مرکز پژوهش­های اتاق ایران، تهیه و انتشار سلسله گزارش­های "پایش تحولات تجارت جهانی" را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش­ها مسائل مهم روز از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می­گیرند.

در هشتاد و هشتمین گزارش از این سلسله گزارش­ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه ­ای محیط ژئواکونومیک ایران و خلاصه ­ای از آخرین گزارش­ها و انتشارات        بین ­المللی در قالب بخش پژوهش­ها و کتاب­های تازه، ارائه شده است.

بعد از مقابله تعرفه­ ای چین با سیاست­های ایالات متحده، حلقه انگشتان آمریکا بر گلوی اقتصاد چین تنگ­تر شده و کار به جایی رسیده که ایالات متحده مصرانه در پی جلب همکاری متحدان غربی خود در مسیر فشار بر چین برآمده است. اتحادیه اروپا با تایید ضمنی رویکرد ایالات متحده، درحال بررسی تخلفات تجاری چین به منظور طراحی برنامه جامعی برای مقابله با نفوذ جهانی این کشور است. آنچه مسلم است، تلاش‌های مستمر غرب برای دمیدن بر آتش این جنگ تجاری تمام عیار و نیز افزایش فشار اقتصادی این کشورها بر روسیه به دلیل تهاجم این کشور به اوکراین، ریسک مواجهه جهان را با سرریزهای منفی ناشی از این اقدامات، از جمله اخلال در تجارت جهانی و تورم، افزایش می­دهد.

کشورهای منطقه نیز از این تنش­ها در امان نبوده و ترکش­ تهدیدهای غرب در مورد صادرات یا صادرات مجدد محصولات تحت تحریم از طریق امارات به روسیه، به مقامات این کشور نیز اصابت نموده است. اگرچه روسیه همچنان در تلاش برای افزایش تجارت با کشورهای منطقه است و به تازگی آمادگی خود را برای سرمایه­ گذاری در بخش نفت و گاز افغانستان اعلام نموده است. با دعوت ترکیه از شورای همکاری خلیج فارس برای افزایش همکاری­های اقتصادی، برگزاری همایش چشم ­انداز 2030 عربستان و ژاپن و خرید بخشی از سهام بخش نفت و گاز پاکستان توسط آرامکوی عربستان، به نظر می­رسد کشورهای منطقه در پی افزایش تعاملات تجاری و کاهش آثار ناشی از تنش­های بین ­المللی هستند. قزاقستان با توسعه مسیر ترانزیت بین‌المللی خزر و عمان با افزایش ظرفیت حمل و نقل هوایی، هرکدام به نوعی به رونق اقتصادی و تجارت بین کشورهای منطقه کمک خواهند نمود.

در بخش گزارش­های تازه، آنکتاد با گزارش اخیر خود در مورد فقر، بینش جدیدی را در مورد استراتژی­های کارآمد مبارزه با فقر ارائه نموده که لزوم هماهنگی بیشتر بین رویکردهای جهانی را بیش از پیش یادآوری می­کند. پیشرفت ژاپن در حوزه دیجیتال و مسیر طی شده توسط این کشور نیز دستمایه نگارش گزارشی توسط بانک جهانی شده که می­تواند راهنمای جامعی برای اقتصادهای در حال توسعه باشد. گزارش دیگری که در مورد توانمندسازی شرکت‌های خدمات برق توسط بانک جهانی منتشر شده، تصویر جامعی از چالش­های پیش روی این شرکت­ها در مسیر گذار انرژی ارائه می­دهد که مرور آن می­تواند در تدوین برنامه ­های توسعه این بخش هدایت­گر باشد. نهایتا، گزارش بانک جهانی در زمینه بررسی اقتصادی سوریه که تصویری غمبار از بحران‌های جاری و چگونگی فروپاشی رفاه خانوارها در این کشور ارائه می­دهد، مهر تاییدی است بر نیاز فوری به کمک‌های بشردوستانه جامع و راهکار‌های اقتصادی پایدار.