خلاصه مدیریتی
از ميان خدماتي كه اتاق بايد به جامعه كسب وكار ارائه دهد، خدماتي كه به شركتهاي كوچك و متوسط ارتباط مي يابد، از اهميت ويژه اي برخوردار است. توسعه و افزايش توان كسب وكارهاي كوچك از جنبه هاي مهم توسعه اقتصادي در بيش از دو دهه بوده است. بنابراين، اتاقها بايد به گونه اي ظرفيتهاي خود را توسعه دهند كه بتوانند در زمينه توسعه محصول، فناوري، سرمايه گذاري و بازاريابي به شركتهاي كوچك و متوسط مشاوره دهند. از سوي ديگر، شركتهاي كوچك و متوسط براي رقابت با محصولات در بازارهاي ملي و بين المللي به دريافت مشاوره از اتاق نياز دارند.
ارائه خدمات مشاوره در ارتباط با كسب وكارها در بسياري از اتاقها، معمول است، اما در پاره اي از مواقع، نياز فعالان اقتصادي از خدمات مشاوره عادي فراتر ميرود و خواهان دريافت مشاوره هاي تخصصی ميگردند. اتاق در صورت ارائه خدمات مشاوره تخصصي ميتواند از متقاضيان هزينه مطالبه نمايد. برخی از اتاقها در دنیا خدمات مشاوره تخصصی به اعضای خود ارائه میدهند که از جمله میتوان به اتاقهای آلمان، ترکیه، فرانسه، اتریش و اتاق اصفهان در ایران اشاره کرد.
اتاق حرفه ها و مهارتهای صنعتی در آلمان طیف وسیعی از خدمات مشاوره را ارائه میدهد. به طور مثال در سال 2009، 53 اتاق حرفه و مهارتهای صنعتی موجود در این کشور حدود 850 مشاور فنی و بازرگانی را استخدام کرد که این پروژه از سوی دولت تامین مالی شد. لازم به ذکر است که خدمات مشاوره ارائه شده توسط اتاق در واقع یک مشاوره ابتدایی محسوب شده که نباید از سقف ساعتی معین، تجاوز نمایند. بعد از این مرحله مراجعین به خدمات مشاوره ارائه شده در خارج از اتاق ارجاع داده میشوند. اولین مشاوره انجام شده توسط اتاق حرفه ها و مهارتهای صنعتی معمولا به صورت رایگان است.
در ترکیه، اتاق استانبول به سرمایه گذاران خارجی برای آشنایی با فرآیندهای تاسیس شرکت در ترکیه مشاوره میدهد. برای کمک به سرمایه گذاری مستقیم خارجی، این اتاق مرکز مشاوره سرمایه گذاری را ایجاد نموده که وظیفه آن دسترسی به اطلاعات و خدمات، تسریع در فرآیند ثبت شرکت و تکمیل فرآیند مذکوراست. علاوه بر موارد فوق الذکر در اتاق استانبول، برخی شرکتهای تخصصی مشاوره هم با اتاقهای بازرگانی در ترکیه همکاری می کنند. به طور مثال شرکت FMConsulting یک شرکت خدماتی مشاوره است که در استانبول مستقر میباشد. این شرکت در سال 1999 تاسیس و اکنون یکی از باسابقه ترین شرکتهای مشاوره از این نوع در ترکیه است.
مهمترین نوع مشاوره در اتاقهای بازرگانی در اتریش مشاوره کشاورزی است که توسط اتاق کشاورزی این کشور ارائه میشود. در واقع مشاوره کشاورزی در اتریش از روش مشاوره "دانش کشاورزی و سیستم اطلاعات" (AKIS) در اروپا پیروی میکند. اتاقهای کشاورزی 9 گانه اتریش (9 اتاق استانی) ستون اصلی برنامه AKIS در این کشور میباشند چرا که حدود 75 درصد از خدمات ارائه شده توسط این برنامه را اتاق با همکاری موسسات آموزشی خود انجام میدهد. خدمات فوق الذکر از منابع گوناگونی تامین مالی میشود. بخش قابل توجهی از بودجه توسط منابع دولتی تامین میشود که هزینه های حق عضویت و کمکهای اعضا آن را تکمیل میکند. خدمات اولیه مشاوره معمولا به صورت رایگان ارائه میشود که از طریق یارانه دولتی تامین مالی و برای برخی مشاوره های تخصصی هزینه دریافت میشود.
اتاق بازرگانی و صنایع فرانسه حدود 2000 مشاور را در زمینه های فنی، علمی و مدیریتی یا مسائل سازمانی استخدام کرده است. به عنوان یک خدمت مخصوص برای بنگاههای نوظهور، هر اتاق یک مرکز تجاری ارائه خدمات را ایجاد کرده که از بنگاههای نوظهور از طریق ارائه مشاوره و ایجاد تسهیل در تشریفات حقوقی (به طور مثال ثبت در مرکز ثبت تجاری) مربوطه حمایت می کند. از سوی دیگر اتاق کشاورزی فرانسه هم مانند اتریش از برنامه "دانش کشاورزی و سیستم اطلاعات" در اروپا پیروی کرده و این پروژه از سوی دولت تامین مالی میشود. منابع مالی دولتی که برای خدمات مشاوره کشاورزی استفاده میشود در قالب صندوقی تحت عنوان "صندوق ملی توسعه کشاورزی" ارائه میگردد و توزیع این منابع به طور عمده به موسسات تحقیقاتی اختصاص مییابد و اتاق کشاورزی واسطه میان دولت و اتحادیه های کارگری است.
در ایران نیز اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان در قالب همکاری مشترک با سازمان یونیدو اقدام به تاسیس مرکز مبادلات پیمانکاری فرعی اصفهان با نام تجاری "مپفا" نموده است که این مرکز برنامه دارد به کلیه شرکتها، کارگاهها و صنایع واجد شرایط، در راستای موفقیت در پروژه های پیمانکاری محلی، ملی و به ویژه بین المللی، خدمات ارائه دهد. از جمله خدمات این مرکز ارائه مشاوره های تخصصی به اعضا و راهاندازی کلینیکهای صنعتی است.