مرکز پژوهش های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
در سی و هفتمین گزارش از این سلسله گزارش ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیشبینی های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ ترین نهادهای اقتصادی بین المللی، در قالب داده های تازه مورد واکاوی قرار گرفته اند.
در بخش تحولات جهان، بسته تحریمی جدید اتحادیه اروپا علیه روسیه ارائه شد که این بسته طلای روسیه را هدف قرار می دهد، محدودیت های تجاری بیشتری را بر صادرات ماشین‌آلات اعمال می کند و بیش از 50 فرد و نهاد را به لیست تحریم ها اضافه می کند. در مورد طلا، این پیشنهاد، واردات، خرید یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم طلای منشأ روسیه، صادر شده از روسیه پس از لازم الاجرا شدن این تحریم ها را ممنوع می کند. در مقابل روسیه نیز از اهرم گاز در مقابل این اتحادیه استفاده می کند. قطع احتمالی جریان گاز روسیه به اروپا از مهم ترین ریسک ها در اقتصاد سیاسی بین‌الملل کنونی است. وقوع چنین سناریویی در زمستان پیش رو به طور فزاینده ای رهبران اتحادیه را نگران می کند. کشورهای اروپایی در صورت توقف کامل جریان گاز روسیه یا تمدید قطعی برنامه‌ریزی شده در خط لوله نورد استریم 1، برنامه هایی را برای مدیریت عرضه گاز و حتی سهمیه بندی انرژی در دست اجرا دارند. از سوی دیگر وزیر صنعت و تجارت روسیه در جلسه دومای دولتی، اعلام کرد که این کشور باید سیاست اقتصادی خود را بر اولویت دادن به نیازهای داخلی متمرکز کند. او تأکید کرد که برای دستیابی به این هدف، روسیه باید سیاست صنعتی خود را اصلاح کند. در این راستا لازم است سیاست صنعتی بازار محور به سیاست تضمین حاکمیت تکنولوژیک تبدیل شده و ماشین‌آلات و تجهیزات وارداتی باید به تدریج با نسخه های روسی جایگزین شوند.
مهمترین رویداد در منطقه در این هفته سفر بایدن به عربستان بود. این سفر عمدتاً از زاویه تنش های ژئوپلیتیک و نیز نقش عربستان در امنیت انرژی جهانی مورد بررسی قرار گرفت. اما این سفر نتایج اقتصادی دیگری نیز داشت از جمله حضور عربستان در طرح کلان موسوم به مشارکت برای زیرساخت و سرمایه‌گذاری جهانی و گسترش همکاری در زمینه هایی نظیر فناوری 5G/6G، امنیت انرژی، انرژی های پاک و صنعت فضایی. بایدن در این سفر همچنین در پی پیوند زدن اسرائیل به اقتصادهای منطقه بود. در این سفر، مجموعه اقتصادی جدیدی با مشارکت آمریکا، هند، اسرائیل و امارات عربی متحده شکل گرفت و دستور کارهایی برای پیشبرد همگرایی اقتصادی میان اعضا تعیین شد. تلاش امارات و ترکیه برای شکل‌دهی به مشارکت جامع اقتصادی، کوشش پاکستان برای الحاق ترکیه به کریدور اقتصادی چین - پاکستان و موافقت صندوق بین‌المللی پول با تقاضای پاکستان برای دریافت وامی جدید از دیگر تحولات منطقه بود.
داده های تازه نیز نشان می دهد که مازاد تجاری چین رکورد زد. داده‌های جدید گمرک نشان می دهد که صادرات این کشور در ماه ژوئن نسبت به مدت مشابه سال گذشته 17.9 درصد افزایش یافته و به 331.2 میلیارد دلار رسیده است. در این مدت واردات تنها 1 درصد افزایش یافت و به 233.3 میلیارد دلار رسید که باعث افزایش 90 درصدی مازاد تجاری نسبت به سال گذشته شد. اروپا نیز برای اولین بار در شش سال گذشته از آسیا پیشی گرفته و به بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت آمریکا تبدیل شده است. این تغییر می تواند نشانه ای از همپوشانی فزاینده ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک اروپا و آمریکا باشد.