خلاصه مدیریتی
در این پژوهش با توجه به اهمیت گسترش هرچه بیشتر فعالیتهای برونمرزی کشور جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها بهویژه کشورهایی مانند ترکیه که در سالهای اخیر مؤفقیتهای چشمگیری در اقتصاد خود داشتهاند، به توانهای بالقوه روابط اقتصادی دوجانبه ایران و ترکیه پرداخته شده است.
در این مطالعه با نگاهی به ویژگیهای مشترک دو کشور همچون منابع طبیعی موجود در دو کشور، موقعیت ویژه جغرافیایی دو کشور به طوری که ترکیه راهی برای دستیابی ایران به بازارهای غربی و در مقابل، ایران راهی برای دستیابی تجار ترک به بازارهای شرق است، در کنار توانهای بالقوه دو کشور برای مشارکت و فعالیت در بازارهای مقابل و تأمین نیازهای یکدیگر بهویژه با ایجاد حداقل هزینههای حمل و نقل به دلیل داشتن مرزهای مشترک، به این واقعیت دست مییابیم که گسترش و تقویت رابطه همکاری ایران با کشور ترکیه از چند جنبه از جمله گسترش مبادلات غیرنفتی و تامین کالاهای سرمایهای و واسطهای مورد نیاز کشورمان از تولیدکنندگان ترک در مقابل پوشش نیازهای مصرفکنندگان ترک مانند محصولات پتروشیمی یا برخی محصولات کشاورزی و صنعتی که دارای مزیت نسبی هستیم. علاوه بر این ما در بخش نفت و گاز میتوانیم همکاریهای دوجانبه گستردهای با کشور ترکیه داشته باشیم و افزون بر تامین برآورده کردن نیازهای این کشور در بخش نفت و گاز، انگیزه سرمایهگذاران و پیمانکاران توانمند ترک در پروژههای نفتی را تقویت کنیم. همچنین با انعقاد توافقنامههای دوجانبه همکاریهای ترانزیتی میان دو کشور گسترش داده شود و راه دستیابی تجار دو کشور برای دیگر بازارها هموار شود که این موضوع برای ایران در بخش گاز و صادرات آن به اروپا بسیار حائز اهمیت است.
در این بین موانع متعددی وجود دارد که دولتمردان در کنار فعالان اقتصادی برای بهبود و دستیابی به منافع قابل توجه در رابطه اقتصادی با ترکیه درصدد رفع آنها یا به حداقل رساندن آنها باشند این موانع را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: نخست موانع غیراقتصادی است که برجستهترین آنها حضو رژیم صهیونیستی در میان این دو کشور و روابط دو کشور ایران و ترکیه با اروپا و امریکا، عدم پایبندی فعالان تجاری ایران به استاندارهای جهانی، رفتارهای سنتی آنها در فضای کسب و کار هستند که در این مطالعه به آنها پرداخته شده است.