چکیده

صنعت گردشگری چند قدم بیشتر تا فتح رتبه نخستین محور تجاری جهانی فاصله ندارد و چنان گسترده و فراگیر در حوزه تبادلات اقتصادی کشورهای جهان ظاهر شده است که تقریبا هیچ کجای دنیا حتی نقاطی که از حداقل ظرفیت جذب گردشگر برخوردارند تلاش در جذب گردشگر را به عنوان یکی از منابع درآمد در برآوردهای اقتصادی شان از نظر دور نمیدارند. و از جهتی دیگر وجود زیرساخت‌ها از اولین اولویت ها محسوب می شود که سرمایه گذاری در این بخش نقش حیاتی و محوری دارد. به همین علت لازم است تا شرایطی فراهم شود تا سرمایه گذاران با اطلاعات کامل و دانش کافی در مورد مسائل و عوامل آن، اقدام به سرمایه گذاری نمایند و بتوانند ثروت خود را در این وادی به حداکثر برسانند.

تنوع اقلیمی، فرهنگی و تاریخی شگفت انگیز و بی نظیر در حال حاضر ایران، در کنار مراکز اقامتی و پذیرایی که امکانات رفاهی گردشگران را فراهم میسازد، هزار بار بر جذابیتش خواهد افزوده شد. بنابراین توسعه بخش گردشگری ایران، رسالتی است که بر دوش تمام بخش های اقتصادی مرتبط با صنعت گردشگری کشور است که در این بین دولت یکی از ارکان اصلی تشویق و توسعه سرمایه گذاری در بخش های مختلف گردشگری محسوب می گردد به طوری که یکی از اهداف برنامه های توسعه ای کشور، ارتقای شاخص های گردشگری در کشور و افزایش درآمدهای صنعت توریسم محسوب می گردد.

هم اکنون صنعت گردشگری به عنوان یکی از درآمدزاترین صنایع مطرح میگردد که نقش قابل توجهی بر ایجاد اشتغال ایفا می نماید. به عنوان مثال به گفته اداره گردشگری و مسافرت ایالات متحده، گردشگری به دنبال فروشگاه های مواد غذایی و معاملات خودرو، سومین صنعت بزرگ خرده فروشی در این کشور محسوب می شود. این صنعت در سال 1992 در مقام بزرگترین کارفرمای بخش خصوصی، مبلغ 641 میلیارد دلار دریافتی از محل مسافرت های بین المللی و داخلی داشت [16]. در سال 1997، درآمد ارزی حاصل از 612 میلیون گردشگر ورودی بین المللی بالغ بر 443 میلیارد دلار برای آمریکا بود. ساز مان جهانی جهانگردی[1] تا سال 2020 حدود 1.6 میلیارد گردشگر ورودی بین المللی را پیش بینی کرده است که درآمد حاصل از آن به 2 تریلیون دلار خواهد رسید [10].

گزارشات WTO حاكى از آن است كه درآمد خاورميانه از صنعت توريسم در سال ۲۰۱۴ حدود ۷۰۰ ميليارد دلار برآورد مى شود .  با در نظر گرفتن اين ارقام و همچنين با تلاش بى وقفه برنامه ريزان كشورهاى عربى و به خصوص امارات كه به عنوان چهارمين قطب گردشگرى جهان شناخته شده است، سؤال اينجاست كه سهم ايران از بازار گردشگرى در سال هاى آتى چه ميزان خواهد بود؟ براساس آمارهاى سازمان جهانى گردشگرى و يونسكو، ايران به دليل برخوردارى از جاذبه هاى پرتعداد مى تواند جزو ۱۰ كشور اول دنيا به لحاظ ورود گردشگر باشد. اما آمارهاى رسمى حاكى از آن است كه بيش از ۸۰۰ ميليارد دلار گردش مالى سالانه صنعت توريسم در جهان است، كه سهم كشور ايران كمتر از يك دهم درصد از اين گردش مالى است. لذا سهم بسيار ناچيز ايران از صنعت گردشگرى نشان دهنده آن است كه صنعت گردشگرى نتوانسته نقش خود را به عنوان يك عامل توسعه اقتصادى كشور و معرفى ايران به عنوان يك كشور توريستى و فرهنگى به خوبى ايفا كند. چرا كه ايران به دليل سابقه تمدنى كهن و آثار متعدد و سالم به جا مانده از دوران شكوه تمدن پارس در ميان كشورهاي دنيا،پتانسيل پيشتاز بودن را دارد. لذا در این پژوهش به بررسی موانع و مشکلات صنعت گردشگری در ایران پرداخته و نهایتا فرصت ها و تهدیدهای سرمایه گذاری در گردشگری ایران و پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت موجود را ارائه خواهیم کرد.

[1] .UNWTO

 چکیده

رشد و توسعه صنعت گردشگری و تغییر سلیقه گردشگران موجب پیدایش گونه‌های جدیدی از گردشگری شده است. بوم‌گردی یکی از انواع جدید گردشگری است. گردشگران انبوه به بازدید از مقاصد مشهور و اقامت در هتل‌های لوکس و مجلل دارند در حالی که گردشگران بوم‌گردی علاقمند به بازدید از مقاصد بکر و دست نخورده هستند. این نوع گردشگران علاقمند به آشنایی با فرهنگ‌ها و ارزش‌های منحصر به فرد مقاصد، تعامل با جامعه محلی و زندگی با جامعه میزبان و اقامت در خانههای محلی می‌باشند. به منظور اسکان این گردشگران اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مناطق روستایی و تاریخی ایجاد شده و در سال‌های اخیر توسعه یافته اند.

اقامتگاه‌های بوم‌گردی به دلیل تاکید بر مشارکت جامعه محلی، توجه به مسائل اجتماعی-فرهنگی و همچنین مسائل زیست محیطی، نمونه بارزی برای توسعه پایدار گردشگری هستند. وجود این اقامتگاه‌ها در بازار گردشگری سبب تنوع سازی و ایجاد رقابت در بازار می‌گردد.

با وجود اینکه احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی در ایران به یک دهه‌ی گذشته باز‌ می‌گردد، با توجه به حمایت دولت از شکل‌گیری و توسعه‌ی این اقامتگاه‌ها، تعداد آنها رو به رشد گزارش شده است این در حالی است که توجه به توسعه‌ی کمّی آنها موجب غفلت از کیفیت زیرساختی و خدماتی این اقامتگاه‌ها شده و مشکلاتی را در این زمینه به وجود آورده است.

گزارش حاضر به شناسایی و بررسی آسیب‌ها و چالش‌های اقامتگاه‌های بوم‌گردی در ایران با استفاده از مصاحبه با کارشناسان و فعالان این حوزه پرداخته است و با بررسی نظرات ایشان، آسیب‌های موجود شناسایی شده و راهکارها و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت این اقامتگاه‌ها ارائه می‌شود.

   چکیده

گردشگری به عنوان یک فرایند یکپارچه با زندگی اجتماعی و فرهنگی، نقشی حیاتی در زندگی امروزه جوامع ایفا می‌کند که به محیط جامعه میزبان و مهمان معنا و هویت می‌بخشد. در دنیای مدرن و صنعتی امروزی، نیاز به یافتن فرصت فرار از مشغله‌های کاری و تنوع بخشیدن به یکنواختی زندگی بیش از پیش احساس می‌شود. زندگی ماشینی نیاز به تغییر سبک و روی آوردن بیشتر به فراغت از آن دارد که یکی از موثرترین شکل این تغییر سبک، سفر کردن است.

سفر کردن با ایام تعطیل پیوندی ناگسستنی دارد و امروزه کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه، به دنبال ارتقای کیفیت زندگی افراد فارغ از فضای کار، و به سمت افزایش تعطیلات آخر هفته و کاهش ساعات کاری هستند. در ایران اما، چند سالی است که فضای داغ روزهای تعطیل در فصل بهار و تابستان از یک سو و یک روزه بودن تعطیلات آخر هفته از سوی دیگر، لذت بردن از این ایام را از خاطره افراد برده است. در این بین می‌توان پاییز و زمستان را فصل‌های سرد گردشگری داخلی دانست، زیرا تقاضا برای سفرهای داخلی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.

از این رو، با ساماندهی روزهای تعطیل و برقراری توازن زمانی و مکانی سفر در این ایام، می‌توان شاهد برخی منافع مثبت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از جمله صرفه‌جویی در هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری در کار، تقویت انگیزه و تعهد کارکنان، انعطاف‌پذیری بیشتر کاری، کاهش حجم ترافیک راه­ها و آلودگی‌های آب و هوایی و صوتی ناشی از آن، تعادل عرضه و تقاضا و ارایه و دریافت خدمات با کیفیت‌تر بود.

چکیده

بر همه واضح است که در مورد آینده هیچ قطعیتی وجود ندارد و این از اصول اولیه آینده‌شناسی است. اما اصل دیگری هم وجود دارد که می‌توان در سرنوشت آینده تاثیرگذار بود. آینده‌پژوهی دانشی نوظهور در بطن جامعه علمی است که به ادبیات گردشگری نیز راه یافته است. گردشگری به عنوان یکی از ابزارهای موثر در توسعه سیاسی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی در دنیا مورد توجه قرار می‌گیرد. عرضه و تقاضاي گردشگري را هر چه بيشتر تحت تاثير كشف تقاضاهاي تازه قرار داده و در اين راستا مفاهيم مربوط به محصولات گردشگري به سرعت تغيير يافته و در تطبيق با تقاضا تنوع و دامنه انتخاب محصول را گسترش داده است. با توجه به تاثیرپذیری تنگاتنگ گردشگری از روندها و جریانات خرد و کلان جهان، نمی‌توان آینده آن را در خلا بررسی و پیش‌بینی کرد. برخی از این روندها شامل جهانی شدن، جریانات سیاسی، جمعیت‌شناختی، منابع طبیعی و محیط زیست، و علم و فناوری می‌شوند؛ پیش‌ران‌هایی اصلی تغییرات جهانی که به محرک‌های اصلی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیطی معروفند. در پاسخ به موقع و درست به این روندها، یکی از چالش‌های مقاصد در آینده این است که چگونه محصولاتی ناهمگن و غیریکسانی به گردشگران ارایه دهند که نیازهای متنوع و پیچیده آنها را به طور رضایت‌بخشی برطرف سازند و همچنان به اصول گردشگری پایدار، متعهد بمانند. در این مطالعه تلاش شده تا مطالبی در حوزه آینده‌پژوهی ارایه شود که بتواند دولت، مسئولان و سازمان‌های مختلف برنامه‌ریز در حوزه گردشگری را به اندیشیدن درباره معنای بهتر و بدتر در تصویر بلندمدت وادارد و بدین ترتیب اراده تاثیر بر آینده را به وجود آورد. ذینفعان دولتی و خصوصی گردشگری باید اطمینان یابند که خط‌مشی‌ها و برنامه‌ریزی گردشگری، توسعه محصولات و استراتژی های بازاریابی با آن دسته از روندها و عوامل محیطی سازگار باشند که رفتار گردشگران آینده را شکل می‌دهد.

  چکیده

با رشد گردشگری بین المللی، تعداد بازدیدکنندگان در کشورهای در حال توسعه، رو به فزونی نهاده است؛ چرا که گردشگری توانسته سهم قابل توجهی از توسعه اقتصادی این مقاصد را به خود اختصاص دهد. ساختار پراکنده گردشگری چالشی کلیدی برای دستیابی به چشم انداز مناسب یک مقصد است. در نتیجه، شناخت ارتباط بین عناصر مختلف گردشگری در مقاصد مختلف به امری ضروری مبدل شده است. این امر سبب تخصیص بهینه منابع به برنامه‌های توسعه‌ای، کاهش بیکاری، بهبود توزیع درامد، کاهش قیمت خدمات، افزایش ظرفیت اشتغال هتل‌ها و در نهایت، افزایش رقابت­پذیری محصولات و خدمات گردشگری می‌شود. در چنین شرایطی مطالعه مدیریت زنجیره تأمین به عنوان یکی ازمهم‌ترین راهبردها برای توسعه یک مقصد مطرح می­شود.

وجود روابط متضاد بین سازمان‌های مختلف در صنعت گردشگری یک پدیده عادی است اما مدیریت زنجیره تأمین گردشگری، دیدگاه جدیدی را ارائه می‌دهد که بیانگر مجموعه‌ای از روش‌ها و راهکارهایی است که مرکز تاکید و توجه آن، اداره اثربخش عملیات زنجیره تأمین گردشگری در یک مقصد برای پوشش نیازهای گردشگران و دستیابی به اهداف اعضای زنجیره تأمین گردشگری می‌باشد. از آنجا که شکل‌گیری زنجیره تأمین گردشگری، تابع مدل‌ها، الگوها و رویکردهای خاصی است، پژوهش حاضر در نظر دارد با شناسایی و معرفی الگوهای موجود در این زمینه و نیز پیرامون ارزیابی زنجیره تأمین گردشگری، الگوی مناسب را معرفی نموده و از این رهگذر به سیاستگذاران و افراد مؤثر در تعیین چشم انداز گردشگری، تور اپراتورها، آژانس‌های مسافرتی، ارایه دهندگان خدمات اقامتی، پذیرایی، تفریح و سرگرمی و جاذبه‌ها، ارایه دهندگان حمل و نقل گردشگری (هوایی، زمینی، ریلی و دریایی)، کانال‌های توزیع گردشگری و در نهایت تمام اعضای زنجیره تأمین گردشگری در سطح خرد و کلان در اجرای آن کمک کند.

در گزارش حاضر، ضمن معرفی الگوی مناسب با توجه به جدیدترین آمارهای سازمان‌های جهانی گردشگری، نوع مسائل مدیریتی قابل اجرا در این زنجیره، سنجش عملکرد زنجیره و راه حل‌های مرتفع نمودن مشکلات موجود نیز آمده است.

  چکیده

با رشد گردشگری بین المللی، تعداد بازدیدکنندگان در کشورهای در حال توسعه، رو به فزونی نهاده است؛ چرا که گردشگری توانسته سهم قابل توجهی از توسعه اقتصادی این مقاصد را به خود اختصاص دهد. ساختار پراکنده گردشگری چالشی کلیدی برای دستیابی به چشم انداز مناسب یک مقصد است. در نتیجه، شناخت ارتباط بین عناصر مختلف گردشگری در مقاصد مختلف به امری ضروری مبدل شده است. این امر سبب تخصیص بهینه منابع به برنامه‌های توسعه‌ای، کاهش بیکاری، بهبود توزیع درامد، کاهش قیمت خدمات، افزایش ظرفیت اشتغال هتل‌ها و در نهایت، افزایش رقابت­پذیری محصولات و خدمات گردشگری می‌شود. در چنین شرایطی مطالعه مدیریت زنجیره تأمین به عنوان یکی ازمهم‌ترین راهبردها برای توسعه یک مقصد مطرح می­شود.

وجود روابط متضاد بین سازمان‌های مختلف در صنعت گردشگری یک پدیده عادی است اما مدیریت زنجیره تأمین گردشگری، دیدگاه جدیدی را ارائه می‌دهد که بیانگر مجموعه‌ای از روش‌ها و راهکارهایی است که مرکز تاکید و توجه آن، اداره اثربخش عملیات زنجیره تأمین گردشگری در یک مقصد برای پوشش نیازهای گردشگران و دستیابی به اهداف اعضای زنجیره تأمین گردشگری می‌باشد. از آنجا که شکل‌گیری زنجیره تأمین گردشگری، تابع مدل‌ها، الگوها و رویکردهای خاصی است، پژوهش حاضر در نظر دارد با شناسایی و معرفی الگوهای موجود در این زمینه و نیز پیرامون ارزیابی زنجیره تأمین گردشگری، الگوی مناسب را معرفی نموده و از این رهگذر به سیاستگذاران و افراد مؤثر در تعیین چشم انداز گردشگری، تور اپراتورها، آژانس‌های مسافرتی، ارایه دهندگان خدمات اقامتی، پذیرایی، تفریح و سرگرمی و جاذبه‌ها، ارایه دهندگان حمل و نقل گردشگری (هوایی، زمینی، ریلی و دریایی)، کانال‌های توزیع گردشگری و در نهایت تمام اعضای زنجیره تأمین گردشگری در سطح خرد و کلان در اجرای آن کمک کند.

در گزارش حاضر، ضمن معرفی الگوی مناسب با توجه به جدیدترین آمارهای سازمان‌های جهانی گردشگری، نوع مسائل مدیریتی قابل اجرا در این زنجیره، سنجش عملکرد زنجیره و راه حل‌های مرتفع نمودن مشکلات موجود نیز آمده است.

گزارش «اولویت های همکاری اقتصادی-تجاری با چین» به درخواست معاونت اقتصادی اتاق تهیه گردید که مبتنی بر چهار بخش می باشد. در بخش اول، نگاهی اجمالی به اقتصاد چین با توجه به شاخص های عمده اقتصادی صورت گرفته است. بخش دوم جایگاه چین را بر اساس شاخص رقابت پذیری و شاخص رقابت پذیری صنعتی مورد بررسی قرار داده است. بخش های اقتصادی دارای پتانسیل چین در سطح بین المللی مطالب بخش سوم را تشکیل می دهد که شامل تحلیل شاخص مزیت نسبی آشکار شده برای صادرات محصولات صنعتی چین، کشاورزی، سفر گردشگری و هتل داری، لجستیک و حمل و نقل و تکنولوژی های پاک می باشد. در فصل چهارم، شرکت های بزرگ و مطرح در رتبه بندی شرکت های بزرگ دنیا از نظر ارزش بورسی و میزان فروش، بر اساس رده بندی فوربس و فاینانشال تایمز فهرست شده اند. بخش آخر گزارش به بخش های صنعتی مورد نیاز برای سرمایه گذاری در ایران که بر اساس معیار مزیت نسبی آشکار شده چین، امکان همکاری در آنها وجود دارد اختصاص یافته است.

استفاده مطالب این گزارش بدون دخل و تصرف و با ذکر منبع بلا مانع می باشد.

در گزارش های کشوری در واقع اولویت های همکاری اقتصادی تجاری میان ایران و کشور های مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور در ابتدا یک نگاه کلی به اقتصاد این کشور داشته و سپس شاخص های رقابت پذیری کشور هدف بازگو می شود. در ادامه بخش های دارای پتانسیل آن کشور در سطح بین المللی عنوان شده و به طور مثال برای کشور اتریش به صنعت چوب و جنگل، گردشگری، صنعت قطعات راه آهن و صنایع معدنی اشاره شده است. اتریش در گزارش واحد نوآوری Scoreboard  که به بررسی عملکرد نوآوری میان کشورهای اتحادیه اروپا می پردازد، در سال 2014 رتبه دهم را در میان کشورهای اروپایی کسب کرد. در این گزارش که از زیرشاخص هایی مانند منابع انسانی، سیستم تحقیقاتی باز، پذیرا و مساعد، حمایت و تامین مالی، ارتباطات تجاری و کارآفرینی، مالکیت فکری، نوآوران و تاثیرات اقتصادی تشکیل شده، کشورها به چهار گروه پیشگامان نوآوری، پیروان نوآوری، نوآوران متعادل و نوآوران کم تقسیم بندی میشوند اتریش در گروه دوم و در میان پیروان نوآوری قرار دارد. 

در پایان ضمن تطبیق اولويت هاي صنعتي و معدني سرمايه گذاري در ايران، پيشنهادي وزارت صمت با پتانسیل های کشور اتریش، اولویت های همکاری دو کشور مشخص می شود.

استفاده مطالب این گزارش بدون دخل و تصرف و با ذکر منبع بلا مانع می باشد.