالان بخش خصوصی در این حوزه نکات مهمی در بر دارد.
بانک جهانی نیز در گزارشی که اخیراً منتشر کرده، وضعیت اقتصاد پاکستان را ناپایدار برشمرده و این کشور را در نقطه عطف تاریخی دانسته است، نقطهای که اتخاذ تصمیمات دشوار برای نجات اقتصاد این کشور را ضروری میسازد.
تحول دیجیتال در بخشهای صنعتی؛گزارش ۴: معرفی مرکز انقلاب چهارم صنعتی ترکیه
در این گزارش مرکز انقلاب چهارم صنعتی ترکیه،که MEXT نام دارد، معرفی میگردد. این مرکز که در یک فضای ۱۰،۰۰۰ مترمربعی ایجاد شده است، بزرگترین مرکز انقلاب چهارم صنعتی در دنیا میباشد. این مرکز توسط انجمن صنايع فلزي كارفرمايان تركيه (MESS) اداره میشود. بیش از 40 ارائه دهنده فناوری جهانی، دانشگاه و مؤسسه برای حمایت از شرکتهای ترکیه در سفر آنها به سمت صنعت 4.0 با این مرکز همکاری مینمایند. از زمان افتتاح در سال ۲۰۲۰ ، بیش از 400 شرکت از طریق ارتقاء مهارت، ارزیابی سطح بلوغ دیجیتال، انتقال تجارب موفق و مشاوره توسط این مرکز توانمند شدهاند. این مرکز شریک رسمی شورای نوآوری اروپا میباشد. ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ۱۶۰ مورد کاربرد، در حوزه تولید هوشمند در این مرکز عملیاتی شده است. مهمترین بخشها و خدمات مرکز شامل کارخانه دیجیتال، قابلیتسازی و آموزش (از طریق مرکز نوآوری و یادگیری ایجاد شده با همکاری مککینزی)، ایجاد شبکه اکوسیستم و ارزیابی بلوغ دیجیتال (در بیش از ۱۵۰ شرکت) میباشد.