مرکز پژوهش های اتاق ایران می کوشد در قالب سلسله گزارش هایی، سیاست تجاری کشورهای همسایه ایران را با توجه به اسناد بالادستی آنان مورد بررسی قرار دهد. گزارش "سیاست تجاری قطر" ضمن تمرکز بر واکاوی استراتژیهای توسعه و اسناد سیاست تجاری این کشور میکوشد روابط تجاری ایران و قطر را مورد بررسی قرار داده و در نهایت پیشنهادات سیاستگذارانه ارائه نماید. به این منظور، این پژوهش موارد زیر را بهعنوان توصیههای عملی پیشنهاد میکند:
- سیاست متنوعسازی اقتصادی در قطر به شکل جدی پیگیری میشود؛ این سیاست با توجه به محدودیتهای جمعیتی قطر فرصت مناسبی برای همکاری دو کشور در زمینههایی همچون ایجاد شهرکهای صنعتی مشترک در سواحل جنوبی ایران را فراهم کرده است. چنین شهرکهایی میتواند بستر مناسبی برای همافزایی سرمایه قطری و نیروی کار ایرانی فراهم کند. با توجه به دانش انباشته شده در ایران و در دسترس بودن نیروی کار متخصص و ماهر در کشور، این همکاریها میتواند در زمینه تولید محصولات با ارزش افزوده بالا نیز توسعه یابد.
- پتانسیل ترانزیتی ایران، با توجه به ماهیت روابط ترکیه –قطر برای هر دو کشور جذابیت دارد؛ انعقاد تفاهمنامه سهجانبه، در کنار توسعۀ ظرفیت ترانزیتی ایران در زمینه حملونقل ریلی و دریایی در این زمینه راهگشا خواهد بود. دستکم در توسعۀ ظرفیت بندرگاهی و کشتیرانی بنادر بوشهر و دیر جذابیتهای بالایی برای سرمایه قطری دارد تا از این طریق سواحل استان بوشهر به یک پل تجاری برای ترکیه و قطر تبدیل شود. در این زمینه باید در نظر داشت تکمیل برنامههای اتصال راهاهن سراسری ترکیه به عراق، مزیت ترانزیتی ایران را از بین خواهد برد.
- با توجه به عضویت قطر در سازوکارهای اقتصادی و تجاری منطقهای و بینالمللی و امکان مالکیت بر سرمایهگذاری تا 100 درصد، این کشور میتواند به محلی برای تولید کالاهای ایرانی به طور مشترک تبدیل شود؛ چنین محصولاتی از قید و بند تحریمها رها خواهد بود و به بازار کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس دسترسی خواهد داشت.
- با توجه به اینکه ناآشنایی بازرگانان قطری با تنوع و کیفیت محصولات ایرانی یکی از موانع توسعه روابط تجاری دو کشور محسوب میشود، برگزاری نمایشگاهها در قطر و دعوت از بازرگانان قطری برای بازدید از مراکز صنعتی ایران از سوی بخش خصوصی میتواند در حل این مشکل موثر باشد.
- با توجه به نرخ بیکاری بالا به ویژه در میان تحصیلکردگان ایرانی از یک سو و تلاش قطر برای بازنگری رویههای جذب نیروی کار و تمرکز بر ورود نیروی کار ماهر به این کشور از سوی دیگر، این مسیر میتواند از جمله راهکارهای توسعه روابط اقتصادی و اجتماعی دو کشور باشد؛ با توجه به ضرورت حفظ و شأن اتباع ایرانی، این مورد باید با نظارت سفارت ایران در دوحه و در پی توافقات مشخص بین دو دولت انجام شود.
- ابتکارهای قطر برای رفع برخی اختلافهای سیاسی و اقتصادی میان ایران و ایالات متحده، به ویژه در حوزۀ انتقال داراییهای مسدود شدۀ ایران در کشورهای دیگر از طریق قطر، در صورت تحقق میتواند نه تنها راهی برای حل مشکلات عمیق اقتصادی کشور و تأمین نیازهای کشور، بلکه سرآغاز فصلی جدید در روابط اقتصادی دوجانبۀ ایران و قطر باشد.