ورود

ورود به بخش ارسال محتوا

نام کاربری *
رمز عبور *
به خاطر سپردن من
یکشنبه, 29 تیر 1399 ساعت 10:24

بروشور اقتصاد به زبان ساده (شماره 47)- موضوع: اقتصاد دیجیتال

بارگذاری توسط :
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

به منظور آشنایی هرچه بیشتر فعالین اقتصادی با مفاهیم اقتصادی و به­ کارگیری صحیح این موارد در تحلیل­ های اقتصادی محیط کسب­ و کار، ایده تهیه و ارائه بروشورهایی با عنوان "اقتصاد به زبان ساده" در مرکز پژوهش­های اتاق ایران طرح گردید و به اجرا درآمد. شماره چهل و هفتم این بروشور به بحث "اقتصاد دیجیتال" اختصاص یافته است.

امروزه دیجیتال ­سازی اقتصاد با محوریت ارتقای بهره ­وری، ایجاد اشتغال و افزایش رشد اقتصادی به عنوان یکی از رویکردهای غالب در اکثر کشورهای جهان مطرح شده و اغلب آنها در حال حرکت به سمت دیجیتال­ سازی و تغییر روند سهم بازار از اقتصاد سنتی به اقتصاد دیجیتال هستند. پدیده نوظهور اقتصاد دیجیتال، شیوه تولید و بازاریابی کالاها و خدمات را تغییر و ارتقاء می­دهد، منجر به ایجاد فرصت­های جدید برای کسب ­وکارهای موجود و همچنین شکل­ گیری مدل­های جدید کسب­ وکار می­گردد. این اقتصاد از طریق کاهش هزینه­ های معاملاتی، کمرنگ شدن نقش واسطه­ گری در برخی حوزه ­های کسب­ وکار، افزایش بهره وری، کاهش قابل توجه محدودیت­ های جغرافیایی و زمانی، هزینه­ های پایین ­تر جستجو و یافتن محصولات، سطح بالای ارتباط میان بنگاه ­ها و مشتریان و افزایش قدرت ذینفعان و مشتریان در کسب­ وکارهای مختلف، منجر به افزایش توان رقابتی در همه بخش­های اقتصادی و تسهیل دسترسی به بازارهای مختلف می ­شود و افزایش سهم در بازارهای جهانی را به دنبال خواهد داشت. هم ­اکنون اهمیت اقتصاد دیجیتال و حرکت به سمت دیجیتال ­سازی بر همگان آشکار شده و بسیاری از کسب­ وکارها در حال تغییر یا شکل­ گیری بر پایه فناوری­های دیجیتال هستند. در این شرایط چنانچه بنگاه یا کسب ­وکاری درصدد تغییر شرایط فعلی خود و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ساختار خود نباشد، توان رقابتی و سهم خود در بازار­های داخلی و خارجی را از دست می­دهد. لذا انتقال به اقتصاد دیجیتال یک اولویت اساسی برای همه کشورها به شمار می­ آید. در همین راستا در این نسخه از بروشور به تعریف اقتصاد دیجیتال و تاریخچه آن، اهمیت و ضرورت اقتصاد دیجیتال، نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در این اقتصاد و الزامات و بسترهای اساسی ایجاد و توسعه اقتصاد دیجیتال پرداخته شده است.

سازمان توسعه و همکاری­های اقتصادی از جمله سازمان­های بین ­المللی فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال است که براساس تعریف این سازمان، اقتصاد دیجیتال اقتصادی است که قسمت اعظم آن بر پایه فناوری­های دیجیتال شامل شبکه­ های ارتباطی، رایانه­ ها، نرم ­افزارها و سایر فناوری­های اطلاعاتی استوار است و انواع تجارت الکترونیک، بازارهای الکترونیک، کارت­های هوشمند، پول الکترونیک و تراکنش­ های مالی را شامل می­شود. بر اساس تعریف آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) نیز اقتصاد دیجیتال به معنای استفاده از فناوری­های دیجیتال مبتنی بر اینترنت برای تولید و تجارت کالاها و خدمات می ­باشد. با توجه به تعاریف متعدد، اقتصاد دیجیتال در عام­ترین مفهوم به معنای انجام فعالیت­های اقتصادی و اجتماعی بر بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و از دیگر نام­ های آن می­توان به اقتصاد اینترنتی، اقتصاد جدید و اقتصاد مبتنی بر وب نیز اشاره نمود.

با بکارگیری فناوری­های نوین اطلاعاتی و ارتباطی و ظهور اقتصاد دیجیتال، حوزه­ های مختلفی از قبیل تجارت، دولت، سلامت و غیره دستخوش تغییر شده­ اند و پدیده ­های نوظهوری نظیر تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، سلامت الکترونیک، گردشگری الکترونیک و غیره شکل گرفته­ اند که به طور مفصل در بروشور به این موارد پرداخته شده و مزایایی آنها بررسی شده است. لازم به ذکر است که دیجیتالی شدن اقتصاد مزایا و فرصت­های قابل توجهی به همراه دارد که بهره­ مندی از آنان منوط به فراهم بودن یکسری الزامات و بسترهای اساسی است که در بروشور به مواردی از قبیل تدوین استراتژی جامع توسعه دیجیتال، مساعد نمودن محیط کسب و کار و متناسب­ سازی قوانین و مقررات با فضای اقتصاد دیجیتال، آموزش نیروی کار و ارتقا مهارت آنها و غیره اشاره گردیده است.

استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و به طور کلی فناوری­های دیجیتال، مزایا و چالش­هایی را برای افراد، کسب­ وکارها و دولت­ها به همراه دارد که در خصوص مزایا می­توان به ایجاد و افزایش نوآوری، بهبود کارایی و بهره ­وری، ایجاد روش­های جدید ارائه محصولات و خدمات و ... و درمورد چالش­های دیجیتالی شدن نیز می­توان به کاهش درآمدهای مالیاتی، عدم امنیت اطلاعات و حفظ حریم خصوصی، محدودیت­های مرتبط با مهارت­های شغلی و توزیع نابرابر درآمد اشاره نمود.

برای ارزیابی وضعیت اقتصاد دیجیتال در کشورها، شاخص­ها و معیارهای متفاوتی وجود دارد که در نسخه حاضر به مواردی از قبیل شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، دولت الکترونیک، آمادگی شبکه­ ای، تجارت الکترونیک و شاخص رقابت­ پذیری جهانی اشاره شده و براساس آنها وضعیت اقتصاد دیجیتال در کشور مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی آمارهای موجود حاکی از آن است که هرچند وضعیت کشور طی سال­های اخیر در شاخص­ های مرتبط با بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و بکارگیری این فناوری­ها با اندکی بهبود همراه بوده، اما در قیاس با سایر کشورها به ویژه کشورهای منطقه از جایگاه مطلوبی برخودار نمی ­باشیم و تا دستیابی به اقتصاد دیجیتال در کشور فاصله قابل توجهی داریم.

در کشور ما براساس سند چشم انداز افق 1404، دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه به عنوان هدف اصلی در نظر گرفته شده که تحقق این امر، بدون توسعه و ارتقاء اغلب بخش­ها به ویژه بخش فاوا و شکل­ گیری اقتصاد دیجیتال میسر نخواهد بود. درواقع بخش فاوا که رونق و توسعه آن در دیگر بخش­ها نمود فراوانی خواهد داشت، در این مسیر نقش کلیدی ایفا می­کند و به عنوان موتور توسعه منجر به رشد، حرکت و توسعه بخش­های مختلف اقتصادی خواهد شد. هرچند که بخش فاوا در ایران همواره به عنوان یکی از بخش­های کلیدی مورد توجه بوده و از برنامه سوم توسعه به بعد، اقداماتی در راستای توسعه این بخش صورت گرفته، اما عواملی نظیر تعدد اسناد حوزه فاوا، وجود نهادهای متعدد و مختلف در این بخش، وجود خلاهای قانونی مرتبط با فاوا، فقدان نیروی کار ماهر و دارای مهارت لازم و غیره موجب گردیده که در خصوص توسعه فناوری­های دیجیتال و تحقق اقتصاد دیجیتال در جایگاه مطلوبی قرار نداشته باشیم. از همین ­رو برای آنکه بتوانیم در عصر دیجیتال کنونی که همه کشورها در حال رقابت تنگاتنگ با یکدیگر هستند، از توان رقابتی مناسب برخوردار باشیم و به جایگاه مطلوب در عرصه بین­ المللی دست یابیم، ضروریست که توسعه زیرساخت­های فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده از تکنولوژی­ های دیجیتالی نوین در همه بخش­ها و اندیشیدن تمهیدات ویژه برای ایجاد و توسعه اقتصاد دیجیتال به طور جدی مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ­ریزان کشور قرار گیرد.

اطلاعات تکمیلی گزارش

  • ناظر گزارش: شیما حاجی نوروزی
  • همکاران/مجریان: الهه سلطانی نژاد
  • نوع گزارش: گزارش کارشناسی
  • منتشر شده توسط: اتاق
  • اتاق/تشکل/اتاق مشترک: مرکز پژوهش های اتاق ایران
  • تاریخ انتشار: 1399/04/29
خواندن 619 دفعه آخرین ویرایش در دوشنبه, 30 تیر 1399 ساعت 15:14

نظر دادن

تکمیل فیلد های ستاره دار(*) الزامی می باشد.


تعداد کل مطالب: 1147

تعداد مطالب يک هفته گذشته: 0

تعداد مطالب امروز: 0
Don't have an account yet? Register Now!

Sign in to your account