معاونت مطالعات اقتصادی و آینده‌پژوهی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در راستای افزایش آگاهی فعالان بخش خصوصی به ویژه هیات نمایندگان محترم اتاق، اقدام به گردآوری و تنظیم نوشتار حاضر نموده است.در این نوشتار، بر اساس تازه‌ترین آمارهای اقتصادی منتخب و با تکیه بر منابع رسمی داخلی و خارجی نمایی از اقتصاد کشور به تصویر کشیده شده است که شامل موارد زیر است:
• تأمین مالی بانکی و حلقه مغفول‌مانده توسعه
• تأمین مالی؛ اقبال به ابزارهای بدهی برای تأمین مالی در بازار سرمایه
• ابزارهای نوین بازار سرمایه برای تأمین انرژی
• ابزارهای نوین بازار سرمایه برای تأمین مالی ارزی
• نفت در دوران ترامپ، سیاست‌ها و تأثیرات جهانی
• بازار گاز؛ استراتژی ترامپ برای تسلط بر بازارهای جهانی و مقابله با نفوذ روسیه
• سایه فشار حداکثری بر چالش‌های بازار کار ایران
• سیاست‌های تجاری ترامپ

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در راستای افزایش آگاهی فعالان بخش خصوصی به ویژه هیات نمایندگان محترم اتاق، اقدام به گردآوری و تنظیم نوشتار حاضر نموده است.در این نوشتار، بر اساس تازه‌ترین آمارهای اقتصادی منتخب و با تکیه بر منابع رسمی داخلی و خارجی نمایی از اقتصاد کشور به تصویر کشیده شده است که شامل موارد زیر است:
• صعود شاخص‌های قیمت؛ زنگ هشدار برای تولید، مصرف و تجارت
• شاخص آینده سبز؛ رقابت جهانی برای توسعه پایدار و اقتصاد سبز
• ایران در شاخص آینده سبز؛ بحران عملکرد در مسیر توسعه پایدار
• شاخص مدیران خرید؛سیگنال‌های رونق یا رکود اقتصادی
• رشد PMI در ایران؛ آیینه تمام‌نمای نبض تولید و تجارت
• تراز تجاری ایران؛ ثباتی در مرز بحران
• افزایش تجارت با همسایگان؛ فرصتی برای احیای تراز تجاری ایران
• عدم قطعیت و ابهامات چشم انداز تجارت جهانی
• عملکرد بخش واقعی اقتصاد در شش ماهه نخست 1403
• زنگ خطر سرمایه گذاری در کشور
• نتایج عملکردی سیاست قیمت‌گذاری دستوری

• سال 2025 به‌عنوان دوره تحول و عدم قطعیت قابل‌توجه در بخش‌های مختلف از جمله فناوری، تجارت، پایداری و ژئوپلیتیک معرفی شده است. کسب‌وکارها برای توسعه و موفقیت باید با این تحولات و تغییرات سریع سازگار شوند و از نوآوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (AI) برای حفظ مزیت رقابتی و عبور از چالش‌ها استفاده کنند.
• هوش مصنوعی یک نیروی متحول‌کننده در 2025 است که انتظار می‌رود عملیات تجاری، تعاملات با مشتری و فرایندهای تصمیم‌گیری را تغییر دهد. فضای کسب‌وکار با اتکا بر ظهور هوش مصنوعی عامل قادر به عملیات مستقل بوده و کارایی و اتوماسیون را افزایش می‌دهد، اما همچنین نگرانی‌هایی را در مورد استفاده و نظارت اخلاقی بر آن ایجاد می‌کند. فناوری بلاک‌چین برای رسیدگی به مسائل اعتماد و شفافیت مرتبط با هوش مصنوعی، تضمین امنیت و یکپارچگی داده‌ها بسیار مهم است.
• انتظار می‌رود روابط تجاری و سیاست‌ها در 2025 دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شود، از جمله اختلافات تجاری احتمالی و مذاکره مجدد در مورد توافق‌نامه‌های تجاری موجود. کسب‌وکارها باید زنجیره‌های تامین خود را تنوع دهند و راهبردهای انعطاف‌پذیری را برای کاهش تاثیر تعرفه‌ها و موانع تجاری اتخاذ کنند.
• پتانسیل افزایش تنش‌های تجاری و اقدامات حمایتی یک نگرانی قابل‌توجه است. شرکت‌ها باید استفاده از تجزیه‌وتحلیل داده‌های خرد و راهبردهای تجاری منعطف و سازگار را برای مدیریت موثر تغییرات و اختلالات در اولویت قرار دهند.
• پایداری در سال 2025 فقط یک گزینه تفننی نیست، بلکه یک الزام تجاری است. از شرکت‌ها انتظار می‌رود که تعهدات واضحی در قبال مسئولیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی نشان دهند در غیر این صورت از رقابت در بازار جهانی کنار خواهند رفت.
• تاکید فزاینده‌ای بر نیاز به اقدامات عملی و قابل‌اندازه‌گیری، در مقابل تعهدات ساده یا «سبزشویی» وجود دارد. شرکت‌ها باید با نظارت بر زنجیره‌های تامین، استفاده از هوش مصنوعی برای حفظ انرژی و گزارش شفاف‌تر در مورد اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی، به طور فعال به موضوع پایداری بپردازند.
• پیش‌بینی می‌شود در 2025 تنش‌های ژئوپلیتیک تشدید شود و بر روابط بین‌المللی و عملیات تجاری تأثیر بگذارد. کسب‌وکارها باید برای افزایش بی‌ثباتی آماده باشند و راهبردهایی را برای مدیریت ریسک‌های مرتبط با تعارضات، بی‌ثباتی سیاسی و تحریم‌ها اتخاذ کنند.
  • • • • شرکت‌ها تشویق می‌شوند تا برنامه‌های جامع مدیریت ریسک، از جمله عوامل سیاسی و اقتصادی، و مشارکت در فعالیت‌های مشترک برای تقویت انعطاف‌پذیری خود ایجاد کنند.

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در راستای افزایش آگاهی فعالان بخش خصوصی به ویژه هیات نمایندگان محترم اتاق، اقدام به گردآوری و تنظیم نوشتار حاضر نموده است.در این نوشتار، بر اساس تازه‌ترین آمارهای اقتصادی منتخب و با تکیه بر منابع رسمی داخلی و خارجی نمایی از اقتصاد کشور به تصویر کشیده شده است که شامل موارد زیر است:
• چالش‌ها و تحولات اقتصادی اخیر در منطقه
• بودجه 1404 در مسیر تحول یا تکرار
• رشد حقیقی محدود عملکرد درآمدهای مالیاتی
• تحقق مالیات در سایه بودجه
• استمرار روند افزایشی بدهی دولت به بخش خصوصی
• موزه‌ها؛ از رونق جهانی تا چالش‌های ایران
• موتور محرک اقتصاد گردشگری ترکیه
• کاهش سرعت تضعیف تراز تجاری

چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، نقش بسیار مهمی در تجارت بین‌المللی ایفا می‌کند. این کشور با سیاست‌های تجاری هوشمندانه، توسعه زیرساخت‌های گسترده و ایجاد زنجیره‌های تأمین پایدار، به‌سرعت به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان و واردکنندگان جهان تبدیل شده است. تجارت چین با دیگر کشورها نه تنها در حوزه محصولات صنعتی، بلکه در بخش‌های فناوری، انرژی و منابع معدنی نیز به طور گسترده‌ای گسترش یافته است. به‌واسطه موقعیت جغرافیایی و دسترسی به دریاها و بنادر بزرگ، چین توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یک مرکز تجاری جهانی تثبیت کند.
چین به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران، نقشی بی‌بدیل در روابط تجاری این دو کشور ایفا می‌کند. تجارت میان ایران و چین در سال‌های اخیر به‌طور مستمر روندی صعودی داشته است. این روابط عمدتاً بر اساس صادرات مواد خام و معدنی از سوی ایران و واردات کالاهای صنعتی و تکنولوژیک از سوی چین بنا شده است. در سال 2022، ارزش کل تجارت میان دو کشور به حدود 38 میلیارد دلار رسید که افزایشی 16 درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد. این رشد عمدتاً به دلیل افزایش واردات ایران از چین بوده که نشان‌دهنده وابستگی اقتصاد ایران به کالاها و محصولات چینی، به‌ویژه در حوزه‌های صنعتی و مصرفی است.

با توجه به نقش کلیدی قزاقستان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد آسیای مرکزی و جایگاه آن به‌عنوان فانوس دریایی توسعه در منطقه، ایران نمی‌تواند یک سیاست جامع برای آسیای مرکزی طراحی کند، مگر اینکه سیاستی روشن و استراتژیک در برابر قزاقستان اتخاذ نماید. موفقیت در تجارت با کشورهای آسیای مرکزی، مستلزم شناخت دقیق نیازها، پتانسیل‌ها و نقش‌آفرینی این کشورها در پروژه‌های منطقه‌ای نظیر «ابتکار کمربند و راه» چین است. بر این اساس، اتخاذ استراتژی‌هایی برای تقویت تعاملات تجاری و سیاسی، به‌ویژه با قزاقستان، و ایجاد چارچوب‌های جدید برای همکاری‌های اقتصادی، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
ایران با درک درست از پویایی‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی قزاقستان و تدوین سیاست‌های تجاری هوشمندانه و بلندمدت، می‌تواند از فرصت‌های نوظهور بهره‌برداری کند و نقش مؤثرتری در این منطقه ایفا نماید. در این راستا، سیاست‌گذاران ایرانی و فعالان تجاری باید به‌طور هماهنگ عمل کرده و ضمن تقویت همکاری‌های دوجانبه، به بهبود شبکه‌های ارتباطی و توسعه پیوندهای تجاری بلندمدت توجه کنند.

بررسی‌های این پژوهش نشان می‌دهد دلیل اصلی پائین بودن سهم ایران از واردات عمان، رقابت شدید در این بازار است. در این رقابت صادرکنندگان ایرانی در دو جنبه در حال رقابت هستند. رقابت اول با تامین‌کنندگان اصلی (تولیدکنندگان) محصولات غذایی است که عمدتاً از برترین کشورهای جهان محسوب می‌شوند. در این حوزه، تولیدکنندگان ایرانی باید بتوانند محصولاتی قابل رقابت با برترین محصولات جهان و با سطح استانداردهای بین‌المللی تولید کنند. جنبه دوم رقابت مربوط به توان رقابت‌پذیری کشور در سایر قسمت‌های زنجیره ارزش محصولات غذایی است که از جمله آن می‌توان به ارائه خدمات بازاریابی اشاره کرد. در بازاری که کشورهایی مانند امارات متحده عربی و برندهای جهانی به عنوان رقبای اصلی ایران فعالیت می‌کنند، دستیابی به سهم بازار قابل توجه بدون درنظرگرفتن ارزش افزوده صادراتی حاصل از تمرکز بر چنین فعالیت‌‎هایی غیرممکن خواهد بود. در این مسیر، اهمیت فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه نیز نباید نادیده انگاشته شود.

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در راستای افزایش آگاهی فعالان بخش خصوصی به ویژه هیات نمایندگان محترم اتاق، اقدام به گردآوری و تنظیم نوشتار حاضر نموده است.در این نوشتار، بر اساس تازه‌ترین آمارهای اقتصادی منتخب و با تکیه بر منابع رسمی داخلی و خارجی نمایی از اقتصاد کشور به تصویر کشیده شده است که شامل موارد زیر است:
• بهبود شکننده بخش حقیقی
• تقاضای داخلی در معرض رشد حقیقی منفی درآمد خانوارها
• صنعت پوشاک در معرض کاهش تقاضای داخلی
• ادامه تشدید کسری تراز تجاری غیر نفتی
• صادرات خدمات فنی مهندسی؛ از اوج تا لبه پرتگاه
• شکاف دسترسی به اینترنت
• نبض نوآوری در جهان؛ رقابت اقتصادها برای آینده فناورانه
• صنایع خلاق؛ پیشران اصلی اقتصاد جهانی در عصر دیجیتال

روابط تجاری ایران و ارمنستان می‌تواند با تمرکز بر شناسایی فرصت‌های جدید و بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی در تولیدات صنعتی و انرژی، به یک همکاری پایدار و استراتژیک تبدیل شود. ارمنستان به عنوان یکی از معدود مسیرهای ارتباطی ایران با اروپا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، می‌تواند دروازه‌ای برای گسترش تجارت ایران در منطقه باشد و از سوی دیگر، ایران نیز می‌تواند با تأمین نیازهای ارمنستان در زمینه‌های انرژی، ماشین‌آلات و کالاهای مصرفی، نقش پر رنگ‌تری در اقتصاد این کشور ایفا نماید. در این گزارش علاوه بر مروری بر وضعیت اقتصادی ارمنستان، به بررسی وضعیت تجارت ارمنستان با جهان و همچنین تعاملات تجاری ایران و ارمنستان نیز پرداخته و در انتها به فرصت‌های ایران در بازار ارمنستان اشاره شده است.

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در راستای افزایش آگاهی فعالان بخش خصوصی به ویژه هیات نمایندگان محترم اتاق، اقدام به گردآوری و تنظیم نوشتار حاضر نموده است.در این نوشتار، بر اساس تازه‌ترین آمارهای اقتصادی منتخب و با تکیه بر منابع رسمی داخلی و خارجی نمایی از اقتصاد کشور به تصویر کشیده شده است که شامل موارد زیر است:
• پشت پرده قیمت‌ها؛ از کالاهای وارداتی تا سفره مصرف‌کننده
• زنگ خطر برای شرکت‌های بورسی صنعتی و معدنی!
• تحریم‌ها؛ سفره‌های کوچک‌تر و معیشت دشوارتر
• جهش در تجارت؟
• آنچه بر صادرات فرش ایران گذشت
• رقابت تنگاتنگ در شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات
• حکمرانی هوش مصنوعی؛ نظارت در مسیر نوآوری