این گزارش با هدف تقویت تعاملات تجاری جمهوری اسلامی ایران با کشور غنا و شناسایی مسیرهای جدید برای افزایش صادرات و سرمایه‌گذاری تهیه شده است. غنا، کشوری در منطقه غرب قاره آفریقا با جمعیتی بالغ بر ۳۴.۱ میلیون نفر، دارای موقعیت استراتژیک در کرانه خلیج گینه و اقیانوس اطلس است که آن را به یک مرکز مهم برای حمل‌ونقل دریایی و تجارت در منطقه تبدیل کرده است. این کشور با ثبات سیاسی و منابع طبیعی غنی، به یکی از مقاصد اصلی سرمایه‌گذاری در آفریقا تبدیل شده است.
اقتصاد غنا به صادرات مواد خام اصلی مانند طلا، نفت خام و کاکائو وابسته است. با این حال، نیاز شدید به واردات کالاهای صنعتی، ماشین‌آلات و محصولات مصرفی، بازاری مستعد برای توسعه روابط تجاری با ایران ایجاد می‌کند. فرصت‌های صادراتی و سرمایه‌گذاری برای ایران در غنا شامل بخش‌های زیرساختی، خدمات فنی و مهندسی و همچنین صادرات محصولات پتروشیمی، دارو و مصالح ساختمانی است. با این حال، تجارت با غنا با چالش‌هایی مانند موانع بانکی و لجستیکی روبرو است. برای غلبه بر این چالش‌ها، پیشنهادهایی مانند تشکیل کارگروه ویژه تجاری، انعقاد توافق‌نامه‌های دوجانبه و ترویج تهاتر کالا و استفاده از ارزهای محلی ارائه شده است.
در مجموع، غنا تنها یک بازار مصرف نیست، بلکه با بهره‌گیری از موقعیت استراتژیک و شبکه ارتباطی توسعه‌یافته خود می‌تواند به عنوان دروازه‌ای راهبردی برای دسترسی به کشورهای محصور در خشکی مانند بورکینافاسو، مالی و نیجر مورد استفاده قرار گیرد. دلایل این امر عبارتند از:
- موقعیت جغرافیایی و دسترسی به اقیانوس اطلس: غنا با یک خط ساحلی طولانی و دو بندر اصلی «تِما» و «تاکورادی»، یک مرکز ترانزیتی مهم برای دسترسی به کشورهای شمال آفریقا محسوب می‌شود. این دسترسی لجستیکی، مزیت مهمی برای صادرات کالا به کل منطقه است.
- ثبات سیاسی و حکمرانی خوب: غنا به عنوان یک الگوی دموکراسی در غرب آفریقا، دارای یک محیط سیاسی باثبات و نهادهای قدرتمند است که به جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک می‌کند.
- بازار هدف جذاب: با توجه به نیازهای غنا، خدمات فنی و مهندسی، محصولات پتروشیمی و مصالح ساختمانی ایران می‌توانند تقاضای بالایی داشته باشند. همچنین، پتانسیل بالای غنا در کشاورزی و صنایع تبدیلی فرصت‌های سرمایه‌گذاری پرسودی را برای ایران فراهم می‌کند.
با توجه به نیازهای بازار غنا و پتانسیل‌های تولیدی ایران، فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیر قابل توجه است:
- کشاورزی و صنایع تبدیلی: غنا با زمین‌های حاصلخیز و نیروی کار فراوان، بستر مناسبی برای کشت فراسرزمینی محصولات استراتژیک مانند سویا و پالم است. همچنین، سرمایه‌گذاری در فرآوری محصولات کشاورزی برای تولید محصولاتی مانند روغن خوراکی از پالم، می‌تواند سودآور باشد.
- محصولات پتروشیمی و صنعتی: با توجه به نیاز غنا به توسعه زیرساخت‌ها، ایران می‌تواند در زمینه صادرات محصولاتی مانند قیر، مواد پلاستیکی و مواد شیمیایی که در ساخت‌وساز و صنایع استفاده می‌شوند، فعالیت کند.
- خدمات فنی و مهندسی: شرکت‌های ایرانی می‌توانند در پروژه‌های عمرانی مانند ساخت جاده‌ها، نیروگاه‌ها و خطوط ریلی در غنا مشارکت کنند.
- دارو و تجهیزات پزشکی: با توجه به وابستگی غنا به واردات محصولات دارویی، ایران می‌تواند با صادرات داروهای ارزان‌قیمت و باکیفیت و همچنین تجهیزات پزشکی، سهم قابل توجهی از این بازار را به دست آورد.
تجارت با غنا با چالش‌هایی مانند موانع بانکی ناشی از تحریم‌ها، رقابت شدید با کشورهای دیگر و مشکلات لجستیکی روبرو است. برای غلبه بر این چالش‌ها، پیشنهادهای زیر مطرح می‌شود:
- انعقاد توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه: این توافق‌نامه‌ها می‌تواند به کاهش تعرفه‌ها و تسهیل فرآیندهای تجاری کمک کند.
- ترویج تهاتر کالا و استفاده از ارزهای ملی: این روش می‌تواند به حل مشکلات مربوط به انتقال ارز و تحریم‌ها کمک کند.
- فعال‌سازی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی: این کمیسیون می‌تواند به عنوان یک مرجع رسمی برای حل مشکلات و تسهیل روابط تجاری عمل کند.