مطالعات امکان سنجی مقدماتی اقامتگاه بومگردی
صنعت گردشگری یکی از صنایع پردرآمد و اشتغالزا در جامعه امروزی میباشد که بخش عمدهای از اشتغال جهان را به خود اختصاص داده است. کشور ایران به عنوان کشوری با تمدن و فرهنگ کهن و با توجه به داشتن جاذبه های گردشگری فراوان میتواند نقش بسزایی را در این زمينه ایفا کند این صنعت با بخشهای مختلف اقتصاد به طور مستقيم و غيرمستقيم در تعامل قرار دارد و با داشتن اثرات مثبت عميق و متقابل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از بخش های حائز اهميت به شمار میرود. گردشگری فرصتهای بسياری را برای کسب وکارهای کوچک خانوادگی ایجاد میکند که بيشتر آنها، روابط مستقيم و متقابل ميزبان و مهمان را در خانه و املاك خانواده گردشگرپذیر در بردارند. این حضور و مشارکت از سوی خانواده، برای تجربه و رضایت گردشگر و همچنين برای توسعه پایدار مقصد و جامعه محلی، امری بسيار حياتی است. یکی از کسب وکارهای کوچک گردشگری که از سال 1994ميلادی به جهانيان معرفی شده و در چند سال گذشته در ایران به شدت درحال توسعه است، ایجاد و توسعه اقامتگاه های بومگردی است. کشور ایران سرزمينی با پيشينه ای 2500 ساله است که سراسر آن سرشار از آثار فرهنگی و تاریخی و با اقوامی اصيل و با فرهنگ های متفاوت میباشد. بدیهی است که دیدن آثار و جذابيت های گردشگری نياز به ایجاد حمایت و ایجاد زیرساختهای مناسب برای این امر است و ایجاد اقامتگاه های بومگردی نقشی تسهيل کننده برای گردشگران داشته و کمک به ایجاد اشتغال و اقدامی در جهت توسعه پایدار روستایی خواهد بود
بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی پایین رفتن سطح آب زیرزمینی و اثرات آن بر سرمایه گذاری و تولید زیربخش زراعی (مطالعه موردی: دشت ابهر (استان زنجان))
استخراج آبهای زیرزمینی، تحولات بزرگ اجتماعی و اقتصادی را در کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده وتوسعه زمینهای زیرکشت آبی،نقش مهمی درحداقل کردن سوء تغذیه و فقر در میان کسانی که در فقر زندگی میکردند، را ایفا نموده است. اما، با افزایش تقاضا جهت استخراج منابع آبی زیرزمینی، این منابع کاهش شدیدی داشته است که باعث بوجود آمدن مشکلات مختلفی در حال و آینده خواهد گردید.
بدلیل ماهیت چند وجهی و بین رشتهای بودن مسائل و مشکلات مربوط به منابع آب زیرزمینی، ضروری است جنبههای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حاصل از مشکلات مذکور در یک چارچوب علمی-تحلیلی بهطور همزمان مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند تا از این طریق عکسالعمل ذینفعان و تغييرات شاخصهاي كنترلي (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) نسبت به چالشها و مشکلات بوجود آمده در زمینه منابع آب مورد شناسایی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محيطزيستی افت سطح آب زيرزمينی در دشت ابهر، استان زنجان، بوده است.این دشت در بین دشتهای موجود در استان زنجان بیشترین کسری مخزن (6/38 میلیون مترمکعب) را دارا میباشد. بهطوریکه منابع آب زیرزمینی در این دشت طی 22 سال گذشته حدود20 متر افت داشته که بین دشتهای استان بالاترین مقدار بوده است.
بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی پایین رفتن سطح آب زیرزمینی و اثرات آن بر سرمایه گذاری و تولید بخش کشاورزی (زراعی) (مطالعه موردی: دشت کبودرآهنگ استان همدان)
یکی از دشت های بحرانی کشور دشت کبودرآهنگ، استان همدان میباشد که منابع آب زیرزمینی آن با بحران جدی مواجه است. این دشت در بین دشت های موجود در استان همدان دارای بیشترین کسری مخزن (15/80 میلیون مترمکعب) میباشد. سطح آب زيرزميني در محدوده آبخوان اصلي از سال 1367 تا 1392، 24/42 متر افت کلي داشته است. به عبارت دیگر متوسط افت معادل 69/1 متر در سال میباشد. همچنین تراکم جمعیتی بالا در این دشت سبب بهره برداریهای بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی این منطقه گردیده است. این مسئله سبب کاهش آبدهی، کفشکنی و حفاری سنگ بستر در برخی از چاههای آب منطقه گشته و در نتیجه فروچاله های بزرگ و کوچک در مجاورت این چاه ها بوجود آمده است که ضمن خسارت به زمین های کشاورزی و تهدید نیروگاه برق و دیگر تأسیسات، موجب نگرانی ساکنان منطقه و مسئولان استان شده است. بنابراین هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محيطزيستی افت سطح آب زيرزمينی در دشت کبودرآهنگ استان همدان میباشد.
بررسي آثار اقتصادي،اجتماعي و زيست محيطي پايين رفتن سفره آب زير زميني و اثرات آن بر سرمايه گذاري و توليد بخش خصوصي در دشت سروستان فارس
در حالي كه 60 درصد محصولات كشاورزي در جهان از اراضي ديم به دست ميآيد، در ايران فقط 8 درصد از مواد خام زراعي و باغي در اراضي ديم توليد ميشود. آمار مذكور بيانگر وابستگي شديد توليدات كشاورزي به منابع آب ميباشد. در ميان عوامل توليد كشاورزي، آب حائز اهميت فراواني ميباشد. زيرا با توجه به شرايط اقليمي، محدوديت منابع آب و محدوديت اراضي داراي پتانسيل كشت ديم، مديريت تأمين (عرضه) و مصرف (تقاضاي) آب نقش اساسي در استمرار توليد محصولات كشاورزي و پايداري درآمد کشاورزان به عهده دارد. در چنين شرايطي علاوه بر مهارت و دقت و اتخاذ تدابير لازم در تأمين و انتقال آب، چگونگي كاربرد و مصرف آن نيز (مديريت تقاضاي آن)، اهميت و ضرورت بيشتري دارد. از حدود 88 ميليارد مترمکعب آب مصرفي بخش کشاورزي نزديک به 53 درصد آن از منابع آب هاي زيرزميني و عمدتا چاه تأمين ميگردد. در اين رابطه استفاده بي رويه از منابع آب زيرزميني در بسياري از استان هاي كشور و به ويژه استان فارس سبب گرديده كه سطح آب زيرزميني در بسياري از دشت هاي استان فارس با استمرار افت مواجه گرديده و کيفيت آب برداشتي نيز کاهش يافته و درنتيجه اين دشت ها در وضعيت بحراني قرار گيرند. براساس آمار وزارت نيرو متوسط سهم برداشت از منابع آب زيرزميني نسبت به كل منابع آبي در كل كشور برابر با 55 درصد و اين سهم در استان فارس برابر با 75 درصد ميباشد. در نتيجه ميتوان گفت كه ابعاد مسئله در استان فارس در مقايسه با ساير نقاط كشور گسترده تر ميباشد. در اين ميان وضعيت منابع آبي در برخي از دشتها از جمله دشت سروستان (دشت مورد مطالعه در این تحقیق) سبب گرديده كه اينگونه دشتها از سوي سازمان آب منطقهاي در گروه ممنوعه قرار گرفته و علاوه بر اينکه حفر چاه هاي جديد ممنوع گردد، براي برداشت از چاه آبي موجود نيز محدوديت هايي ايجاد گردد.
بررسي آثار اقتصادي،اجتماعي و زيست محيطي پايين رفتن سفره آب زير زميني و اثرات آن بر سرمايه گذاري و توليد بخش خصوصي در دشت داراب
استفاده بي رويه از منابع آب زيرزميني در بسياري از استانهاي كشور و به ويژه استان فارس سبب گرديده كه سطح آب زيرزميني در بسياري از دشت هاي استان فارس با استمرار افت مواجه گرديده و کيفيت آب برداشتي نيز کاهش يافته و درنتيجه اين دشت ها در وضعيت بحراني قرار گيرند. براساس آمار وزارت نيرو متوسط سهم برداشت از منابع آب زيرزميني نسبت به كل منابع آبي در كل كشور برابر با 55 درصد و اين سهم در استان فارس برابر با 75 درصد ميباشد. در نتيجه ميتوان گفت كه ابعاد مسئله در استان فارس در مقايسه با ساير نقاط كشور گسترده تر ميباشد. در اين ميان وضعيت منابع آبي در برخي از دشتها از جمله دشت داراب (دشت مورد مطالعه در این تحقیق) سبب گرديده كه اينگونه دشت ها از سوي سازمان آب منطقه اي در گروه ممنوعه قرار گرفته و علاوه بر اينکه حفر چاه هاي جديد ممنوع گردد، براي برداشت از چاه آبي موجود نيز محدوديتهايي ايجاد گردد. با توجه به اينكه پايين رفتن سفره آب زيرزميني بويژه در دشت هاي ممنوعه و بحراني داراي اثرات گسترده اي مي باشد ودر بررسي هاي انجام شده بيشتر به اثرات زيست محيطي مسئله توجه وبه آثار اقتصادي و اجتماعي آن بويژه از ديدگاه بخش خصوصي وسرمايه گذاري پرداخته نشده ،در اين تحقيق كوشش گرديده كه اين اثرات مورد بررسي قرار گيرد.
بررسي آثار اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي پايين رفتن سفره آب زيرزميني و اثرات آن بر سرمايه¬گذاري و توليد بخش خصوصي مطالعه موردی دشت همدان- بهار
در استان همدان، آب زيرزميني نقش تعيين كننده در تأمين آب شرب سالم و بهداشتي ايفا مينمايد. اين منابع محدود، با توجه به خشكساليهاي اخير بسيار آسيب پذير ميباشند و حفظ آنها از نظر كمي و كيفي داراي اهميت فوق العادهاي است. یکی از مهمترین دشتهای این استان، دشت همدان- بهار میباشد، اما بهره برداريهاي بيش از حد باعث افت سطح ايستابي بخصوص در نواحي مركزي دشت گرديده است. اين موضوع باعث گرديده تا از سال 1372 دشت مذكور از طرف امور آب استان همدان، دشت ممنوعه اعلام گردد. منابع آب زيرزمينی مهمترين منبع در تأمين آب بخش كشاورزي و حتي آب شرب شهري و صنعتي در اين منطقه بوده بطوريكه بيش از 80 درصد آب مورد نياز بخش كشاورزي و در حدود 50 درصد آب شرب شهري از طريق منابع آب زيرزمينی دشت همدان - بهار تأمين ميگردد (سازمان آب و فاضلاب استان همدان، 1387، شركت سهامي آب منطقهاي استان همدان، 1389). در سالهاي اخير بدليل گسترش سطح زيركشت محصولات با نياز آبي بالا(سیب زمینی و یونجه) و برداشت هاي بي رويه، سطح آب در اين دشت به شدت كاهش يافته و آب زيرزمينی به عنوان مهمترين منبع تأمين كننده آب مورد نياز اين دشت با خطر جدي تخريب مواجه گرديده است. نظر به بيلان منفي آبهاي زيرزميني استان، رسيدن به تعادل عرضه و تقاضاي آب كشاورزي از ابعاد سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي و همچنين زيست محيطي بسيار حائز اهميت است. در صورت عدم مطالعات لازم و پيشبيني راهكارهاي مناسب مقابله با كمآبي بتدريج شاهد فروپاشي نظام كشاوري این استان خواهيم بود كه اين خود باعث بيكاري و مهاجرتهاي گسترده در داخل يا به خارج از استان و بر هم زدن ثبات اجتماعي خواهد شد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، درک جنبههاي مهم اقتصادي، اجتماعي و محيط زيستی افت سطح آب زيرزميني و تجزيه و تحليل دقيق اين چالشها و كمي كردن آن در دشت همدان-بهار میباشد.