مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران، شاخص مدیران خرید (PMI) برای بهمن‌ماه را استخراج و منتشر کرد. این شاخص در بهمن‌ماه امسال ۴۷/۶۳ واحد محاسبه شده که نسبت به شامخ دی‌ماه امسال ۸/۲۸ واحد (معادل ۲۱/۰۴ درصد) بهبود پیدا کرده اما این شاخص همچنان پایین‌تر از ۵۰ واحد است و از انقباض در اغلب فعالیت‌های اقتصادی کشور حکایت دارد.

شامخ یا همان شاخص مدیران خرید (PMI) مقیاسی است که مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران از طریق پاسخ بنگاه‌های نمونه در صنایع مختلف به سؤالات مشخص، استخراج و اوایل هرماه منتشر می‌شود و رونق، رکود یا ثبات کسب‌وکارهای مورد بررسی را نشان می‌دهد.

در جریان استخراج این شاخص، اگر عدد شاخص بیش از ۵۰ درصد باشد نشان می‌دهد که اقتصاد درحال‌توسعه است درحالی‌که هر رقمی زیر ۵۰ درصد، از قرار داشتن اقتصاد در شرف انقباض و رکود حکایت دارد.

بر اساس محاسباتی که از سوی مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران برای استخراج شامخ بهمن‌ماه ۱۳۹۷ انجام شده، شامخ این ماه ۴۷/۶۳ واحد بوده که از بهبود قابل‌توجه وضعیت این شاخص نسبت به دی‌ماه حکایت دارد؛ اما ازآنجایی‌که همچنان رقم شاخص کمتر از ۵۰ واحد است، از باقی ماندن رکود در کسب‌وکارهای اقتصادی خبر می‌دهد.

در طرح استخراج شاخص شامخ، اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه این شاخص در ۵ مقیاس اصلی شامل «سطح تولید»، «سفارش‌های جدید از مشتریان»، «سرعت تحویل توسط تأمین‌کنندگان»، «موجودی کالا» و «میزان استخدام نیروی کار» و ۷ مقیاس فرعی شامل «قیمت خرید مواد اولیه»، «موجودی انبار»، «صادرات کالا»، «قیمت تولیدات»، «مصرف سوخت»، «میزان فروش» و «انتظارات تولید» جمع‌آوری شده و درنهایت تحت عنوان شاخص مدیران خرید (PMI) استخراج و منتشر شده است.

محاسبات حاکی از این است که در دی‌ماه امسال مقدار تولید و میزان استخدام کارکنان جدید در شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی، مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در عدد شامخ در ماه دی هستند.

در این ماه نتایج شاخص میزان استخدام کارکنان جدید نسبت به ۵ مؤلفه اصلی شامخ بیشترین روند نزولی را داشته است.

از سوی دیگر شاخص صادرات در این ماه، برخلاف ماه قبل، روندی نزولی را برای دی‌ماه ثبت کرده است.

در دی‌ماه امسال، شاخص انتظارات تولید برای ماه آینده با رقم بیش از ۵۰ (۵۵/۵)، برای نخستین بار در ۴ دوره گذشته، نشان‌دهنده انتظارات مثبت فعالان اقتصادی بخش صنعت در ماه آینده (بهمن) است.

امروزه یکی از معضلات و مشکلات در کشورهای در حال توسعه، دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق، جامع و به روز می‌باشد. تهیه شاخصی که هم سریع‌تر بتوان آن را به دست آورد و هم نمای کلی از اقتصاد را نشان دهد، نیاز مبرم اقتصاددانان و سیاست‌گذاران جهت اتخاذ تصمیمات بلندمدت و حتی کوتاه‌مدت می‌باشد. شاخص مديران خرید(شامخ- PMI) این نشانه‌ها را کاملا دارا می‌باشد.

شاخص مديران خرید، هر ماه از طريق جمع‌آوری اطلاعات حاصل از پرسش‌نامه‌اي كه بين مديران شرکت‌های بخش­های مختلف اقتصادی توزيع مي‌شود، محاسبه مي‌شود. از پاسخ‌دهندگان خواسته می‌شود تا مقدار توليد، سفارشات جدید، مدت زمان تحویل سفارش، موجودی مواد خريداري شده و استخدام شرکت را در مقایسه با ماه قبل گزارش دهند. علاوه بر این پرسش‌هاي اصلی، پرسش‌های تکمیلی دیگری نیز وجود دارد که بر حسب نیاز تعیین می‌شوند.

 براين اساس،  PMI به دو بخش تقسیم می‌شود: عدد PMI اصلي، كه جهت ارائه تصويري كلي از سلامت اقتصاد طراحي شده و زير شاخص‌ها یا اطلاعات سطح جزئي‌تر كه بينشي از متغيرهاي كليدي اقتصاد مانند تورم، اشتغال، موجودی و ... را فراهم می‌کنند.

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، برای نخستین بار به اجرای طرح شامخPMI -  در ایران پرداخته و نخستین بار این شاخص را برای بخش صنعت در مهرماه 1397 ارائه کرده است. حدود 400 شرکت دارای بیشترین ارزش افزوده تولیدی در بخش‌های مختلف اقتصادی (صنعتی) به عنوان نمونه انتخابی برای ارائه اطلاعات مورد نیاز به صورت مستمر و ماهانه در این طرح مشارکت می‌کنند.

 نتایج طرح شامخ در آذرماه 1397 براساس اطلاعات اخذشده از مهمترین فعالان اقتصادی در بخش صنعت نشان می­دهد که شاخص مدیران خرید با رقم 39/21 ( بهترین رقم شاخص 100است) وضعیت نامناسبتری را نسبت به دو ماه گذشته(مهر= 41/91 و آبان = 40/96) داشته که با توجه به شواهد موجود حاکی از  رشد منفی در اقتصاد بخش صنعت است. بر اساس نتایج طرح میزان سفارشات مشتریان و مقدار تولید، مهمترین عوامل در کاهش عدد شامخ در ماه آذر و آبان می‌باشند. همچنین شاخص‌های مقدار تولید، قیمت خرید مواد اولیه، قیمت تولیدات و میزان فروش نیز در فصل پاییز روند نزولی داشته‌اند. رشد 1/06 درصدی شاخص انتظارات تولید در فصل پاییز، نشان‌دهنده انتظارات مثبت برای بازار صنعت در آینده نزدیک می‌باشد.