بررسی و شناسایی فرصت‌های صادراتی ایران به غنا
این گزارش با هدف تقویت تعاملات تجاری جمهوری اسلامی ایران با کشور غنا و شناسایی مسیرهای جدید برای افزایش صادرات و سرمایه‌گذاری تهیه شده است. غنا، کشوری در منطقه غرب قاره آفریقا با جمعیتی بالغ بر ۳۴.۱ میلیون نفر، دارای موقعیت استراتژیک در کرانه خلیج گینه و اقیانوس اطلس است که آن را به یک مرکز مهم برای حمل‌ونقل دریایی و تجارت در منطقه تبدیل کرده است. این کشور با ثبات سیاسی و منابع طبیعی غنی، به یکی از مقاصد اصلی سرمایه‌گذاری در آفریقا تبدیل شده است.
اقتصاد غنا به صادرات مواد خام اصلی مانند طلا، نفت خام و کاکائو وابسته است. با این حال، نیاز شدید به واردات کالاهای صنعتی، ماشین‌آلات و محصولات مصرفی، بازاری مستعد برای توسعه روابط تجاری با ایران ایجاد می‌کند. فرصت‌های صادراتی و سرمایه‌گذاری برای ایران در غنا شامل بخش‌های زیرساختی، خدمات فنی و مهندسی و همچنین صادرات محصولات پتروشیمی، دارو و مصالح ساختمانی است. با این حال، تجارت با غنا با چالش‌هایی مانند موانع بانکی و لجستیکی روبرو است. برای غلبه بر این چالش‌ها، پیشنهادهایی مانند تشکیل کارگروه ویژه تجاری، انعقاد توافق‌نامه‌های دوجانبه و ترویج تهاتر کالا و استفاده از ارزهای محلی ارائه شده است.
در مجموع، غنا تنها یک بازار مصرف نیست، بلکه با بهره‌گیری از موقعیت استراتژیک و شبکه ارتباطی توسعه‌یافته خود می‌تواند به عنوان دروازه‌ای راهبردی برای دسترسی به کشورهای محصور در خشکی مانند بورکینافاسو، مالی و نیجر مورد استفاده قرار گیرد. دلایل این امر عبارتند از:
- موقعیت جغرافیایی و دسترسی به اقیانوس اطلس: غنا با یک خط ساحلی طولانی و دو بندر اصلی «تِما» و «تاکورادی»، یک مرکز ترانزیتی مهم برای دسترسی به کشورهای شمال آفریقا محسوب می‌شود. این دسترسی لجستیکی، مزیت مهمی برای صادرات کالا به کل منطقه است.
- ثبات سیاسی و حکمرانی خوب: غنا به عنوان یک الگوی دموکراسی در غرب آفریقا، دارای یک محیط سیاسی باثبات و نهادهای قدرتمند است که به جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک می‌کند.
- بازار هدف جذاب: با توجه به نیازهای غنا، خدمات فنی و مهندسی، محصولات پتروشیمی و مصالح ساختمانی ایران می‌توانند تقاضای بالایی داشته باشند. همچنین، پتانسیل بالای غنا در کشاورزی و صنایع تبدیلی فرصت‌های سرمایه‌گذاری پرسودی را برای ایران فراهم می‌کند.
با توجه به نیازهای بازار غنا و پتانسیل‌های تولیدی ایران، فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیر قابل توجه است:
- کشاورزی و صنایع تبدیلی: غنا با زمین‌های حاصلخیز و نیروی کار فراوان، بستر مناسبی برای کشت فراسرزمینی محصولات استراتژیک مانند سویا و پالم است. همچنین، سرمایه‌گذاری در فرآوری محصولات کشاورزی برای تولید محصولاتی مانند روغن خوراکی از پالم، می‌تواند سودآور باشد.
- محصولات پتروشیمی و صنعتی: با توجه به نیاز غنا به توسعه زیرساخت‌ها، ایران می‌تواند در زمینه صادرات محصولاتی مانند قیر، مواد پلاستیکی و مواد شیمیایی که در ساخت‌وساز و صنایع استفاده می‌شوند، فعالیت کند.
- خدمات فنی و مهندسی: شرکتهای ایرانی می‌توانند در پروژه‌های عمرانی مانند ساخت جاده‌ها، نیروگاه‌ها و خطوط ریلی در غنا مشارکت کنند.
- دارو و تجهیزات پزشکی: با توجه به وابستگی غنا به واردات محصولات دارویی، ایران می‌تواند با صادرات داروهای ارزان‌قیمت و باکیفیت و همچنین تجهیزات پزشکی، سهم قابل توجهی از این بازار را به دست آورد.
تجارت با غنا با چالش‌هایی مانند موانع بانکی ناشی از تحریم‌ها، رقابت شدید با کشورهای دیگر و مشکلات لجستیکی روبرو است. برای غلبه بر این چالش‌ها، پیشنهادهای زیر مطرح می‌شود:
- انعقاد توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه: این توافق‌نامه‌ها می‌تواند به کاهش تعرفه‌ها و تسهیل فرآیندهای تجاری کمک کند.
- ترویج تهاتر کالا و استفاده از ارزهای ملی: این روش می‌تواند به حل مشکلات مربوط به انتقال ارز و تحریم‌ها کمک کند.
- فعال‌سازی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی: این کمیسیون می‌تواند به عنوان یک مرجع رسمی برای حل مشکلات و تسهیل روابط تجاری عمل کند.
اثر تحریم ها بر بخش خصوصی
تحریم اقتصادی همواره ابزاری برای فشار بر کشورهای دیگر بوده است که در سال‌های اخیر در دوره های جدید نیز کاربرد بیشتری یافته است. در بیشتر تعاریف ارائه شده برای تحریم اقتصادی، ایجاد مکانیسمی برای همسو کردن کشورهای هدف با خواسته های کشورهای اعمال کننده بوده است. در برخی از مطالعات بیان شده است که تحریم اقتصادی در واقع با هدف سیاسی اعمال می شود، به گونه ای که کشورهای اعمال کننده از برخی منافع تجاری و اقتصادی خود برای دستیابی به اهداف سیاسی چشم پوشی می کنند
.در این گزارش با هدف بررسی آثار تحریم های اقتصادی بر بخش خصوصی، ابتدا به بیان تاریخچه ای از تحریم های اعمال شده علیه کشور پرداخته می شود و سپس اثری که تحریم ها بر بخش خصوصی داشته و دارند، بیان خواهد شد
.اعمال تحریم‌های اقتصادی همزمان با عوامل گوناگونی مانند توانایی بالقوه نهادهای اقتصادی و ... می تواند تأثیرات متفاوتی بر اقتصاد داشته باشد
اولویت های همکاری اقتصادی - تجاری با ژاپن
تهیه گزارش "اولویت های همکاری اقتصادی-تجاری با ژاپن" به درخواست معاونت اقتصادی اتاق تهیه شد. این گزارش که 90% آن تکمیل شده است مبتنی بر چهار فصل می باشد. در فصل اول، نگاهی اجمالی به اقتصاد ژاپن با توجه به شاخص های عمده اقتصادی (تولید ناخالص داخلی، ارزش افزوده بخش ها و ...) و شاخص رقابت پذیری این کشور صورت گرفته است.
در فصل دوم، به بخش های اقتصادی دارای پتانسیل ژاپن در سطح بین المللی، بر اساس شاخص مزیت رقابتی آشکار شده و دیگر منابع بین المللی پرداخته شده است. این بخش ها شامل صنعت اتومبیل، هواپیما و تجهیزات حمل و نقل، ماشین آلات، کامپوتر، ابزار نوری (اپتیکی) و الکترونیکی، دستگاه ها و تجهیزات مخابرات، مواد و محصولات شیمیایی، آهن و فولاد، صنعت رباتیک، صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات، فناوری های بر هم زننده، تحقیق و توسعه و بسته مالکیت فکری می باشد.
در فصل سوم، شرکت های بزرگ و مطرح در رتبه بندی شرکت های بزرگ دنیا از نظر ارزش بورسی و میزان فروش، بر اساس سایت های Fortune یا Forbes فهرست شده اند.
در فصل آخر نیز، ابتدا اولویت های سرمایه گذاری ایران بر اساس فهرست وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان خواهد شد و سپس بخش های مزیت دار ژاپن بر اساس آنچه گفته شد استخراج می گردد. بعد از این دوقسمت رشته های فعالیت اقتصادی فعالان اتاق بازرگانی ایرانی و تطابق مزیت های ژاپن در آنها و در نهایت ترکیب اولویت های کشور و رشته های اصلی فعالیت های اقتصادی بازرگانان با مزیت های ژاپن صورت گرفته و همچنین به مواردی که ژاپن در آنها دارای اولویت است ولیکن در فهرست وزارت صمت و فعالیت های اقتصادی بازرگانان جای ندارد اشاره (در متن گزارش توضیح کامل دارد) و پیشنهاداتی عرضه شده اشت.
استفاده مطالب این گزارش بدون دخل و تصرف و با ذکر منبع بلا مانع می باشد.
اولویت های همکاری اقتصادی - تجاری با لهستان
گزارش "اولویت های همکاری اقتصادی-تجاری با لهستان" به درخواست معاونت اقتصادی اتاق در اردیبهشت ماه 1395 تهیه گردید. این گزارش مبتنی بر چهار فصل می باشد. در فصل اول، نگاهی اجمالی به اقتصاد لهستان با توجه به شاخص های عمده اقتصادی (تولید ناخالص داخلی، ارزش افزوده بخشها و ...)، شاخص رقابت پذیری، و نکات برجسته این کشور بر اساس آمار بانک جهانی، اطلاعات منتشره توسز سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، وزارت کشاورزی و توسعه روستایی لهستان، گزارش واحد نوآوری Scoreboard و ... صورت گرفته است.
در فصل دوم، به بخش های اقتصادی دارای پتانسیل لهستان در سطح بین المللی، بر اساس شاخص مزیت رقابتی آشکار شده و آمار مرتبط با صادرات و واردات مرکز جهانی تجارت (ITC) پرداخته شده است. این بخش ها شامل صنایع غذایی و دخانیات، انواع صندلی و مبلمان، چوب و کاغذ، لاستیک و پلاستیک، استخراج معادن و فرآورده های معدنی، تجهیزات برقی و الکترونیکی، وسایل نقلیه زمینی و آبی و ماشین آلات بوده است.
در فصل سوم، شرکت های بزرگ و مطرح در رتبه بندی شرکتهای بزرگ دنیا از نظر ارزش بورسی و میزان فروش، بر اساس سایت Forbes فهرست شده اند.
در فصل آخر، ابتدا اولویت های سرمایه گذاری ایران بر اساس فهرست وزارت صمت در شهریور 94 عنوان و سپس بخش های مزیت دار لهستان بر اساس آنچه گفته شد استخراج گردیده است، سپس ترکیب اولویت های کشور و مزیت های لهستان صورت گرفته و پیشنهاداتی عرضه شده است.
استفاده مطالب این گزارش بدون دخل و تصرف و با ذکر منبع بلا مانع می باشد.
اولویت های همکاری اقتصادی - تجاری با فنلاند
کشور فنلاند در زمينه هاي مرتبط با تحقيقات و توسعه و سرمايه انساني از جمله كشورهاي پيشتاز در اروپاست. همچنين از نظر شاخص ادراك فساد دومين كشور با كمترين فساد در جهان است. فنلاند در گزارش رقابت پذيري جهاني رتبه 8، گزارش جهاني رقابت پذيري سفر و گردشگري رتبه 22 ، گزارش جهاني فناوري اطلاعات رتبه 2 و بر اساس شاخص رقابت پذيري صنعتي رتبه 20 را دارد. بر مبناي آنچه تاكنون از بررسي ظرفيت هاي اقتصادي فنلاند به دست آمد، اين كشور در زمينه صنايع كاغذ، پتروشيمي، ماشين آلات، محصولات فلزي، چوب و محصولات چوبي، فلزات اساسي و تجهيزات الكتريكي داراي مزيت نسبي آشكار شده بالاتر از يك است. مزيت هاي اين كشور در صنايع مذكور مي توانند معيارهايي براي معرفي زمينه هاي همكاري ميان ايران و فنلاند قرار گيرند.
استفاده مطالب این گزارش بدون دخل و تصرف و با ذکر منبع بلا مانع می باشد.