بعد از جنگ سرد، گرایش به سوی منطقهگرایی در مناطق گوناگون جهان بیشتر نمایان شدهاست. آسیای مرکزی از مناطق ژئواستراتژیک است که همواره در کانون توجه روسیه و ابرقدرتهای چین و آمریکا قرار دارد. توجه کشور چین به این منطقه برای عبور طرح (یِککمربند-یِکراه) برای اتصال به اروپا از نمونههای موقعیت مهم آسیای مرکزی است.در این منطقه، اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای ظرفیتهای خوب و مناسبی برای ارتقای سطح اقتصادی کشورهای این منطقه دارند که سیاست خارجی ایران، می تواند از این ظرفیتها در راستای منافع ملی خود بهره ببرد. اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا از اتحادیههایی است که در قالب گروهبندی منطقهای در آسیای مرکزی تأسیس شدهاست. ایران به عنوان کشوری که در همسایگی با کشورهای عضو این اتحادیه قرار دارد، با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود، میتواند از نقش تأثیرگذار این اتحادیه متأثر شود.
بخش قابل توجهی از سهم تجارت خارجی ایران را نفت خام و محصولات کمفراوریشده از نفت و گاز تشکیل میدهند که میتوان عنوان کرد تلاش زیادی نیز برای شکلگیری تجارت آنها صورت نگرفته است. این درحالی است که وضعیت ایران، چه از نظر جغرافیایی و چه از نظر ظرفیت کشورهای همسایه به نحوی است که امکان افزایش تولید و تجارت با این کشورها فراهم است. در این راستا لازم است سیاست توسعه تعاملات تجاری و اقتصادی خارجی با کشورهای هدف، متناسب با توانایی و نیازهای داخلی در دستور کار کشور قرار گیرد و از این طریق امکان بهرهمندی از مزیتهای تجارت خارجی فراهم گردد. یکی از ظرفیتهای موجود در زمینه افزایش تعاملات تجاری و اقتصادی با کشورهای هدف، همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیاست.
نوشتار حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که عضویت ایران در اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا چه تأثیری بر موقعیت ایران در منطقه دارد؟ همچنین با ظرفیتهای موجود در استان هرمزگان چه مواردی را می توان در راستای همکاری با اوراسیا روی میز قرار داد.