ورود

ورود به بخش ارسال محتوا

نام کاربری *
رمز عبور *
به خاطر سپردن من

با توجه به توان رقابت‌پذیری ایران در بازار برخی محصولات وارداتی کشورهای افغانستان و پاکستان، تامین نیاز‌های وارداتی این دو کشور با هدف افزایش سهم بازار ایران، تحت دو سناریو به شرح ذیل قابل طرح است:
در سناریوی اول، ایران می‌تواند حدود 164 میلیون دلار بیشتر در تامین نیازهای وارداتی پاکستان نقش داشته باشد که در این صورت می‌تواند سهم خود در بازار پاکستان را از 1.2 درصد به 1.4 درصد افزایش دهد.
در سناریوی دوم، ایران می‌تواند حدود 306 میلیون دلار بیشتر در تامین نیازهای وارداتی افغانستان نقش داشته باشد که در این صورت می‌تواند سهم خود در بازار افغانستان را از 18.5 درصد به 23 درصد برساند.
در این گزارش ضمن مرور وضعیت ایران، افغانستان و پاکستان در شاخص‌های اقتصادی منتخب، تجارت سه جانبه بین این سه کشور نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

دوشنبه, 15 فروردين 1401 ساعت 15:17

پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش بیست و ششم)

مرکز پژوهش­های اتاق ایران ضمن انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" که با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار گرفته است، رویدادهای کلیدی را از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می ­دهد.

در بیست و ششمین گزارش از این سلسله گزارش­ ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش ­بینی­ های اقتصادی ارائه شده توسط بزرگ­ترین نهادهای اقتصادی بین­ المللی، در قالب داده­ های تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفته­ اند.

در بخش تحولات جهانی، خبر اعمال تحریم­ های مجدد بر روسیه توسط ایالات متحده، اروپا، بریتانیا، سوییس، استرالیا، ژاپن و برخی از شرکت­ های بزرگ بین ­المللی در صدر اخبار قرار دارد. تحریم افراد، بانک­ها و شرکت­ های بزرگ دولتی روس و نیز تحریم واردات برخی از کالاهای روسی توسط این کشورها، از جمله این موارد است. روسیه نیز برای مقابله با آثار    زیان­بار این تحریم ­ها راهکارهایی را اتخاذ نموده که شامل حمایت از شرکت­های کوچک و متوسط، افزایش واردات از کشورهای اوراسیا، ممنوعیت صادرات غلات، تغییر مکانیسم دریافت بهای گاز صادراتی به روبل و افزایش مالیات بر گندم صادراتی است. از سوی دیگر بریتانیا نیز در پی استفاده از فرصت ایجاد شده، به دنبال افزایش روابط تجاری خود با آمریکا است که تا پیش از جنگ اوکراین، دولت بایدن روی خوشی به این قضیه نشان نمی ­داد. اگرچه با توجه به سیاست تجاری حمایت از طبقه کارگر در ایالات متحده، تحقق این امر همچنان دشوار به نظر می­رسد. سرمایه­ گذاری بریتانیا در بخش راه­ آهن ترکیه و نیز توافق تجاری هند و استرالیا در راستای هدف مشترک مقابله با گسترش روزافزون قدرت چین، سایر تحولات مهم جهان در روزهای اخیر بوده است.

در ذیل عنوان تحولات منطقه­ ای، اقدام پاکستان برای آغاز فعالیت کریدور ترنس افغان که ازبکستان را از طریق افغانستان به کراچی متصل می کند و نیز توافق این کشور با افغانستان بر سر تسهیل تردد، کاهش هزینه نقل و انتقال کالا میان دو کشور و توافق بر سر بهره­ گیری گسترده ­تر تجار افغان از بندر گوادر، مورد توجه قرار گرفته است. افغانستانی که در روزهای اخیر مجددا به عنوان مقصد صادراتی گاز روسیه، در نتیجه آسیب این کشور از تحریم­ها، مطرح شده است. چین اما به دلیل عدم دریافت مطالبات خود از پاکستان، تداوم همکاری با این کشور را منوط به تسویه بدهی­ های مذکور نموده است. از سوی دیگر امارات با تمرکز تجاری بر آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی و تلاش برای به ثمر رساندن موافقتنامه ­های تجارت آزاد، می­ کوشد تا موقعیت خود را به عنوان هاب منطقه­ ای تجارت جهانی حفظ نماید. به همین ترتیب اسرائیل نیز اولویت سیاست تجاری خود را تا پایان سال ۲۰۲۲ بر گسترش موافقتنامه­ های تجاری با طیفی از کشورهای خاورمیانه و آسیا قرار داده تا بتواند در سایه این موافقنامه­ ها، دسترسی خود را به بازارهای عظیم امکان ­پذیر نماید.

در بخش داده­ های تازه نیز، گزارشی از OECD در مورد آثار جنگ اوکراین بر اقتصاد جهانی مورد بررسی قرار گرفته و تاکید شده که آثار این جنگ بر اقتصاد جهانی در حوزه­ های امنیت غذایی، امنیت انرژی و کمبود برخی فلزات نمود خواهد یافت. پیامدهای جنگ بر صادرات گندم روسیه و اوکراین نیز عمدتا در خارج از اروپا و به ویژه در کشورهای آسیایی و خاورمیانه مشاهده خواهد شد، چرا که این مناطق، بیشترین وابستگی را به گندم وارداتی از این دو کشور دارند.

مرکز پژوهش­های اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی  و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.

در بیست و دومین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش ­بینی­ های اقتصادی ارائه شده توسط بزرگ­ترین نهادهای اقتصادی بین­ المللی، در قالب داده ­های تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفته­ اند.

    در بخش تحولات جهانی، بحث داغ احتمال حمله روسیه به اوکراین و پیامدهای انتظاری آن سبب شده تا روسیه با هدف کاهش وابستگی به بازار گاز اروپا، طی توافقی 25 ساله، افزایش صادرات گاز خود به چین را تضمین نماید. از سوی دیگر چین به سبب عمل نکردن به تعهدات خود در فاز اول توافق تجاری با آمریکا و تمدید تعرفه ­های وضع شده بر برخی کالاهای چینی توسط آمریکا، می­کوشد تا در راستای رقابت و حفاظت از اقتصاد خود در مقابل تداوم جنگ تجاری با این کشور، اهرم­های خود را حداکثر نماید. آمریکا نیز با همین هدف، اقدام به انتشار سند ایندوپاسیفیک نمود که در بردارنده استراتژی جدید این کشور در تجارت با آسیا است و نشان­ می­دهد که آمریکا تمایل چندانی به ایجاد تعهدات عظیم به متحدین خود در این منطقه ندارد. در حوزه تجارت دوجانبه نیز باید به ادامه مذاکرات مربوط به موافقنامه های تجارت آزاد میان چند کشور از جمله هند و امارات از یک سو و بریتانیا و اسرائیل از سوی دیگر اشاره کرد.

در لایه منطقه­ ای، علاوه بر خبر سرمایه­ گذاری عظیم عربستان در صنعت شیلات با هدف گذار تدریجی از اقتصاد متکی به نفت و نیز تلاش عراق برای متنوع­سازی تجاری و منابع تامین گاز و برق خود، خبر اجرایی شدن فاز دوم کریدور اقتصادی پاکستان و چین به عنوان مهمترین پروژه ابتکار کمربند و راه و پیوند زدن افغانستان به آن با هدف از بین بردن نفوذ هند، در صدر اخبار قرار دارد. اجرایی شدن پروژه تاپی نیز با مضمون انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند از طریق خاک افغانستان، منافع اقتصادی افغانستان را از همکاری­های تجاری منطقه­ای افزایش خواهد داد. همچنین دیدار اخیر رئیس جمهور ترکیه از امارات بعد از 8 سال، نشان از آغاز مسیر طولانی تنش­زدایی و شکل­گیری فصل جدیدی از روابط میان دو کشور است.  

مسائل مطرح در ذیل عنوان داده­های تازه، حاکی از به اوج رسیدن کسری تراز تجاری آمریکا در سال 2021 است که در چند دهه اخیر بی ­سابقه بوده است. همچنین داده­های جدید بانک جهانی، افزایش چشمگیری در قیمت کالاهای کلیدی نشان می­دهد. سایر مسائل مطرح شده در این بخش شامل تثبیت موقعیت ترکیه در بازار سوریه، علی­رغم جایگاه ضعیف ایران در این کشور، متضرر شدن بریتانیا در نتیجه برگزیت در عرصه روابط تجاری با اتحادیه اروپا، سهم 70 درصدی کشورهای در حال توسعه از حمل و نقل دریایی و نهایتا گزارش بانک توسعه آسیایی در مورد سهم بسیار اندک تجارت کالایی پاکستان در شکل­دهی به تولید ناخالص داخلی این کشور است.

 

مرکز پژوهش­های اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی  و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.

در بیستمین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش ­بینی­ های اقتصادی ارائه شده توسط بزرگ­ترین نهادهای اقتصادی بین ­المللی، در قالب داده ­های تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفته ­اند.

در بخش تحولات جهانی   دومین نشست شورای تجاری و فناوری اروپا و آمریکا با هدف اتخاذ سیاست های مشترک در حوزه ­های کلیدی اقتصاد سیاسی بین‌الملل بین این دو بلوک مورد توجه قرار گرفته است. یکی از اهداف این شورا مقابله مشترک با چین است که که به طور فزاینده به عنوان رقیب غرب در تجارت جهانی سر بر می آورد. از سوی دیگر   آمریکا تعرفه ­ها علیه چین را حفظ می­کند. این تصمیم از سوی دولت بایدن در پی آن اعلام شد که چین به تعهدات خود مطابق توافق تجاری منعقد شده با ایالات متحده در اواخر دوره ترامپ عمل نکرده است.

در لایه منطقه ­ای   حضور گسترده ­تر کره جنوبی در خاورمیانه از جهات مختلفی حائز اهمیت است. سفر اخیر رئیس جمهور کره جنوبی به امارات، عربستان و مصر طیفی از موافقتنامه های تجاری و اقتصادی را به همراه داشت. افزون بر این کره قراردادی 3.5 میلیارد دلاری برای فروش سیستم های دفاع ضد موشک به امارات امضا کرد. این نخستین قرارداد دفاعی مهم میان یک کشور آسیایی و کشورهای خلیج فارس است. فراتر از این قرارداد، در سطح کلان کره جنوبی و شورای همکاری خلیج فارس برای احیای مذاکرات موافقتنامه تجارت آزاد میان طرفین، به توافق رسیدند.

 از دیگر سو گزارش جدید اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان در مورد تجارت خارجی این کشور نشان می‌دهد که کشورهای آسیای میانه مهمترین برندگان تحولات اخیر در افغانستان بوده ­اند. در سال جاری شمسی واردات افغانستان از آسیای مرکزی بیش از دو میلیارد دلار بوده است. نکته حائز اهمیت بعدی امضای توافقنامه سه ساله سواپ ارزی میان دولت های ترکیه و امارات است که همه این موارد از منظر منافع ژئوپلتیک و ژئواکونومیک ایران شایسته توجه جدی است.

عراق نیز از جمله کشورهای منطقه است که در تلاش برای متنوع سازی شرکای تجاری خود است. امضای قرارداد دو میلیارد دلاری با شرکت سینوپک چین برای توسعه میدان گازی منصوریه و امضای یادداشت تفاهم برای صادرات برق عربستان به این کشور از جمله اقدامات عراق در این زمینه به شمار می­رود. علاوه بر آن این کشور اجرای پروژه راهبردی شبکه ریلی به ترکیه و اتحادیه اروپا که از بندر فاو به بغداد و از آنجا به ترکیه و اتحادیه اروپا متصل می­شود را در دستور کار قرار داده است.

مسائل مطرح در ذیل عنوان داده ­های تازه نیز شامل   گزارش جدید آنکتاد در مورد سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جهان است که بر مبنای این گزارش جریان سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم خارجی در سال ۲۰۰۱ ۷۷ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. اما با وجود رشد سرمایه گذاری خارجی، بر مبنای  پیش بینی بانک جهانی، رشد اقتصاد جهان که در سال 2021، 5.5 درصد بوده است در سال ۲۰۲۲ به ۴.۱ درصد کاهش خواهد یافت. کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور به دلیل توان کمتری که در ارائه بسته های تشویقی برای مقابله با این روند دارند احتمالاً تحت تاثیر بیشتری قرار خواهند گرفت. داده­ ها همچنین از وضعیت نامناسب ایران در بازار روسیه خبر می­ دهند. تجارت خارجی روسیه عمدتا با اتحادیه اروپا، چین و همسایگان روسیه چون بلاروس  است. ایران و روسیه هنوز شرکای تجاری قابل توجهی برای یکدیگر نیستند و با توجه به رقابت غول ها در بازار روسیه، نفوذ ایران در این بازار آسان نخواهد بود.

 

مرکز پژوهش­های اتاق ایران ضمن انتشار گزارش "پیامدهای ظهور طالبان بر جایگاه ایران در افق ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک افغانستان" به بررسی مهم­ترین آثار تغییرات استراتژیک رخ داده در افغانستان و حکومت طالبان بر منافع ژئواکونومیک ایران می­ پردازد.

بدون شک، تغییرات شگرف و غیرقابل پیش ­بینی افغانستان، خروج نیروهای خارجی و هژمونی طالبان در این منطقه، سبب ایجاد نظم سیاسی جدیدی در این کشور شده که درک ماهیت و مشخصات آن از اهمیت بالایی برای ایران برخوردار است.

پژوهش حاضر در سه بخش تجارت، ترانزیت و انرژی تدوین‌یافته است. در هر حوزه، خلاصه­ ای از محتمل‌ترین مختصات استراتژیک افغانستان بعد از خروج نیروهای خارجی تصویر شده و سپس وضعیت موجود روابط ایران و افغانستان و پیامدهای اقتصادیِ آن به بحث گذاشته خواهد شد.

حضور طالبان در رأس قدرت در این کشور، به لحاظ استراتژیک پیامدهای متعددی به دنبال خواهد داشت. قطع کمک­های مالی بین­ المللی، عدم همکاری هند با طالبان، فراهم شدن زمینه برای حضور هر چند محدود کشورهای قطر و ترکیه و نامعلوم بودن موضع چین در قبال افغانستان، از جمله مهم­ترین متغیرهای تاثیرگذاری است که روابط تجاری ایران را با افغانستان متاثر خواهد کرد. لذا پیگیریِ سیاست تنش‌زدایی و مذاکره ایران با بازیگران رقیب و بالا بردن آستانۀ تحریم‌پذیریِ کشور و ارتباط منسجم و پیوسته با اقتصاد جهانی اهمیت ویژه ­ای در حفظ سهم ایران از بازار این کشور پیدا می­ کند. از سوی دیگر تا زمانی که شرایط نااطمینانی‌ و بی‌ثباتی‌های دوران گذار در افغانستان پابرجا باشد، چشم ­انداز روابط تجاری ایران و افغانستان دشوار و مبهم خواهد بود؛ وضعیتی که نامعلوم بودن شکل و ماهیت نقش‌آفرینیِ چین نیز به آن دامن خواهد زد.

در حوزه ترانزیت، اهمیت افغانستان برای ایران، در پیوند با سه بازیگر دیگر شامل هند، چین و پاکستان معنا پیدا می­ کند. چین و هند هر دو نظر ویژه ­ای به افغانستان داشته و پاکستان نیز احتمالا می­ کوشد تا با کمرنگ کردن نقش رقیب دیرینه خود، هند، در رقابت با ایران قرار گیرد. لذا چشم­ انداز چنین وضعیتی، در بهترین حالت توسعۀ با تاخیر بندر چابهار و برآیندهای نامطلوب اقتصادیِ آن و نیز کاهش درآمدهای گمرکی ایران از ترانزیت و صادرات مجدد کالاهای وارداتی به افغانستان خواهد بود؛ در حالی­که پاکستان بخش عمده­ای از این درآمدها را به خود اختصاص خواهد داد.  

نهایتا به دلیل احتمال قطع صادرات برق توسط تاجیکستان در اعتراض به حضور طالبان در عرصه قدرت این کشور، در حوزه صادرات انرژی، ایران می­ تواند از یک فرصت بالقوه برای تصاحب سهم بیشتر از بازار برق این کشور برخوردار شود. اگرچه در یک چشم ­انداز کلان، کاهش تقاضای کلی افغانستان به دلیل کوچک شدن اقتصاد این کشور می­تواند در کوتاه ­مدت بر صادرات انرژی ایران تاثیر منفی داشته باشد. در حوزه سوخت نیز برتری ایران در تأمین بنزین و گازوئیل افغانستان همچنان پا بر جا خواهد بود که یک مزیت استراتژیک برای ایران محسوب می­شود.

در مجموع، اگرچه به دلیل پیچیدگی شرایط در حال گذار در افغانستان، دستیابی به یک ارزیابیِ دقیق هنوز ممکن نیست، اما در نظر گرفتن نکات کلیدی و مشخص­تر در وضعیت جدید افغانستان هم به لحاظ اقتصادی و هم استراتژیک، در سیاست­­گذاری­ های کلان ایران، به ویژه برای بخش خصوصی، یک امر بسیار ضروری خواهد بود.

طبقه بندی: [031125]اقتصاد سیاسی
چهارشنبه, 31 شهریور 1400 ساعت 13:05

پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش هشتم)

مرکز پژوهش­های اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی  و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. در هشتمین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­ای محیط ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته ­اند.

در بخش اول این گزارش و در ذیل عنوان پایش تحولات در لایه جهانی، خبرها حاکی از احتمال شدت گرفتن جنگ تجاری میان آمریکا و چین است که با پایان یافتن فاز نخست توافق تجاری دو کشور در ژانویه 2022 و افزایش فشار تجاری ایالات متحده بر چین، انتظار وقوع آن می­رود. شاید از همین رو باشد که چین نیز درخواست عضویت در موافقت­نامه جامع و مترقی فراپاسیفیک را ارائه کرده تا از عدم تمایل ایالات متحده برای ورود به این موافقت­نامه حداکثر استفاده را ببرد و بیش از گذشته در اقتصاد کشورهای نزدیک به واشنگتن، نفوذ کند.

در بخش دوم گزارش و در ذیل عنوان پایش تحولات در لایه منطقه ­ای، تحولات اقتصادی افغانستان موجبات نگرانی سازمان ملل و جامعه جهانی را فراهم آورده و اعلام شده که درصورت‌ عدم تامین کمک‌های فوری، تا زمستان سال جاری، بالغ بر ۹۰ درصد مردم این کشور به زیرخط فقر مطلق خواهند رفت. پاکستان نیز برای به دست آوردن موقعیت هژمونیک خود در منطقه و رقابت با هند، کوشش می­کند تا جلب کمک بیشتری را برای افغانستان از سایر کشورها داشته باشد. مسئله قابل توجه دیگر در منطقه، تلاش امارات برای تحکیم روابط تجاری با ایالات متحده و اسرائیل است، علاوه بر این امارات با هدف تبدیل شدن به هاب تجاری و اقتصادی خاورمیانه از یک سو و پیشبرد رقابت ژئواکونومیک با عربستان سعودی از سوی دیگر، قصد همکاری اقتصادی و امضای موافقت­­نامه با طیفی از کشورها را دارد. عراق نیز تلاش می­کند تا از این قافله عقب نمانده و به صورتی فزاینده بر دیپلماسی اقتصادی و تبدیل‌شدن به حلقه وصل کشورهای منطقه و تعریف خود به‌عنوان نقطه توازن، متمرکز شده است. عادی سازی روابط ترکیه با مصر در راستای احیای مهم­ترین بازار اقتصادی خود در آفریقا و تلاش اردن برای تبدیل شدن به کشوری کلیدی در انتقال انرژی در شامات، از جمله دیگر تحولات مهم منطقه بوده است.

یکشنبه, 28 شهریور 1400 ساعت 12:44

پایش تحولات تجارت جهانی (گزارش ششم)

مرکز پژوهش­های اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی  و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.

در ششمین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه­ ای محیط ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته­ اند.

در بخش اول این گزارش و در ذیل عنوان پایش تحولات در لایه جهانی، جنگ قدرت و رقابت بین دو ابرقدرت اقتصادی، چین و آمریکا، به عنوان یکی از گسترده­ ترین و طولانی­ترین رقابت­های سیستمی در جهان مورد توجه قرار گرفته است. تلاش آمریکا در حمایت از برخی صنایع در قالب تشکیل سازمان تامین مالی صنعتی و منفک نمودن زنجیره عرضه صنایع مذکور از چین، بدون شک آتش این رقابت را تندتر خواهد کرد. اگرچه برخی کارشناسان معتقد هستند که این قواعد سخت­گیرانه و تحریم­های اعمال شده بر علیه چین در نهایت به ضرر بازار آمریکا خواهد بود. در نهایت علی­رغم شکل­گیری توافقات اندکی میان دو کشور در زمینه صادرات ریزتراشه­ها، روابط این دو همچنان متزلزل و آبستن جنگ­های تجاری گسترده است.  

در بخش دوم گزارش و در ذیل عنوان پایش تحولات در لایه منطقه ­ای، افغانستان همچون چند هفته اخیر، در صدر اخبار تحولات منطقه ­ای بوده و فروپاشی اقتصادی قریب­ الوقوع این کشور در نتیجه سقوط باورنکردنی دولت و به قدرت رسیدن طالبان، در مرکز توجه قرار گرفته است. آشفتگی سیستم بانکی، خشکسالی هفتاد ساله، بلوکه شدن ذخایر ارزی و متوقف شدن کمک­های بین ­المللی، احتمال فروپاشی سیستم اقتصادی این کشور را به شدت افزایش داده است.

مسئله قابل توجه دیگر، سرمایه گذاری 24 میلیارد دلاری شرکت­های چینی در جهان عرب و تبدیل شدن این کشور به شریک اول تجاری کشورهای منطقه است. به طور کلی چین در سال­های اخیر تلاش مضاعفی برای گسترش حوزه نفوذ در میان کشورهای عربی داشته است. کوشش برای سیطره بر اقتصاد سیاسی و صنعت نفت در عراق بعد از خروج آمریکا نیز از جمله همین موارد است که می­تواند تلنگری برای سایر شرکای تجاری عراق باشد. در مصر نیز، چشم­انداز مثبت رونق گردشگری از مسیر روسیه، پس از 6 سال تحریم این صنعت از سوی روسیه به دلیل سقوط عمدی هواپیمای مسافربری این کشور بر فراز صحرای سینا، امیدهای تازه­ای را برای اقتصاد این کشور به ارمغان آورده است. در نهایت، پس از انتشار خبر کمک­های نفتی ایران به لبنان که به تلاش برای افزایش نفوذ در لبنان تفسیر شد، آمریکا درصدد احیای خط لوله عرب برآمده که از مصر به اردن، سوریه و لبنان و به طول 1200 کیلومتر کشیده شده است. از آنجا که جایگاه سوریه در این میان بسیار کلیدی است، ایالات متحده تصمیم به لغو تحریم­های اعمال شده بر علیه این کشور گرفته تا بتواند مانع نفوذ ایران در این کشور شود.

مرکز پژوهش­های اتاق ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی و فعالان اقتصادی با عنایت به تحولات جاری مذاکرات برجام و با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل در مورد آینده مذاکرات برجام، با انتشار گزارشی تحت عنوان "نقشه راه عملیاتی برای توسعه فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بین‌المللی: سناریوهای پسابرجام"، نسبت به طراحی یک برنامه عملیاتی منسجم برای توسعه فعالیت‌های تجاری کشور در بازه زمانی کوتاه مدت اقدام کرده است.

 این گزارش، با در نظر گرفتن شرایط جاری و آینده مذاکرات برجام، سناریوهایی که بر اساس نظر کارشناسان بیشترین احتمال وقوع را دارند، صورت‌بندی کرده است و بر اساس مطالعات و نظرسنجی از صاحبنظران این حوزه، اقدام به تعیین راهبرد در حوزه تجارت بین‌الملل، اولویت‌بندی اقلام کالایی و در نهایت اولویت‌بندی شرکای تجاری در هریک از سناریوهای مورد اشاره می‌نماید.

در این گزارش، به منظور تهیه یک برنامه عملیاتی برای توسعه تجاری کشور ، سعی شده است که در هر سناریو به سوالات زیر پاسخ داده شود:

1- اول آنکه چه راهبردی برای توسعه کشور باید مد نظر قرار گرفته شود؟ در این قسمت تلاش شد که بر مبنای تامین معیشت مردم و همچنین حفظ بنیه تولیدی کشور، راهبرد کلان تجاری انتخاب شود.

2-  در گام بعد این سوال مطرح است که با توجه به راهبردهای انتخاب شده چه کالاهایی باید در اولویت نظام تجاری کشور قرار داشته باشند؟ مشخص است که در بازه زمانی کوتاه مدت به دلایل مختلف کشور با محدودیت‌های بودجه‌ای و زمانی قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو می‌باشد. لذا در این بخش اولویت‌بندی نیازهای تجاری کشور  در هر سناریو مشخص می‌شود.

3- در ادامه این سوال پاسخ داده خواهد شد که با توجه اقلام کالایی که برای کشور دارای اولویت هستند، در هر سناریو چه کشورهایی بیشترین باید در اولویت نظام تجاری ایران قرار بگیرند؟ به عبارت دیگر چه کشورهایی با در نظر گرفتن محدودیت روابط سیاسی و اقتصادی کشور، بیشترین قابلیت‌ها را برای رفع نیازهای تجاری کشور خواهند داشت؟

به طور مشخص در این گزارش ضمن طراحی محتمل‌ترین سناریوهای موجود در مورد آینده برجام، راهبرد نظام تجاری کشور، اقلام کالایی  و شرکای تجاری دارای اولویت در هر کدام از سناریوهای طراحی شده به تفصیل مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهند گرفت.

چهارشنبه, 24 مرداد 1397 ساعت 11:53

آشنایی با کشور افغانستان

معرفی کشور افغانستان

قانون ثبت شرکت اتباع خارجی در افغانستان

مقررات مربوط به دریافت کارت بازرگانی در افغانستان

قانون سرمایه گذاری بخش خصوصی (داخلی و خارجی) در افغانستان

یکشنبه, 23 ارديبهشت 1397 ساعت 11:38

پتانسيل تجاري كشورهاي عضو اکو-افغانستان3

حجم کل تجارت افغانستان در سال 2012 برابر با 8437 میلیون دلار بوده است که از این رقم تنها 1610 میلیون دلار آن با منطقه اکو بوده که چیزی کمتر از 20 درصد می باشد.
آنچه مسلم است اینکه پتانسیل تجارت افغانستان (در بررسی ما پتانسیل واردات افغانستان از منطقه اکو) بیش از رقم محقق شده در سال 2012 می باشد. در این پژوهش، پتانسیل تجارت افغانستان از منطقه اکو در اقلام عمده وارداتی این کشور مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور، در هریک از این اقلام ارزش کل واردات افغانستان به تفکیک ارزش واردات این کشور از کشورهای عضو اکو و دیگر کشورهای جهان استخراج شده و در مقابل به ارزش صادرات دیگر کشورهای عضو اکو از این کالاها اشاره شده است.


تعداد کل مطالب: 1282

تعداد مطالب يک هفته گذشته: 3

تعداد مطالب امروز: 1
Don't have an account yet? Register Now!

Sign in to your account